Agenda item
Cyflwyno
adroddiad yr Arweinydd (i ddilyn).
Cofnod:
Cyflwynodd yr Arweinydd adroddiad yn gwahodd trafodaeth ar gyfres o
egwyddorion y dylai’r Cyngor eu mabwysiadu o ran unrhyw drafodaeth i’r dyfodol
fel y gellir llunio ymateb i’r papur ymgynghorol sy’n gyson gyda safbwynt y
Cyngor.
Yn ystod y drafodaeth, nodwyd:-
·
Nad yw’n bosib’ i gynghorau cymuned dderbyn rhagor o
gyfrifoldebau heb gynyddu eu praeseptau, a byddai
hynny, yn ei dro, yn gosod baich ariannol ychwanegol ar deuluoedd sy’n ei chael
yn anodd ymdopi yn barod.
·
Bod rhai cynghorau cymuned yn debygol o fod yn fwy
parod i helpu nag eraill a sut oedd datrys hynny?
·
Ei bod yn adeg anodd i wireddu’r cynigion hyn gan
fod yna fwy o doriadau a heriau ar y gorwel.
Hefyd, ‘roedd y broses o uno cynghorau yn gostus ac nid oedd yn glir o
ble ‘roedd yr arian am ddod ar gyfer hynny.
·
Na welwyd tystiolaeth y byddai uno’n well na’r drefn
bresennol.
·
Ei bod yn drueni nad yw Comisiwn Williams wedi
edrych ar y sector gyhoeddus yn ei chyfanrwydd.
·
Bod yna farn bod Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr yn rhy
fawr ac mai dyna pam mae’n wynebu gymaint o broblemau. Os uno, dylid gwneud hynny mewn ffordd
ystyrlon a pherthnasol i’n trigolion.
·
Bod uno cynghorau a chanoli popeth yn amddifadu pobl
ar draws Cymru o’r pŵer i wneud penderfyniadau’n lleol ac mai cydweithio
rhwng awdurdodau yw’r ffordd ymlaen.
·
Bod y ddogfen yn amwys iawn. Gellid dehongli’r cynnwys mewn nifer o ffyrdd
gwahanol ac mae angen mwy o gyfeiriad ac i’r amcanion fod yn gliriach.
·
Bod y ddogfen yn canolbwyntio ar uno, yn hytrach na
chydweithio.
·
Bod angen newid radical yn y ffordd mae cynghorau
cymuned a thref yn gweithio yng Nghymru gan ystyried pa fath o bwerau sydd eu
hangen arnynt ar gyfer gweithredu dros eu cymunedau.
·
Pryder ynglŷn ag effaith y toriadau ar y 3ydd
sector a'r angen i yrru neges glir at y Comisiwn Ffiniau a’r Llywodraeth i
ddweud bod yr amser wedi dod i roi’r gorau i ad-drefnu ac i gydweithio a
chanolbwyntio ar bobl o fewn ein cymunedau.
·
Bod Cyngor Gwynedd yn barod iawn i wrando i wrando
ar lais pobl ifanc.
·
Y cefnogir yr egwyddor o uno’n wirfoddol gyda
Chyngor Ynys Môn yn hytrach na chael ein gorfodi i uno gyda mwy o
gynghorau. Byddai hyn yn arbed arian ac
yn osgoi dyblygu gwaith a rhaid cofio hefyd bod gan lawer o’r cynghorau
presennol boblogaeth fwy na Gwynedd a Môn gyda’i gilydd.
·
Bod
yna ddadleuon dros uno cynghorau ac o bosib’ y byddai yna arbedion yn deillio o
hynny, ond byddai angen gweld tystiolaeth o hynny yn gyntaf.
·
Bod yna ormod o orchmynion yn dod o’r canol a
dylai’r cynghorau eu hunain gael penderfynu beth yw’r drefn orau, boed yn uno
neu gydweithio ag eraill, gan hefyd bennu lefel unrhyw gydweithio.
·
Os yw’r llywodraeth yn mynd yn bellach oddi wrth y
bobl o ganlyniad i uno cynghorau sir, rhaid sicrhau bod yna haen agosach o
lywodraeth, sef y cynghorau cymuned, ond ni chredir y gallent ddygymod â
darparu gwasanaethau fel mae pethau ar hyn o bryd. Gan hynny, o bosib’ bod cwestiwn o uno yno
hefyd.
PENDERFYNWYD
mabwysiadu’r egwyddorion.
Dogfennau ategol: