Mater - cyfarfodydd

1.     I amlinellu’r materion sydd angen sylw yn y meysydd Gwastraff ac Ailgylchu.

2.     I gyflwyno rhaglen waith i adolygu materion sydd angen sylw ym meysydd Gwastraff ac Ailgylchu.

Derbyn yr adroddiad, gan nodi’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod y drafodaeth.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan yr Aelod Cabinet Amgylchedd, Pennaeth Adran Amgylchedd a Phennaeth Cynorthwyol Adran Amgylchedd. Tynnwyd sylw yn fras at y prif bwyntiau canlynol:

-      Cadarnhawyd bod y gwasanaeth casglu gwastraff ac ailgylchu wedi ei drosglwyddo i’r Adran Amgylchedd ers Hydref 2022. Roedd y Pennaeth Adran wedi bod yn dysgu mwy am y gwasanaeth ac yn ymgyfarwyddo gyda’r gwaith drwy fynd ar gylchdeithiau gyda rhai o’r gweithlu.

-      Eglurwyd bod gweithlu’r gwasanaeth yn ymroddgar iawn gan eu bod yn darparu gwasanaeth wythnosol i tua 63,400 o anheddau ar draws y sir.

-      Datganwyd bod canrannau ailgylchu Cymru yn dda iawn o’i gymharu â gwledydd eraill. Eglurwyd bod targed wedi ei osod gan Lywodraeth Cymru i ailgylchu 70% o holl wastraff domestig erbyn 2025. Roedd yn her i bob awdurdod lleol.

-      Diolchwyd i’r adran Priffyrdd a Bwrdeistrefol am ddatblygu systemau i sicrhau fod canran ailgylchu domestig Gwynedd yn sefydlog o gwmpas 64%. Er hyn, cydnabuwyd yr angen i wneud rhywbeth mawr er mwyn cyrraedd y targed o 70% erbyn 2025. Nododd ni fyddai’n bosibl ei gyrraedd drwy wneud man newidiadau i weithdrefnau presennol.

-      Eglurwyd bod trefniadau gweithio’r gwasanaeth wedi newid o shifftiau 12 awr (tri diwrnod ymlaen, tri diwrnod i ffwrdd) i fod yn gweithio'r un oriau dros 5 niwrnod yr wythnos. Roedd hyn yn heriol dros gyfnod Covid-19 ond bellach roedd y gweithlu wedi addasu iddo ac yn gweithio ar sylfaen Tasg a Gorffen. Gobeithiwyd bod hyn yn mynd i arwain at arbedion o fewn y gwasanaeth ond yn anffodus roedd y costau yn fwy na  ragwelwyd. Byddai’r adran yn ail edrych ar y trefniant hwn er mwyn asesu os oedd yn optimeiddio’r gwasanaeth i’w llawn botensial.

-      Adroddwyd bod casglu gwastraff yn costio £232 yr annedd. Eglurwyd mai hwn oedd yr ail swm uchaf yng Nghymru. Cysidrwyd bod hyn gan fod Gwynedd yn sir eang iawn. Er hyn, roedd perfformiad y gwasanaeth yn dda iawn o ran canran ailgylchu.

-      Cadarnhawyd bod gorwariant sylweddol yn y maes casglu a thrin gwastraff. Oherwydd natur gorfforol y gwaith, roedd lefelau salwch staff yn uchel. Cydnabuwyd bod y lefel hwn yn uwch na rhai o awdurdodau eraill Cymru. Golygai bod rhai aelodau o’r gweithlu yn gorfod gweithio oriau ychwanegol. Tybir i’r ffigyrau gorwariant fod o gwmpas £1.4 miliwn eleni ar gyllideb o oddeutu £5 miliwn.

-      Pwysleisiwyd bod iechyd a diogelwch y gweithlu yn ganolog i’r gwasanaeth. Nid oedd strategaeth gwastraff ac ailgylchu amlwg gan y Cyngor. Roedd yr adran yn gobeithio datblygu hyn yn y dyfodol er mwyn sicrhau bod iechyd a diogelwch staff yn cael ei warchod.

-      Dywedwyd bod yr adran yn derbyn cwynion cyson bod bocsys a biniau ailgylchu wedi torri a bod gwastraff yn chwythu ar hyd y ffordd gan nad oedd wedi cael ei gasglu. Tybir fod hyn hefyd yn effaith o salwch staff ac roedd yr adran yn ail asesu sut i ddarparu’r gwasanaeth yn y dull mwyaf effeithiol. Roedd y Llywodraeth yn obeithiol byddai awdurdodau lleol yn gallu didoli gwastraff ar  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 8