Agenda item

Cyflwyno adroddiad Arweinydd y Cyngor  (ynghlwm).

Cymeradwyo’r adroddiad fel adlewyrchiad cywir, cytbwys a chlir o berfformiad y Cyngor yn ystod 2019/20, a’i fabwysiadu.

Cyflwynodd yr Arweinydd adroddiad yn gofyn i’r Cyngor gymeradwyo a mabwysiadu Adroddiad Perfformiad Cyngor Gwynedd 2019/20 fel darlun clir, cytbwys a chywir o berfformiad y Cyngor yn ystod 2019/20.

Nododd yr Arweinydd, oherwydd y pandemig, fod holl ymdrechion adrannau’r Cyngor wedi’u cyfeirio tuag at ymateb i’r argyfwng o ganol mis Mawrth, a’i bod yn rhyfedd edrych yn ôl ar adeg oedd yn normal.  Nododd fod yr argyfwng wedi amlygu pwysigrwydd llywodraeth leol wrth ddarparu gwasanaeth i’r trigolion, a diolchodd i staff yr holl wasanaethau am eu gwaith caled yn cefnogi cymunedau’r sir, ac i’r cynghorwyr am wneud gwaith arwrol ar ran eu hetholwyr. 

Nododd yr Arweinydd ymhellach nad oedd yr aelodau wedi cael y cyfle arferol i graffu mewn pwyllgorau eleni, a diolchodd iddynt am eu hamynedd yn ystod y cyfnod.  Eglurodd hefyd, gan ei fod yn ymwybodol o’r bwlch yn y ddeialog arferol rhwng yr aelodau i gyd a’r Weithrediaeth, ei fod yn bwriadu trefnu cyfres o gyfarfodydd briffio gyda’r aelodau cabinet a’r penaethiaid i ddiweddaru’r aelodau ynglŷn â’r gwaith oedd wedi digwydd yn y gwahanol feysydd, ac i roi cyfle i’r aelodau drafod a gofyn cwestiynau.

Diolchodd i Bethan Richardson (Swyddog Cefnogi Busnes) a Dewi Jones (Rheolwr Gwasanaeth Cefnogi Busnes y Cyngor) am baratoi’r adroddiad mewn ffordd mor ddealladwy.

Dymunodd yr Arweinydd yn dda i’r Cynghorydd Cemlyn Williams (Aelod Cabinet Addysg), oedd yn methu bod yn bresennol yn y cyfarfod, gan iddo dderbyn triniaeth yn yr ysbyty yn ddiweddar iawn.  Yna estynnodd wahoddiad i bob aelod cabinet arall ddweud gair yn eu tro.  Yn ystod eu cyflwyniadau, bu i’r aelodau cabinet uchafu rhai pwyntiau o’r adroddiad oedd yn berthnasol i’w meysydd gwaith, gan fanylu ar flaenoriaethau’r gwasanaethau dros y cyfnod nesaf a’r heriau oedd yn eu hwynebu.  Bu iddynt hefyd adrodd ar sut y bu i’r adrannau gyfrannu’n sylweddol at yr ymateb i’r argyfwng, gan ddiolch i’r penaethiaid a’r staff am eu holl waith caled.

Yna rhoddwyd cyfle i’r aelodau gyflwyno sylwadau a gofyn cwestiynau.  Codwyd y materion a ganlyn gan aelodau unigol:-

·         Diolchwyd i holl staff y Cyngor am eu gwaith clodwiw yn ystod cyfnod yr argyfwng, a hefyd i’r cynghorwyr, y gwirfoddolwyr lleol, y trydydd sector, Mantell Gwynedd, a busnesau bach y sir.

·         Mynegwyd siomedigaeth ynglŷn â dymuniad Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr i dynnu’r agos at 40 o welyau nyrsio o Ben Llŷn, a gofynnwyd i’r Aelod Cabinet Oedolion, Iechyd a Llesiant godi’r mater gyda’r Bwrdd Iechyd.

·         Diolchwyd i’r Aelod Cabinet Amgylchedd am ymweld â Phen Llŷn yn ddiweddar, a nodwyd ei bod yn dda gweld sut roedd bywyd gwyllt wedi ffynnu a llygredd wedi lleihau yn ystod y cyfnod clo.

·         Nodwyd y pryderid ynglŷn â’r hyn oedd o’n blaenau o ran y pandemig, a’r holl swyddi fyddai’n cael eu colli yma yng Ngwynedd dros y gaeaf.

