Agenda item

Yn unol â’r Rhybudd o Gynnig a dderbyniwyd oddi wrthi dan Adran 4.20 o’r Cyfansoddiad, bydd y Cynghorydd Beca Brown yn cynnig fel a ganlyn:-

“Gyda chostau byw yn cynyddu’n frawychus o gyflym a phobol a theuluoedd yn gorfod dewis yn aml rhwng bwyd neu wres, mae galw mwy nag erioed am wasanaethau banciau a chynlluniau bwyd lleol. Yn ôl FareShare Cymru roedd 4 cynllun bwyd yng ngogledd cymru cyn y pandemig ond mae disgwyl y bydd oddeutu 40 erbyn mis Ebrill eleni.

Mae’n rhaid i grwpiau gwirfoddol lleol dalu tâl aelodaeth flynyddol i dderbyn bwyd gan gynlluniau fel FareShare ac yn ystod y cyfnod clo roedd Llywodraeth Cymru yn ariannu aelodaeth y flwyddyn gyntaf yn unig.

Ond, ar ôl y flwyddyn gyntaf mae cynlluniau bwyd lleol yn gorfod canfod yr arian ar gyfer y tâl aelodaeth eu hunain a gall y gost yma fod o gwmpas £3,000 y flwyddyn.

Galwn ar Lywodraeth Cymru i ymrwymo i ariannu 70% o gost y bwyd (hynny yw, tâl aelodaeth FareShare neu gynlluniau dosbarthu tebyg) am gyfnod o 5 mlynedd er mwyn gwarchod y cynlluniau bwyd lleol yma sydd yn rhoi gwasanaeth allweddol i bobol a theuluoedd mewn cyfnod o galedi mawr.”

Gyda chostau byw yn cynyddu’n frawychus o gyflym a phobl a theuluoedd yn gorfod dewis yn aml rhwng bwyd neu wres, mae galw mwy nag erioed am wasanaethau banciau a chynlluniau bwyd lleol.  Yn ôl FareShare Cymru roedd 4 cynllun bwyd yng Ngogledd Cymru cyn y pandemig, ond mae disgwyl y bydd oddeutu 40 erbyn mis Ebrill eleni.

Mae’n rhaid i grwpiau gwirfoddol lleol dalu tâl aelodaeth flynyddol i dderbyn bwyd gan gynlluniau fel FareShare ac yn ystod y cyfnod clo roedd Llywodraeth Cymru yn ariannu aelodaeth y flwyddyn gyntaf yn unig.

Ond, ar ôl y flwyddyn gyntaf mae cynlluniau bwyd lleol yn gorfod canfod yr arian ar gyfer y tâl aelodaeth eu hunain a gall y gost yma fod o gwmpas £3,000 y flwyddyn.

Galwn ar Lywodraeth Cymru i ymrwymo i ariannu 70% o gost y bwyd (hynny yw, tâl aelodaeth FareShare neu gynlluniau dosbarthu tebyg) am gyfnod o 5 mlynedd er mwyn gwarchod y cynlluniau bwyd lleol yma sydd yn rhoi gwasanaeth allweddol i bobl a theuluoedd mewn cyfnod o galedi mawr.

(A)      Cyflwynwyd y rhybudd o gynnig a ganlyn gan y Cynghorydd Beca Brown o dan Adran 4.20 y Cyfansoddiad, ac fe’i eiliwyd:-

“Gyda chostau byw yn cynyddu’n frawychus o gyflym a phobl a theuluoedd yn gorfod dewis yn aml rhwng bwyd neu wres, mae galw mwy nag erioed am wasanaethau banciau a chynlluniau bwyd lleol.  Yn ôl FareShare Cymru roedd 4 cynllun bwyd yng Ngogledd Cymru cyn y pandemig, ond mae disgwyl y bydd oddeutu 40 erbyn mis Ebrill eleni.

Mae’n rhaid i grwpiau gwirfoddol lleol dalu tâl aelodaeth flynyddol i dderbyn bwyd gan gynlluniau fel FareShare ac yn ystod y cyfnod clo roedd Llywodraeth Cymru yn ariannu aelodaeth y flwyddyn gyntaf yn unig.

Ond, ar ôl y flwyddyn gyntaf mae cynlluniau bwyd lleol yn gorfod canfod yr arian ar gyfer y tâl aelodaeth eu hunain a gall y gost yma fod o gwmpas £3,000 y flwyddyn.

Galwn ar Lywodraeth Cymru i ymrwymo i ariannu 70% o gost y bwyd (hynny yw, tâl aelodaeth FareShare neu gynlluniau dosbarthu tebyg) am gyfnod o 5 mlynedd er mwyn gwarchod y cynlluniau bwyd lleol yma sydd yn rhoi gwasanaeth allweddol i bobl a theuluoedd mewn cyfnod o galedi mawr.”

