Agenda item
I ystyried a chynnig sylwadau ar gynnwys y Cynllun Strategol
drafft a chynnig sylwadau ar y cyfundrefn addysg drochi tuag at 2032 a thu hwnt.
Penderfyniad:
Derbyn yr adroddiad gan
nodi’r sylwadau a dderbyniwyd.
Cofnod:
Derbyn yr adroddiad gan nodi’r sylwadau a
dderbyniwyd.
Eglurwyd
bod hyn yn gychwyn ar bennod
newydd o
safbwynt cynllunio'r Gymraeg mewn addysg ac
y bydd y
cynllun strategol ar ei newydd wedd yn
weithredol o Fedi 2022 ymlaen. Ategwyd mai trochi i’r Gymraeg drwy’r system
addysg yw’r model mwyaf dibynadwy ar gyfer creu siaradwyr Cymraeg sef diben
strategaeth y Llywodraeth; Cymraeg 2050: Miliwn o Siaradwyr.
Rhannwyd
gweledigaeth yr Aelod Cabinet
dros Addysg ynghyd â gweledigaeth
Pennaeth yr Adran Addysg.
Trafodwyd y 7 deilliant o ran y CSGA newydd am y ddeng mlynedd nesaf yn ogystal
â’r amserlen ymgynghori.
Gwahoddwyd
yr aelodau i ofyn
cwestiynau a chynnig sylwadau. Yn ystod y drafodaeth, codwyd y sylwadau canlynol:-
·
Rhoddwyd sylw bod angen
ymestyn ffiniau’r Gymraeg y tu
hwnt i’r byd addysg fel
bod plant yn parhau i’w defnyddio a gofynnwyd sut gallai’r Adran
Addysg wneud hyn.
·
Nodwyd bod dau bwnc yn
unig drwy gyfrwng y Gymraeg yn isel iawn ac a oes
cynlluniau i gynyddu hyn.
·
Mynegwyd bod angen
ysgolion dynodedig Gymraeg.
·
Diolchwyd am y cyflwyniad.
Cydnabuwyd bod Gwynedd yn arwain y ffordd mewn darpariaeth addysg
Gymraeg, fodd bynnag
mynegwyd pryder bod nifer uchel o blant sy’n dilyn eu haddysg drwy’r Gymraeg yn
gostwng yn CA4.
·
Holodd aelod
beth allai’r Cyngor wneud mewn sefyllfa lle
nad yw’r corff llywodraethu’n
rhannu’r un gwerthoedd o
ran darpariaeth addysg?
Mewn
ymateb nodwyd:
·
Bydd y
ddogfen yn statudol ym mis Medi 2022.
·
Yr angen i sicrhau mwy
o athrawon sy’n hyderus i
addysgu drwy gyfrwng y Gymraeg i atal nifer y disgyblion
sy’n
dewis astudio pynciau drwy gyfrwng y Saesneg
yn CA4 a thu hwnt.
·
Mai isafswm yn unig
yw’r 2 bwnc mewn ysgolion sy’n gynnig dim o gwbl yn bresennol.
·
Bod angen hyrwyddo gwerth dwyieithrwydd ymhlith rhieni di-gymraeg
ac nad
yw’r Gymraeg ar draul y Saesneg.
·
Os bydd ysgolion yn
cael eu hadnabod fel rhai sy’n achosi pryder o ran darpariaeth y Gymraeg mae
camau gweithredol mewn lle i addysgu Llywodraethwyr ar eu darpariaeth.
·
Ategwyd bod hyn yn cael
ei drafod yn
rheolaidd mewn cyfarfodydd a rhan o hyfforddiant ein Llywodraethwyr.
