Agenda item

Cyflwyno adroddiad yr Uwch Swyddog Harbyrau.

Cyflwynodd y Rheolwr Morwrol a Pharciau Gwledig adroddiad yr Uwch Swyddog Harbyrau yn diweddaru’r pwyllgor ar faterion yr Harbwr ar gyfer y cyfnod rhwng mis Mawrth 2019 a mis Hydref 2019.  Gwahoddwyd adborth gan yr aelodau ar faterion diogelwch a materion gweithredol yr Harbwr.

Dosbarthwyd y canlynol yn y cyfarfod:-

·         Crynodeb o gyllideb yr Harbwr a’r sefyllfa ariannol bresennol hyd at ddiwedd Medi, 2019.

·         Drafft o’r ffioedd a’r taliadau arfaethedig ar gyfer Harbwr Porthmadog yn 2020/21 (yn cynnwys a heb TAW).  Nodwyd y byddai’r drafft yn cael ei gyflwyno i’r Aelod Cabinet ym mis Rhagfyr.

Nodwyd bod y ffigurau cofrestriadau cychod pŵer a chychod dŵr personol yng Ngwynedd ym mharagraffau 2.4 a 2.6 o’r adroddiad yn wahanol i’r hyn a nodwyd yn y tablau yn yr atodiadau i’r adroddiad.  Eglurwyd na pharatowyd y ddau set o wybodaeth ar yr un adeg, ond y byddai’r ffigurau’n cael eu cysoni erbyn y cyfarfod nesaf.

Nododd y Rheolwr Morwrol a Pharciau Gwledig bod aelod wedi holi sut roedd y Cyngor am ddelio gyda phroblem y cynnydd yn y mwd / tywod sy’n casglu ochr y trên bach o’r Harbwr.  Eglurwyd, er bod gan Gyngor Gwynedd, fel yr Awdurdod Harbwr, yr hawl i garthu’r Harbwr, nad oedd gorfodaeth arno i wneud hynny.  Roedd y gwaith o garthu unrhyw harbwr yn hynod gymhleth a chostus.  Bu rhywfaint o waith carthu’r Harbwr yn 1994, gan gludo’r mwd oddi yno i safle gwaredu cyfagos, ond gan fod hynny bellach yn groes i reoliadau Ewrop, byddai’n rhaid cludo’r deunydd i safle tua 15 milltir i’r Gogledd o Gaergybi.  Er bod y trefniadau, y lefelau incwm a’r hawliau mewn lle i garthu harbyrau Pwllheli a Chaernarfon, ni ragwelid y byddai’n bosib’ gwneud y math yma o waith ym Mhorthmadog, Abermaw nac Aberdyfi.  Mewn ymateb i gwestiwn pellach gan yr aelod, eglurodd y Rheolwr Morwrol a Pharciau Gwledig nad oedd y cynnydd yn y mwd / tywod yn yr Harbwr yn arwain at golli llefydd i angori mwy o gychod gan fod yna lawer o gapasiti yn yr Harbwr ar hyn o bryd i gymryd angorfeydd.  Holwyd ai perchnogion y tai ar ochr bela’r Harbwr oedd â hawl ar yr angorfeydd yno.  Mewn ymateb, nodwyd bod sedd y Cynrychiolydd Buddiannau Perchnogion Tir ar y pwyllgor hwn yn wag ar hyn o bryd a bod ganddynt hawl i enwebu cynrychiolydd i ddod i’r cyfarfodydd.

Cyflwynodd yr Uwch Swyddog Harbyrau adroddiad yr Harbwrfeistr yn crynhoi’r materion Mordwyo a Gweithredol a wnaed ac a brofwyd yn y cyfnod rhwng mis Mawrth 2019 a mis Hydref, 2019, gan gynnwys materion cynnal a chadw.

Dosbarthwyd y canlynol yn y cyfarfod:-

·         Drafft o’r Is-ddeddfau Harbwr a gofynnwyd i aelodau’r pwyllgor gyflwyno unrhyw sylwadau fyddai ganddynt ar yr is-ddeddfau drafft cyn 31 Rhagfyr, 2019.  Nodwyd bod copi electroneg o’r ddogfen ar gael petai’r aelodau’n dymuno hynny.

·         Rhaglen waith cynnal a chadw Harbwr Porthmadog yn ystod y cyfnod Hydref 2019 –Chwefror 2020.

Ymhellach i gynnwys yr adroddiad, codwyd y materion a ganlyn:-

·           Nodwyd y byddai adroddiad Tŷ’r Drindod, yn sgil eu harchwiliad blynyddol o gymorthyddion mordwyo yn yr Harbwr a dynesfa’r sianel rhwng 14 ac 16 Hydref, yn cael ei gyflwyno i gyfarfod nesaf y pwyllgor ym mis Mawrth.

