Agenda item
Cyflwyniad gan Gwenllian Mair Williams (Swyddog Datblygu Iaith Gwynedd).
Cyflwyno’r adroddiad blynyddol i sylw’r aelodau a thynnu sylw at faterion sydd yn codi er mwyn i’r aelodau gael trafodaeth bellach a chynnig argymhellion ar gyfer unrhyw gamau datblygol.
*11:30 – 12:10
(amcangyfrif
amseru)
Cofnod:
Adroddiad sydd yn cael ei
gyhoeddi yn flynyddol. Cyflwynir yr adroddiad gan y Swyddog Datblygu Iaith
Gweithle, a Swyddog Dysgu a Datblygu Iaith Gymraeg, gan adrodd ar hyfforddiant
cyfrwng Cymraeg i staff y Cyngor a sut i ddatblygu eu sgiliau iaith,
Cyflwynwyd yr adroddiad i’r Cabinet Mehefin 2019 i
gael ei gymeradwyo ac i’w llwytho ar wefan y Cyngor yn gyhoeddus.
Adroddiad sydd yn adrodd ar safonau penodol ar sgiliau gweithwyr yn yr
iaith Gymraeg. Cwestiwn sydd yn codi yn aml, beth yw sefyllfa hyfforddiant o
ran staff pob adran o’r Cyngor heblaw adran addysg ar hyn o bryd? Rhaid pwysleisio nid yw’r adroddiad yn
cynnwys GWE nag Asiantaeth Cefnffyrdd gan eu bod yn bartneriaid rhanbarthol.
Eleni mae’r adran wedi gallu edrych yn ôl ar bedair (4) blynedd o ddata
ynglŷn â safonau cyflenwi gwasanaeth, safonau gosodwyd ar y Cyngor gan y
Comisiynydd yn y Gymraeg. Gweler linc ar
y wefan: <https://www.gwynedd.llyw.cymru/cy/Cyngor/Dogfennau-Cyngor/Strategaethau-a-pholisiau/Cynllun-iaith/Cynllun-Hybu%27r-Gymraeg-yng-Ngwynedd-2018-2023.pdf>
ar y Cynllun Hybu’r Gymraeg yng Ngwynedd 2018-2023, ymgais i adnabod y prif
heriau a chyfleoedd sydd yn wynebu’r Gymraeg.
Sylwadau gan yr Aelodau:
·
Ydyw
ymgeiswyr yn rhoi eu gwir ymateb i’r cwestiwn a ofynnir yn y ffurflen ymgeisio
am swydd, ar siarad a deall yr iaith Gymraeg?
·
Sut mae
asesu effaith a data?
·
Data
gweithwyr Cefnogol – rhai ddim yn siarad Cymraeg?
·
Canolfannau
Hamdden?
·
Beth yw
diffiniad iaith hyfforddiant?
·
Posib
cynnig darpariaeth cyfieithu?
Mewn ymateb i’r sylwadau uchod gan y Swyddog Datblygu Iaith Gweithle, a
Swyddog Dysgu a Datblygu Iaith Gymraeg, dengys bod modd i chwi fel aelodau o’r
pwyllgor hwn rhoi mewnbwn gydag awgrymiadau / argymhellion i wella ar yr
adroddiad flwyddyn nesa.
Wrth gyfweld yr ymgeiswyr, mae posib cymharu eu sgiliau ieithyddol ar eu
safon cyfweld gan feirniadu ar eu hymatebion ieithyddol wrth gymharu'r
canlyniadau gyda’r sydd swydd ddisgrifiad.
Mynegwyd bod yr uned yn gweithio ar y cyd gyda’r Swyddog Cydraddoldeb yn
ystod y misoedd diwethaf ar asesu effaith data.
Mae nifer o ffactorau wedi arwain at beth rydym yn ceisio’i gyflawni a
sut i wella’r asesiadau.
Ychwanegwyd pan ddaeth y safonau i rym ynglŷn â diffiniad iaith ag
hyfforddiant, roedd nifer yn cyfeirio at lunio polisi, teimlad y swyddogion ar
y pryd oedd gweithio ar y ffordd orau o fodloni’r safonau. Daethpwyd adroddiad sicrwydd y Comisiynydd o
flaen y pwyllgor Iaith yr Haf diwethaf i dynnu sylw at y mater o fodloni'r
asesiadau iaith a chydraddoldeb, gan feddwl am y ffordd orau i weithredu. Nid oedd modd gweithio i’r rhaglen o ran y
gofyn, a gofynnwyd i chwi fel aelodau ystyried y polisi ar effaith orau ar yr
iaith.
Yn ddiweddar mae Cynllun Cydraddoldeb yn edrych yn ôl ar yr asesiadau er
mwyn gweld os oes gwelliannau i wneud ac os ydyw'r asesiadau yma yn cael eu
cynnal yn y ffordd gywir, mae hyn yn waith datblygol wedi ei ymrwymo gyda
phenaethiaid a rheolwyr y Cyngor.
Nodwyd bod data gweithwyr Cefnogol yn yr adran addysg a gofal sydd yn
siarad Cymraeg wedi codi. Rhaid ystyried
y ffaith mai’r adrannau yma sydd yn cyflogi'r gweithwyr yn uniongyrchol. Y rhwystrau sydd yn wynebu ni fel corff yw
recriwtio i ofynion sgiliau perthnasol y swydd sydd yn cael eu cymeradwyo ar
wahân i allu cyflwyno drwy gyfrwng y Gymraeg.
Rydym yn gweithio gyda’r adrannau i weld pwy sydd angen hyfforddiant,
gan flaenoriaethu staff y rheng flaen yn gyntaf.
Cyfeiriwyd bod y canolfannau hamdden wedi eu cynnwys yn yr adroddiad
eleni.
Canfuwyd mai diffyg arbenigwyr allanol yn methu'r Gymraeg sydd yn achosi
her i hyfforddi cyrsiau allanol. Rhaid
ymchwilio i ddarparu darlun cywir ar gyfleusterau hyfforddi allanol cyn y
gallem gynnig darpariaeth cyfieithu.
PENDERFYNIAD:
Derbyn yr adroddiad.
Dogfennau ategol:
- Adroddiad Blynyddol Cyngor Gwynedd ar weithrediad y Safonau Iaith, eitem 9. PDF 64 KB
- Adroddiad Blynyddol ar Weithrediad Safonau'r Gymraeg 2018-19, eitem 9. PDF 194 KB