·
Bod gwaith ymchwil i
sicrhau gwybod ymlaen llaw pa iaith fydd y cwrs yn cael ei gynnal os ydynt yn
symud o CA4 i goleg addysg bellach.
ii.Cynllun
Strategol y Gymraeg mewn Addysg 2022-2032: Gweledigaeth newydd ar gyfer
Cyfundrefn Addysg Drochi tuag at 2032 a thu hwnt
Cafwyd rhagair gan y Pennaeth Addysg yn nodi ei fod
yn croesawu’r cyfle i ddod â’r eitem gerbron y Pwyllgor Iaith o
ran ei phwysigrwydd.
Cyflwynwyd
yr adroddiad gan Reolwr Gwasanaethau Corfforaethol Addysg gan gyfeirio at
weledigaeth yr Aelod Cabinet
dros Addysg a chyflwynwyd yr amcanion ar gyfer cyflawni’r weledigaeth.
Aethpwyd
ati i egluro i’r pwyllgor beth yn union fydd y ddarpariaeth newydd a fydd yn
cael ei gynnig o ran addysg drochi yn ogystal â sut y bwriedir ei ariannu,
sef drwy’r grant GGA, yr
Adran Addysg yn ogystal â gan yr ysgolion.
Gwahoddwyd
yr aelodau i ofyn cwestiynau a chynnig sylwadau. Yn ystod y drafodaeth, codwyd
y sylwadau canlynol:-
·
Croesawyd y newyddion bod
Bangor yn derbyn uned addysg drochi, a mynegwyd brwdfrydedd at weld uned cynradd
ac uwchradd yno.
·
Holodd
aelod pa mor aml fydd plant yn cael mynediad I'r
Canolfannau Iaith.
·
Gofynnwyd am eglurhad ynghylch y strwythur
staffio, beth fydd y gymhareb athrawon a phlant yn y canolfannau newydd, a beth fydd rôl y
cymhorthydd dosbarth.
·
Mynegwyd balchder fod
y Cyngor wedi arloesi wrth fuddsoddi yn sylweddol i allu ehangu nifer y
safleoedd fydd ar gael gan fod ardal de Meirionydd yn arbennig, efo heriau sylweddol o ran y Gymraeg.
·
Mynegwyd pryderon ynghylch â’r bwriad I'r dysgwyr fynychu’r
ysgol am 1 diwrnod pob wythnos gan y gallai arwain at sefydlu arferion siarad Saesneg ymhlith cyfoedion all barhau am weddill oes y berthynas. O
ganlyniad, nodwyd nad oedd
yr aelod yn
cefnogi’r weledigaeth .
·
Holwyd beth
oedd y sefyllfa o ran monitro ar gyfer adnabod y newidiadau
sy’n cymryd lle.
Mewn ymateb:
·
Nodwyd bod
plant yn cael mynediad efo’r gyfundrefn newydd ar ddechrau
bob tymor am gyfnod o 8-10 wythnos. Ategwyd bydd dysgu
cyfunol ar waith cyn iddynt gyrraedd y safle.
·
Eglurwyd bod angen gweithio
drwy'r manylder gan fod y drefn gorfforaethol yn nodi mai mater i adrannau
unigol yw materion cyflogaeth.
·
Fel unrhyw
wasanaeth, bydd yr adran
yn adolygu’r
gwasanaeth yn barhaus o ran sicrwydd ansawdd ac os yw tystiolaeth yn dangos bod angen gwelliannau neu addasiadau yna bydd mesurau’n cael eu rhoi mewn lle er mwyn
sicrhau hynny.
Dogfennau ategol:
- Adroddiad: Cynllun Strategol Y Gymraeg mewn Addysg 2022-2032, eitem 11. PDF 310 KB
- Cynllun Strategol Y Gymraeg mewn Addysg 2022-2032, eitem 11. PDF 802 KB
- Cynllun Strategol y Gymraeg mewn Addysg 2022-2032: Gweledigaeth newydd ar gyfer Cyfundrefn Addysg Drochi tuag at 2032 a thu hwnt, eitem 11. PDF 421 KB
- Atodiad 1: Cyfundrefn Addysg Drochi, eitem 11. PDF 3 MB