·           Adroddwyd bod yr Uned wedi cael sioc yn ddiweddar o dderbyn sylwadau gan Glwb Hwylio Porthmadog ynglŷn â diffyg cynnal a chadw cymorthyddion mordwyo yn yr Harbwr.  Darllenwyd llythyr y Clwb Hwylio i’r aelodau oedd yn cyfeirio at gam-leoli cymorthyddion ac arafwch cyfleu negeseuon i forwyr a phwysleisiwyd bod yr Uned yn rhyddhau rhybudd i forwyr yn rheolaidd pan fydd y sianel yn newid.  Eglurwyd y cysylltwyd yn ôl â’r Clwb Hwylio yn awgrymu eu bod yn trafod y materion hyn gyda’u cynrychiolydd ar y pwyllgor hwn, gyda’r bwriad iddo ymhelaethu ar y sefyllfa yn y cyfarfod hwn.  Cadarnhaodd y Cynrychiolydd na ofynnwyd iddo godi’r mater ac ychwanegodd y Rheolwr Morwrol a Pharciau Gwledig nad oedd unrhyw forwr arall, na Thŷ’r Drindod wedi codi pryderon.

·           Diolchwyd i’r Clwb Hwylio am gynnig lle i gadw’r cwch Dwyfor wrth y pontŵn sydd ym mherchnogaeth a rheolaeth y Clwb.

·           Rhoddodd y Rheolwr Morwrol a Pharciau Gwledig diweddariad i’r aelodau o’r sefyllfa yn dilyn achos diweddar o yrru beiciau modur dŵr yn anghyfrifol ac yn ymosodgar yng Nghricieth.  Nodwyd y deellid bod yr heddlu yn parhau i ymchwilio i’r digwyddiad.  Nododd Cynrychiolydd y Cyngor Tref iddo yntau weld beicwyr dŵr yn ymddwyn yn beryglus yn ddiweddar a holodd beth ddylai aelodau o’r cyhoedd wneud mewn sefyllfa o’r fath, lle mae’r sefyllfa’n amlwg yn beryglus, ond ddim yn argyfwng sy’n teilyngu galw 999.  Mewn ymateb, nododd y Rheolwr Morwrol a Pharciau Gwledig y byddai’n cynghori pobl i ffonio Galw Gwynedd, yr Harbwrfeistr neu’r Swyddog Morwrol ym Mhwllheli, gan nodi dyddiad, amser a lleoliad y digwyddiad peryglus, a gofynnwyd i’r aelodau ledaenu’r neges yma.

·           Nododd y Rheolwr Morwrol a Pharciau Gwledig iddo dderbyn llythyr gan Gyngor Tref Cricieth yn galw am wahardd badau dŵr personol yn gyfan gwbl rhwng Porthmadog a Phwllheli.  Roedd eisoes wedi egluro wrth y Cyngor Tref nad oedd gan Gyngor Gwynedd y pwerau i wneud hynny, y byddai’n anodd iawn ei reoli ac y byddai yna effaith economaidd hefyd.  Fodd bynnag, roedd wedi addo i’r Cyngor Tref y byddai’n dod â’r mater gerbron y pwyllgor hwn.  Nododd ymhellach y byddai angen mwy o swyddogion i wneud y gwaith goruchwylio ac i weithio y tu allan i oriau arferol.  Roedd y Cyngor yn dibynnu ar y cyhoedd i gadw llygaid ar bethau, ond roedd nifer y cwynion sy’n dod i law yn isel iawn o gymharu â’r niferoedd sy’n mwynhau’r gweithgaredd yma.  Hefyd, er bod yna Is-ddeddfau yng Nghricieth a Morfa Bychan, nid oedd hynny’n bod mewn llefydd eraill ar hyd yr arfordir.  Gofynnwyd i bawb adrodd os ydynt yn gweld unrhyw ddigwyddiad afresymol.  Cytunwyd i hysbysu Cyngor Tref Cricieth bod y pwyllgor hwn wedi trafod eu llythyr gan awgrymu iddynt eu bod yn cryfhau’r Is-ddeddfau presennol.

Mewn ymateb i ymholiad, eglurwyd y ceisiwyd hybu twf economaidd y dref yn y gorffennol drwy beidio codi ffioedd am gynnal digwyddiadau yn yr Harbwr.  Fodd bynnag, roedd y gost o lanhau a thacluso ar ôl digwyddiadau yn golygu y byddai’n rhaid ail-edrych ar hyn ar gyfer 2020.  Cadarnhawyd ei bod yn arferol i godi ffioedd ar gwmnïau ffilm a theledu a bod rhaid i’r cwmnïau hynny gael caniatâd y Cyngor yn y lle cyntaf i ffilmio.

PENDERFYNWYD nodi a derbyn yr adroddiad.