Gosododd yr aelod y cyd-destun i’w chynnig gan nodi:-

·           Gan fod FareShare yn dosbarthu bwyd dros ben, a fyddai fel arall yn cael ei daflu, bod y cynllun, nid yn unig yn rhoi cymorth angenrheidiol i bobl sydd mewn angen, ond hefyd yn cyfrannu at leihau gwastraff bwyd.

·           Bod y cynnydd sylweddol yn nifer y cynlluniau bwyd yng Ngogledd Cymru wedi digwydd cyn i’r argyfwng costau byw daro go iawn, a phwy ŵyr faint o gynlluniau bwyd fydd yn codi ar draws y sir a gweddill y wlad ymhen blwyddyn arall.

·           Er y gwerthfawrogir yn fawr yr arian a ddaeth gan Lywodraeth Cymru i ariannu’r flwyddyn gyntaf o aelodaeth y cynllun FareShare, byddai cael sicrwydd bod 70% o’r arian aelodaeth wedi’i dalu gan y Llywodraeth am gyfnod o 5 mlynedd, tra bo pobl yn wynebu’r her ddwbl o ffendio’u traed ar ôl y pandemig a delio gyda’r argyfwng costau byw, yn tynnu’r straen a’r pryder oddi ar gynlluniau bwyd o orfod meddwl lle i ddod o hyd i’r arian.  Byddai hynny, yn ei dro, yn rhoi sicrwydd i’r bobl sy’n derbyn y bwyd na fydd y gwasanaeth hollbwysig yma yn gorffen yn ddisymwth.

Oherwydd nam ar y sain yn ystod ei chyflwyniad, gofynnwyd i’r cynigydd anfon copi ysgrifenedig at yr aelodau yn dilyn y cyfarfod.

Mynegwyd cefnogaeth i’r cynnig gan aelodau a nododd:-

·         Bod cynghorwyr Bangor a gwirfoddolwyr Plaid Cymru Bangor yn cefnogi’r cynllun bwyd a sefydlwyd gan y Cynghorydd Steve Collings, ac mai ef a gyflwynodd y syniad o Fareshare ym Mangor.

·         Bod y cynnig yn un clodwiw sy’n sicrhau bod pobl fregus a phobl mewn angen yn cael y bwyd sydd ei angen arnynt, yn ogystal â mynd i’r afael ag anghyfartaledd cymdeithasol.  Roedd hefyd o gymorth i arbed y planed ac yn fodd o leihau gwastraff.

·         Ei bod yn bwysig bod cynlluniau fel hyn yn wybodus i bawb ar draws y sir gan fod yr angen mewn ardaloedd gwledig fel Meirionnydd yn gymaint ag yn y trefi mwyaf.  Roedd yn ofynnol cael cefnogaeth y Llywodraeth i hyn, ac erfyniwyd ar i unrhyw gynllun fedru cael ei weithredu ar draws y sir gyfan.

·         Diolchwyd i’r holl wirfoddolwyr ym Methesda sy’n casglu bwyd o’r archfarchnadoedd.

·         Er y cefnogid y cynnig, ei bod yn warthus bod pobl yn ddibynnol ar fanciau bwyd yn yr unfed ganrif ar hugain, a nodwyd bod hyn eto’n enghraifft o sut mae’r system wedi torri ac yn anaddas i bwrpas.

PENDERFYNWYD mabwysiadu’r cynnig, sef:-

“Gyda chostau byw yn cynyddu’n frawychus o gyflym a phobl a theuluoedd yn gorfod dewis yn aml rhwng bwyd neu wres, mae galw mwy nag erioed am wasanaethau banciau a chynlluniau bwyd lleol.  Yn ôl FareShare Cymru roedd 4 cynllun bwyd yng Ngogledd Cymru cyn y pandemig, ond mae disgwyl y bydd oddeutu 40 erbyn mis Ebrill eleni.

Mae’n rhaid i grwpiau gwirfoddol lleol dalu tâl aelodaeth flynyddol i dderbyn bwyd gan gynlluniau fel FareShare ac yn ystod y cyfnod clo roedd Llywodraeth Cymru yn ariannu aelodaeth y flwyddyn gyntaf yn unig.

Ond, ar ôl y flwyddyn gyntaf mae cynlluniau bwyd lleol yn gorfod canfod yr arian ar gyfer y tâl aelodaeth eu hunain a gall y gost yma fod o gwmpas £3,000 y flwyddyn.

Galwn ar Lywodraeth Cymru i ymrwymo i ariannu 70% o gost y bwyd (hynny yw, tâl aelodaeth FareShare neu gynlluniau dosbarthu tebyg) am gyfnod o 5 mlynedd er mwyn gwarchod y cynlluniau bwyd lleol yma sydd yn rhoi gwasanaeth allweddol i bobl a theuluoedd mewn cyfnod o galedi mawr.”