Agenda item

Cyflwyno adroddiad y Pennaeth Cyllid.

Cyflwynwyd adroddiad y Pennaeth Cyllid, a oedd yn nodi yn unol â gofynion Mesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2011, y disgwylir i’r Pwyllgor Archwilio graffu adroddiadau monitro cyllideb, lle’n briodol.

Gosododd yr Uwch Reolwr Cyllid y cyd-destun ac ymhelaethodd ar gynnwys yr adroddiad a gyflwynwyd i’r Cabinet ar 24 Tachwedd 2015. Cyflwynodd y penderfyniadau canlynol i sylw’r pwyllgor i’w craffu -

“1.   Derbyn yr adroddiad ar adolygiad diwedd yr ail chwarter (sefyllfa 30 Medi 2015) o’r Gyllideb Refeniw, ac wedi ystyried y sefyllfa ariannol ddiweddaraf parthed cyllidebau pob adran/gwasanaeth, gofyn i’r Aelodau Cabinet a’r penaethiaid adrannau perthnasol gymryd camau priodol ynglŷn â materion o dan eu harweiniad/rheolaeth.

2.    Nodi'r amrywiol adolygiadau o drefniadau crybwyllwyd yn yr adroddiad a’r camau i’w cymryd gan adrannau i gadw rheolaeth ar eu cyllidebau.

3.    Wedi ystyriaeth o’r sefyllfa, cymeradwyo, yn benodol, yr addasiadau a throsglwyddiadau argymhellwyd mewn perthynas â’r Adrannau Addysg, Economi a Chymuned, Rheoleiddio a Chyllidebau Corfforaethol.”

Nododd yr Aelod Cabinet Adnoddau yr atgoffwyd Aelodau Cabinet o’u cyfrifoldebau o ran adolygu cyllidebau. Cyfeiriodd at sefyllfa gyllidol yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant a’r tebygrwydd y byddai angen adnoddau pontio ar gyfer eleni oherwydd annhebygrwydd o wireddu arbedion yn llawn yn y flwyddyn ariannol. Nododd y cymerir camau pendant i ddelio â’r sefyllfa er mwyn ei gadw o dan reolaeth a bod penderfyniad y Cabinet i neilltuo adnodd wrth gefn yn galluogi’r Cabinet i ymateb i’r sefyllfa ariannol o ran yr Adran erbyn diwedd y flwyddyn ariannol.

Yn ystod y drafodaeth ddilynol ymatebodd y swyddogion i ymholiadau’r aelodau fel a ganlyn:

·        O ran ‘Diswyddo ac Ymddeol Cynnar’ yn yr Adran Addysg, mai cyrff llywodraethu ysgolion oedd yn caniatáu ymddeol yn gynnar gyda’r costau yn disgyn ar yr Awdurdod Addysg. Nodwyd yr adolygir y sefyllfa o ran rhyddhau pensiwn gan ail-edrych ar hawl yr unigolyn o ran swm, sefyllfa’r ysgol i gyfrannu at y taliad a’r dull talu i’r dyfodol er mwyn ymateb i’r gorwariant;

·        Bod yr Adran Addysg wedi rhagweld y sefyllfa gorwariant ac wedi neilltuo tanwariant mewn cronfa wrth gefn i ariannu’r gwariant;

·        Mai penderfyniad y Cyrff Llywodraethu oedd ail-gyflogi athrawon a oedd wedi ymddeol fel athrawon llanw gyda phrofiad yr athro/athrawes yn cael ei gymryd i ystyriaeth;

·        Mai cost un tro oedd diswyddo ac fel rhan o’r cynllun trefniadaeth ysgolion yr edrychir ar arbedion refeniw blynyddol;

·        O ran gorwariant Ymgynghoriaeth Gwynedd, bod camau wedi’u cymryd i foderneiddio a bod yr Adran yn ceisio denu gwaith ac uchafu cyflawniad o fewn yr adnoddau staffio cyfredol. Ychwanegwyd y gwneir adolygiad blynyddol o ran incwm yr Adran a’u bwriad i ddefnyddio adnodd wrth gefn i liniaru’r sefyllfa pe byddai’r darlun yn parhau hyd at ddiwedd y flwyddyn ariannol.

Nododd aelod bod gorwariant blynyddol hanesyddol o ran gwasanaethau pobl hŷn a bod tueddiad demograffi yn golygu mwy o alw am wasanaethau felly bod angen ystyried yn ddwys y gofynion cyllidebol.

Mewn ymateb, nododd yr Aelod Cabinet Adnoddau bod camau pendant wedi eu cymryd i gyfarch y sefyllfa gan yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant gyda 2 benodiad newydd wedi ei wneud yn ddiweddar i yrru’r rhaglen arbedion yn ei flaen. Ychwanegodd yr Uwch Reolwr Cyllid yr edrychir yn ofalus ar y gyllideb ar gyfer y flwyddyn ariannol 2016-17 gan asesu effaith demograffi a disgwylir i’r Adran weithredu oddi mewn i’r gyllideb honno.

PENDERFYNWYD nodi’r sefyllfa a’r risgiau perthnasol yng nghyswllt cyllidebau’r Cyngor a’i adrannau.