·         Croesawyd yr adroddiad a nodwyd bod yr ystadegau’n dangos bod y gwaith sy’n cael ei roi i mewn gan Wynedd yn arwain at ganlyniadau da.

·         Nodwyd y gwelwyd cynnydd aruthrol yn y galw am dai ers cychwyn y flwyddyn, a holwyd sut y gellid monitro, mesur ac ymateb i newidiadau yn y cyflenwad a’r galw, nid yn unig ar lefel sirol, ond ar lefel mwy lleol hefyd.  Mewn ymateb, eglurodd yr Aelod Cabinet Tai y bwriedid adeiladu hyblygrwydd i mewn i’r Cynllun Gweithredu Tai, ac nad oedd yna fwriad i fod yn rhagnodol.  Eglurodd hefyd fod mesur pethau yn elfen bwysig o Ffordd Gwynedd, a bod croeso i’r aelod gysylltu ag ef os oedd ganddo ragor o gwestiynau.

·         Holwyd beth allai’r cynghorwyr wneud i gynorthwyo’r staff yn ystod y cyfnod caled hwn.  Mewn ymateb, nododd y Prif Weithredwr fod yr aelodau i’w canmol am newid eu trefniadau gweithio er mwyn gadael i’r staff wneud eu gwaith dros y cyfnod, ac na chredai fod yna lawer mwy y gallai’r aelodau wneud, ac eithrio parhau i gefnogi’r staff.  Roedd llawer o’r gwaith o ran ymateb i’r argyfwng yn disgyn ar y gyfundrefn argyfwng.  Anogwyd yr aelodau i ddarllen adroddiad i Gabinet 13 Hydref ar drefniadau’r Cyngor ar gyfer paratoi ar gyfer y posibilrwydd o ail don o’r pandemig.

·         Nodwyd bod y cyfnod wedi bod yn anodd i gynghorwyr a bod y mwyafrif wedi codi i’r sialens. 

·         Diolchodd aelod i’r staff hynny oedd wedi mynd y filltir ychwanegol i’w helpu dros y misoedd diwethaf, ac yn arbennig Steffan Jones (Pennaeth Priffyrdd a Bwrdeistrefol), Adrian Williams (Peiriannydd Ardal Meirionnydd), Sion Wilkes (Arolygydd Priffyrdd) a Tracey Loveday-Fone (Swyddog Gorfodaeth Sifil).

·         Mynegodd yr aelod lleol ei hanfodlonrwydd ynglŷn â phenderfyniad Ymgynghoriaeth Gwynedd i dynnu allan o Fwrdd Prosiect Fairbourne a ffurfio grŵp eu hunain, heb ymgynghori â hi.

·         Cyfeiriwyd at brosiect monitro asedau drwy synwyryddion Ymgynghoriaeth Gwynedd a nodwyd, trwy gysylltu’r synwyryddion â’i gilydd a defnyddio deallusrwydd artiffisial, bod modd i’r datblygiad cyffrous hwn greu’r cyfle i staff weithio yn drawsadrannol, ac i weithio’n unol ag egwyddorion Ffordd Gwynedd.  Holwyd a fyddai’n bosib’ i’r aelodau gael allbwn o’r synwyryddion, gan y byddai hynny’n eu galluogi i wybod os oes problemau yn datblygu yn eu wardiau.  O dderbyn y wybodaeth leol honno, gallai’r aelodau gynorthwyo’r swyddogion a rhoi gwybod i bobl sy’n cael eu heffeithio.  Mewn ymateb, nododd yr Aelod Cabinet Priffyrdd a Bwrdeistrefol nad oedd y ddarpariaeth ar gael ar draws y sir eto, ond ei bod yn bosib’ cael mynediad mewn rhai mannau.  Ychwanegodd y byddai’n croesawu sgwrs bellach ynglŷn â photensial y synwyryddion a gellid trafod hynny yn y briffio gyda’r aelodau.

·         Diolchwyd am yr adroddiad, a nodwyd ei fod yn cynnwys llawer o’r hyn roedd yr aelodau wedi gofyn amdano.  Diolchwyd i’r Arweinydd am ei barodrwydd bob amser i ymateb i gwestiynau gan yr aelodau, a diolchwyd hefyd i’r Prif Weithredwr am ei gymorth parod.

PENDERFYNWYD cymeradwyo’r adroddiad yn adlewyrchiad cywir, cytbwys a chlir o berfformiad y Cyngor yn ystod 2019/20, a’i fabwysiadu.