Agenda item
- Cyfarfod Y Cyngor, Dydd Iau, 18fed Gorffennaf, 2019 1.00 y.h. (Item 8.)
- Datganiadau o fuddiant ar gyfer eitem 8.
Cyflwyno
adroddiad yr Aelod Cabinet Tai
(ynghlwm).
Cofnod:
Cyflwynodd yr Aelod Cabinet Tai adroddiad yn gofyn i’r Cyngor gymeradwyo
Strategaeth Dai 2019-2024, gan gadarnhau’r cyfeiriad a’r blaenoriaethau yn y
maes tai.
Yn ystod y drafodaeth, cyflwynwyd y sylwadau a ganlyn gan aelodau
unigol:-
·
Nid yw’r adroddiad yn
nodi pa gyfran o’r dreth ychwanegol a gasglwyd drwy’r premiwm ar ail gartrefi a
chartrefi hir dymor gwag sy’n cael ei ail-fuddsoddi er mwyn gwneud gwahaniaeth
yn y maes tai.
·
Mae amharodrwydd yr
Adran Gynllunio i ganiatáu i bobl ifanc adeiladu tai yn eu pentrefi eu hunain
yn llesteirio gweledigaeth y Cyngor o gefnogi holl bobl Gwynedd i ffynnu ac i
fyw bywyd cyflawn yn eu cymunedau.
·
Da o beth fyddai i’r
Cyngor gychwyn adeiladu tai cymdeithasol unwaith eto.
·
Croesawir y ffaith
bod yr Aelod Cabinet wedi cymryd sylw o’r materion a godwyd gan y Pwyllgor
Craffu Gofal ac wedi’u hymgorffori yn y Strategaeth.
·
Mae’r cyfeiriad yn y
Strategaeth at gynllun adeiladu yn gydnabyddiaeth o’r penderfyniad gwarthus a
wnaed i drosglwyddo 3,500 o dai cyngor i gwmni preifat am ddim.
·
Gofynnir i’r Aelod
Cabinet ail-ystyried yr agweddau a ganlyn sydd ar goll o’r Strategaeth, a’u
cwmpasu yn y ddogfen:-
Ø Er bod cydnabyddiaeth bod disgwyl y bydd cynnydd o 60% yn y nifer o bobl
dros 80 yn byw yng Ngwynedd mewn 20 mlynedd, nid oes sôn am y bobl sy’n dod yma
i fyw o bob cwr o’r Deyrnas Gyfunol a thu hwnt.
Ø Nid oes sôn bod yr iaith Gymraeg yn gymhwyster ar gyfer tŷ mewn rhai
ardaloedd.
Ø Nid oes son am gynnig morgeisi i bobl leol brynu tai, er bod hynny o fewn
hawliau’r Cyngor, ac y byddai’n ddoeth buddsoddi yng nghymunedau’r sir, yn
hytrach na buddsoddi mewn cwmnïau arfau.
·
Gan fod y grantiau
sydd ar gael i bobl uwchraddio systemau gwresogi mewn tai hŷn yn destun
prawf modd, nid yw pobl mewn gwaith yn cymhwyso, a dylid dwyn pwysau ar
Lywodraeth Cymru i sicrhau nad yw’r bobl hyn, sydd fymryn uwchlaw’r trothwy, yn
cael eu hanwybyddu.
·
Bod pawb o’r aelodau
yn gweld pobl eu wardiau yn brwydro i gael tai ac yn byw mewn tai anaddas, a
bod y Strategaeth yn chwa o awyr iach drwy’r Cyngor sy’n dangos y pethau
positif y gellir eu gwneud i wella sefyllfa trigolion Gwynedd.
Mewn ymateb i rai o’r sylwadau uchod, nodwyd:-
·
Yn unol â’r
Strategaeth Ariannol a fabwysiadwyd gan y Cyngor ym mis Mawrth, bod 100% o’r
cynnyrch treth ar ail gartrefi / cartrefi hir dymor gwag (sef tua £2.7m net ar
ôl y gost o’i gasglu) yn mynd at brosiectau tai.
·
Bod angen newid yr
hen ffordd o feddwl ac o weithredu a dod o hyd i ddatrysiadau i’r materion
cynllunio er mwyn hwyluso cartrefu pobl ifanc.
·
Y trosglwyddwyd y
stoc tai i gwmni preifat yn unol â chyfarwyddyd Llywodraeth Cymru ar y pryd.
·
Er bod y polisi gosod
newydd yn galluogi i’r Cyngor roi mwy o bwys ar gyswllt lleol, ei bod yn
anghyfreithlon gwahaniaethu ar sail iaith yng Nghymru ar hyn o bryd.
·
O ran y sylwadau
ynglŷn â mewnlifiad a morgeisi, byddai’r Adran Tai ac Eiddo newydd yn rhoi
ail-ystyriaeth i bopeth dros y flwyddyn nesaf.
·
Bod y Gweinidog Tai
wedi sôn am y posibilrwydd o gyflwyno rhaglen uchelgeisiol dros 30 mlynedd i
ddi-garboneiddio tai preswyl presennol, a phetai hynny’n digwydd, byddai hefyd
yn datrys y broblem o wresogi tai hŷn.
PENDERFYNWYD
cymeradwyo’r Strategaeth Dai i’w mabwysiadu.
Dogfennau ategol:
- Strategaeth Tai, eitem 8. PDF 103 KB
- Atodiad 1 - Strategaeth Tai Cyngor Gwynedd 2019-24, eitem 8. PDF 2 MB
- Atodiad 2 - Asesiad Effaith Cydraddoldeb, eitem 8. PDF 70 KB