Agenda item

Aelod Cabinet: Cynghorydd Dafydd Meurig

I ystyried adroddiad Pennaeth Adran Amgylchedd

Cyflwynwyd adroddiad gan yr Aelod Cabinet yn adrodd ar y cynnydd a wnaed i gyfarch 34 argymhelliad a gyhoeddwyd gan yr Asiantaeth Safonau Bwyd (ASB) yn dilyn ymchwiliad o  ddarpariaeth gorfodaeth cyfraith bwyd y Cyngor. Adroddwyd ar y cynnydd a wnaed i gwrdd â’r argymhellion yn unol â’r cynllun ym mhwyllgor Craffu Cymunedau     10.10.17. Yn Chwefror 2018 bu i swyddogion yr ASB ail ymweld â’r Gwasanaeth i             asesu cynnydd pellach ar y cynllun gwella. Adroddwyd bod 20 o’r argymhellion yn parhau i fod ag angen gweithrediad pellach.

            Adroddwyd bod y Gwasanaeth wedi cymryd camau sylweddol i gwrdd â’r 34 argymhelliad oedd yn deillio o archwiliad llawn yr ASB o ddarpariaeth gorfodaeth cyfraith bwyd y Cyngor ym mis Chwefror 2016. Wedi eu hail ymweliad yn Chwefror 2018, cafwyd cadarnhad bod y Gwasanaeth wedi cwrdd â chyfran o’r argymhellion, ei bod wedi gwneud cynnydd da ar rai argymhellion ond bod cynnydd cyfyngedig neu ddim cynnydd wedi bod i gwrdd â 4 argymhelliad.

            Cydnabuwyd nad oedd, yn unol â rhai o’r argymhellion, adnodd digonol i gwrdd â gofynion gorfodaeth cyfraith bwyd fel y mynnir gan Lywodraeth Cymru. Mewn adroddiad i’r Cabinet (Gorffennaf 2018) amlinellwyd pwysigrwydd y gwasanaeth o ran y gofynion statudol, natur y gwaith a’r risgiau posib i drigolion Gwynedd a’r Cyngor o beidio cydymffurfio gyda’r gofynion. O ganlyniad cytunodd y Cabinet i’r Adran Amgylchedd ddefnyddio incwm (blynyddol) o  £70,000 o’r Gwasanaeth Trafnidiaeth a Chefn Gwlad,  oedd yn flaenorol wedi ei adnabod fel cyfraniad at gynllun arbedion y Cyngor,  ar gyfer cyflogi swyddog/ion o’r newydd ar delerau  parhaol yng Ngwasanaeth Gwarchod y Cyhoedd. Wedi penodi ac yn dilyn cyfnod o gyfanheddu / hyfforddi disgwylir y bydd hyn yn caniatáu, ymhen amser, i’r Gwasanaeth gwrdd â’u goblygiadau gorfodaeth cyfraith bwyd yn unol â'r Cytundeb Fframwaith Diogelwch Bwyd Cenedlaethol.

            Yn y cyfamser, nodwyd y byddai’r Gwasanaeth yn parhau i gwblhau’r gwelliannau a nodwyd yn y cynllun gwella i gwrdd yn llawn a’r 34 argymhelliad gwreiddiol. Ategwyd oherwydd ôl groniad hanesyddol archwiliadau diogelwch bwyd bydd angen amser i’w cwblhau. Dengys bod 290 o archwiliadau a ddylid fod wedi eu cwblhau erbyn diwedd Mawrth eleni dal yn ofynnol. Os bydd y broses benodi yn llwyddiannus disgwylid y bydd y gwaith wedi ei gwblhau erbyn 2021 fan bellaf.

            Yn ystod y drafodaeth ddilynol, amlygwyd y pwyntiau canlynol gan Aelodau          unigol:

·         Da gweld cynnydd, ond pryder bod 2 flynedd a hanner wedi pasio a bod 20 argymhelliad angen gweithrediad pellach. Angen gweld cynnydd pellach

·         Bod diffyg y Cyngor i gyrraedd y gofynion statudol yn risg sylweddol

·         Nad yw diffyg adnoddau yn ddigon o esgus

·         Rhaid parhau i gyrraedd targedau

·         Bod effaith y toriadau yn weledol erbyn hyn – hyn yn dystiolaeth bod toriadau gormodol wedi bod yn gamgymeriad

·         Pam nad oedd cais am gefnogaeth ariannol wedi ei wneud i’r ASB o fewn y ddwy flynedd a hanner i gyfarch y diffyg adnodd?

·         Derbyn bod cynnydd yn llwyth gwaith a bod swyddogion yn gorfod rhoi mwy o ymdrech

·         Bod gofynion statudol angen eu blaenoriaethu

            Mewn ymateb i gwestiwn ynglŷn â’r gallu i godi ffi ar gyfer ymweliadau       nododd Rheolwr Gwarchod y Cyhoedd (Lles) bod codi ffioedd wedi         cael sylw cenedlaethol yn ddiweddar, ond hyd yma nid oes awydd ‘gwleidyddol’ i godi ffioedd. Ategwyd bod ffi o £150 yn cael ei godi am ail   ymweliad.

            Ategodd yr Aelod Cabinet bod gwaith papur yr ymweliadau yn cael ei orfodi          gan yr ASB a bod hwn yn llafurus. Nodwyd bod bwriad ymchwilio i mewn i      systemau defnyddio technoleg gwybodaeth, ond anodd yw sefydlu        trefniadau llai biwrocrataidd - hyn yn rhwystredigaeth. Dadleuwyd bod rhai o’r             argymhellion yn ddilys ond eraill yn rhan o weithdrefnau diangen.

Cynigiwyd ac eiliwyd i’r Pwyllgor wneud cais i’r Cabinet i gyfeirio’r mater i Lywodraeth Cymru gan nad yw’r Gwasanaeth yn gallu cwrdd â’r argymhellion statudol yn y maes yma a gofyn am fwy o arian.

            PENDERFYNWYD:

            Derbyn cynnwys adroddiad Aelod Cabinet yr Amgylchedd, gan dderbyn       nad yw’r Cyngor yn gallu cyflawni ei gyfrifoldebau statudol ym     maes Safonau Bwyd.

            Roedd Aelodau’r Pwyllgor Craffu yn dymuno tynnu sylw Aelodau’r    Cabinet at eu cyfrifoldeb yn y maes yma, ac yn argymell eu bod yn            cysylltu’n syth gyda Llywodraeth Cymru i ofyn am adnoddau       ychwanegol i gyflawni’r gofyniad statudol.