Agenda item

Aelodau Cabinet – Y Cynghorwyr Craig ag Iago, Dafydd Meurig a Dilwyn Morgan

 

Ystyried adroddiad ar yr uchod 

 

Cyflwynwyd – adroddiad yr Aelod Cabinet Plant a Phobl Ifanc, yr Aelod Cabinet Oedolion, Iechyd a Llesiant a’r Aelod Cabinet Tai ac Eiddo yn gwahodd y pwyllgor i graffu cynigion arbedion yr Adran Plant a Chefnogi Teuluoedd, yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant a’r Adran Tai ac Eiddo i ddygymod gyda’u cyfran o’r bwlch £2m posib’ yng nghyllideb 2020/21, ac ystyried beth fyddai hynny, neu’r opsiynau amgen, yn ei olygu.

 

Ymhelaethodd yr Aelodau Cabinet a’r penaethiaid ar gynnwys yr adroddiad, gan hefyd ymateb i gwestiynau / sylwadau gan yr aelodau.

 

Arbedion Adran Plant a Chefnogi Teuluoedd

 

Yn ystod y drafodaeth, mynegwyd pryder gan nifer o aelodau y byddai’r toriad o £30,000 i Cymorth i Ferched yn arwain at fwy o gostau i’r Cyngor yn y pen draw a phwysleisiwyd pwysigrwydd gwneud asesiad llawn o’r ardrawiad posib’ ar y Cyngor.

 

Mewn ymateb i ymholiad, eglurodd y Pennaeth Adran Plant a Chefnogi Teuluoedd fod y cynlluniau hanesyddol yn uchelgeisiol iawn.  Manylodd ar yr elfen a wireddwyd eisoes gan nodi bod tasglu wedi’i sefydlu i edrych oedd modd canfod gweddill yr arbedion yn rhywle arall.  Nid oedd llawer o fanylder ar hynny ar gael eto, ond nododd y gallai ddod ag adroddiad yn ôl i’r pwyllgor maes o law.

 

Ychwanegodd y Prif Weithredwr y gellid dod ag adroddiad y tasglu yn ôl i’r aelodau arsylwi arno, ond gan fod y Cabinet angen gwneud penderfyniad yn eithaf sydyn ar y cynigion arbedion, roedd amser yn brin.

 

Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant

 

Yn ystod y drafodaeth, cyflwynwyd y sylwadau a ganlyn gan aelodau:-

·         Mynegwyd pryder yn gyffredinol ynglŷn ag effaith y cynigion arbedion ar drigolion bregus y sir a phwysleisiwyd pwysigrwydd monitro’r effaith.

·         Mynegodd nifer o aelodau bryder neilltuol ynglŷn â’r cynnig i dorri dwy swydd Gweithiwr Cefnogol Iechyd Meddwl (£42,000) ar sail y galw cynyddol am y gwasanaeth yn sgil y cynnydd mawr mewn problemau iechyd meddwl plant a phobl ifanc.  Awgrymwyd bod angen mwy, nid llai o weithwyr, ac y byddai’r toriad hwn yn costio mwy i’r Cyngor yn y pen draw.  Nodwyd hefyd bod iechyd meddwl yn flaenoriaeth gan Lywodraeth Cymru a’r Bwrdd Iechyd, ac y dylai’r gwasanaeth gael ei ddarparu gan y Bwrdd Iechyd.  Fodd bynnag, roedd y gwaith yn cael ei basio ymlaen i’r cynghorau, heb adnoddau digonol ar ei gyfer. 

·         Mynegwyd pryder neilltuol gan nifer o aelodau ynglŷn â’r cynnig i leihau’r gyllideb ar gyfer cefnogi gofalwyr, yn cynnwys rhai cynlluniau ysbaid (£19,000).  Pwysleisiwyd y byddai’r straen ar y teuluoedd a effeithid yn ddychrynllyd ac y byddai’r toriad hwn yn costio mwy i’r Cyngor yn y pen draw.

 

Ar nodyn cyffredinol, holwyd a oedd y Bwrdd Iechyd yn cyfrannu fel y dylent, e.e. roedd y gost o ofalu am bobl fregus sy’n cael eu rhyddhau o’r ysbytai yn disgyn ar y Cyngor.  Mewn ymateb, nododd y Pennaeth Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant fod yna berthynas dda rhwng y Bwrdd Iechyd a’r Cyngor, gan gydnabod hefyd bod yna rai heriau, ond roedd o’r farn bod y sylw’n amlygu’r ddadl gref dros integreiddio iechyd a gofal ar lefel leol.

 

Mewn ymateb i ymholiad pellach ynglŷn â’r trefniadau rhannu arian rhwng y Bwrdd Iechyd a’r cynghorau ar lefel ranbarthol, nododd y Pennaeth Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant y gallai’r Aelod Cabinet, y Cyfarwyddwr Statudol Gwasanaethau Cymdeithasol ac yntau edrych ar hynny a dod â’r wybodaeth yn ôl i’r pwyllgor.

 

Mewn ymateb i sylwadau’r pwyllgor, nododd y Prif Weithredwr mai rôl y pwyllgor craffu oedd penderfynu, os bydd yn ofynnol i’r Adran ddod â chynigion arbedion ymlaen, ai’r cynigion a restrwyd yn yr adroddiad, neu gynigion eraill, fyddai’n cael lleiaf o ardrawiad ar bobl fregus y sir.  Nododd hefyd na ellid gofyn i adrannau eraill ysgwyddo peth o’r baich gan fod pob adran o’r Cyngor yn yr un sefyllfa o orfod canfod eu cyfran hwy i gyfarch y swm o £2m.

 

Nododd yr Aelod Cabinet fod yr Adran wedi pwyso a mesur popeth yn drylwyr, ac y byddai effeithiau unrhyw gynigion eraill, nad oedd ar y rhestr, hyd yn oed yn waeth na’r hyn oedd gerbron. 

 

Awgrymodd y Prif Weithredwr mai un ffordd bosib’ ymlaen fyddai trwy ofyn i’r Adran edrych ar y meysydd lle mae’r gwariant mwyaf, megis y maes pobl hŷn yn ei gyfanrwydd a chytundebau 3ydd sector.

 

Yn sgil sylwadau’r Prif Weithredwr ac amharodrwydd y pwyllgor i dderbyn y cynigion i dorri yn y meysydd iechyd meddwl a gwasanaethau gofalwyr, awgrymwyd y dylid gofyn i’r Adran edrych am ragor o doriadau yn y ddau faes lle mae’r gwariant mwyaf, sef cytundebau 3ydd sector neu’r gwasanaethau i bobl hŷn.

 

Adran Tai ac Eiddo

 

Yn ystod y drafodaeth, llongyfarchwyd yr Adran ar eu dull o ganfod arbedion drwy fewnoli elfennau o’r gwaith a chroesawyd eu bwriad i edrych ar bob cyfle tebyg yn y dyfodol.

 

Mewn ymateb i ymholiad ynglŷn â’r cynlluniau na wireddwyd, eglurodd y Pennaeth Tai ac Eiddo fod yr Adran yn chwilio am gynlluniau eraill.  Byddai trafodaeth ar hyn yn y cyfarfod herio perfformiad nesaf a gobeithid gallu adrodd yn ôl i’r pwyllgor hwn yn y Flwyddyn Newydd.

 

PENDERFYNWYD

(a)  Cymeradwyo cynigion yr Adran Tai ac Eiddo i gwrdd â’u cyfran o arbedion perthnasol fel rhai sydd gydag ardrawiadau lleiaf ar drigolion.

(b)  Derbyn yr adroddiadau ar gynigion yr Adran Plant a Chefnogi Teuluoedd a’r Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant i gwrdd â’u cyfran o arbedion perthnasol a gofyn i’r Cabinet ystyried sylwadau’r pwyllgor o ran ai’r rhain sydd wirioneddol yn cael yr ardrawiad isaf cyn cymeradwyo’r arbedion hynny.