Agenda item

¾    Cymeradwyo i ddyrannu hyd at £375,000 o adnodd un-tro (wedi’i ddadansoddi yn y tabl o dan rhan 4 o’r adroddiad) i gyllideb 2020/21 yr Adran Oedolion, ynghyd â £390,000 pellach o adnodd un-tro i gyllideb 2021/22, gydag union swm y dyraniadau i’w adolygu ar ddiwedd y ddwy flynedd ariannol berthnasol.

¾    I gefnogi’r bwriad i wario’r gyllideb ychwanegol uchod ar gost cyflogi gweithlu y tu hwnt i lefelau cyllidebau staffio arferol, er mwyn ymateb i gynnydd anochel mewn galw am wasanaeth gofal cymdeithasol i ddiogelu pobl Gwynedd, a llenwi bylchau staffio sy’n ymddangos o ganlyniad i Covid19.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan Cyng. Dafydd Meurig

PENDERFYNIAD

·         Cymeradwyo i ddyrannu hyd at £375,000 o adnodd un-tro (wedi’i ddadansoddi yn y tabl o dan rhan 4 o’r adroddiad) i gyllideb 2020/21 yr Adran Oedolion, ynghyd â £390,000 pellach o adnodd un-tro i gyllideb 2021/22, gydag union swm y dyraniadau i’w adolygu ar ddiwedd y ddwy flynedd ariannol berthnasol.

·         I gefnogi’r bwriad i wario’r gyllideb ychwanegol uchod ar gost cyflogi gweithlu y tu hwnt i lefelau cyllidebau staffio arferol, er mwyn ymateb i gynnydd anochel mewn galw am wasanaeth gofal cymdeithasol i ddiogelu pobl Gwynedd, a llenwi bylchau staffio sy’n ymddangos o ganlyniad i Covid19.

TRAFODAETH

Cyflwynwyd yr adroddiad gan nodi fod y cais ar gyfer arian un tro o £375,000 am 2020/21 ac £390,000 ar gyfer 2021/22. Mynegwyd fod yr adroddiad blaenorol wedi rhoi cefndir i’r angen am yr arian a bod pawb yn ymwybodol o’r heriau sylweddol a fydd yn wynebu’r adran Oedolion. Nodwyd fod yr adroddiad yn ymgais i edrych ar y sefyllfa waethaf posib. Ategwyd yr angen i edrych ar hyn cyn cyfnod y gaeaf gan y bydd y sefyllfa yn  amharu ar lesiant staff gyda staff heb gael cyfle i gymryd gwyliau, bydd aelodau o staff yn sâl ac y bydd cynnydd yn y galw.

Ychwanegodd Arweinydd Rhaglen Tîm Trawsffurfio Cymunedol Iechyd a Gofal fod yr adran wedi paratoi Cynllun Gweithlu a oedd ddarn o waith a oedd yn edrych ar feysydd megis beth sydd wedi  digwydd, lefelau salwch staff a'r galw am wasanaeth. Nodwyd fod y darn o waith wedi defnyddio'r modelu gwaith cenedlaethol gorau posib i geisio rhagamcanu niferoedd covid a rhoi syniad i weld be all daro'r adran yn ystod yr ail don. Amlygwyd fod yr adran wedi ymdopi yn rhyfeddol efo staff yn fodlon mynd y filltir ychwanegol a pŵl o weithlu dros dro wedi ei sefydlu. Nodwyd bellach fod yr adran mewn lle ychydig yn wahanol gyda  staff bellach yn blino a heb gael cyfle i gymryd gwyliau ynghyd a dechrau edrych i ail agor rhai gwasanaethau. Ategwyd yn ogystal fod arwyddion fod cynnydd am fod yn y galw am ofal wrth i bobl adref yr ysbyty gyda sgil effeithiau Covid.

Mynegwyd fod yr adran wedi rhagamcanu faint staff a all fod o’r gwaith yn sâl a bod yr adran wedi cynllunio yn rhesymol ar sail absenoldebau rhwng 1 a 2%. Golygai hyn fod bydd angen adnabod tua £60,000 er mwyn medru ôl-lenwi absenoldebau oherwydd salwch. Nodwyd oherwydd bod staff heb fod yn cymryd eu gwyliau fod faint o wyliau sydd heb eu cymryd cyfwerth a 18 person yn gweithio 20 awr yr wythnos tad ddiwedd y flwyddyn ariannol. Felly y bydd angen adnabod £135,000 o arian er mwyn ôl-lenwi’r staff i gymryd eu gwyliau.

Yn ogystal â hyn nodwyd y bydd cynnydd yn y galw a bod gan y Cyngor gynllun pendant ar gyfer ymateb i gynnydd yn y galw gydag agor gwelyau ychwanegol ac i agor canolfannau gofal yn Glan Llyn a Phlas Menai. Nodwyd er mwyn cynnal gwasanaethau i nifer uchel o bobl bydd angen cyfwerth 30 aelod ychwanegol o staff a byddai hyn o gost o £120,000 eleni a £390,000 yn 2021/22. Pwysleisiwyd yr angen i gael staff ar fyrder mwyn sicrhau fod staff yn cael eu hyfforddi yn ddigonol.

Sylwadau’n codi o’r drafodaeth

¾  Mynegwyd fod asesiadau yn awgrymu ar ei waethaf y gallasem fod angen dros 300 o staff ychwanegol am 6 wythnos. Gan dderbyn nad yw hynny’n ymarferol i’w gyflawni bydd yr ateb yn golygu cyfuniad o benodi ychydig yn fwy o staff ac yna staff yn cael eu symud dros dro a gwyro staff o adrannau eraill yn y cyngor.

¾  Amlygwyd cefnogaeth i’r cais a bod yr adran yn paratoi'r gorau ac y gallent.

¾  Nodwyd fod yr Adran Gyllid yn ymgeisio i uchafu’r swm mae’r Cyngor yn hawlio gan y Llywodraeth. Eglurwyd bydd y Cyngor yn parhau i wario fel bydd angen er mwyn arbed bywydau ac amddiffyn iechyd pobl Gwynedd, ond fod yr hyblygrwydd i hawlio wedi lleihau ar ôl chwarter gyntaf flwyddyn ariannol 2020/21, a does dim sicrwydd o unrhyw ariannu ychwanegol erbyn 2021/22.  Er hynny, cadarnhawyd bydd  pob ymdrech yn cael ei wneud i hawlio arian, gydag angen i swyddogion Gofal, yn ogystal â swyddogion Cyllid y Cyngor, argyhoeddi’r gweision sifil perthnasol yng nghyswllt ariannu’r Cynllun Gweithlu Gwasnaethau Gofal Oedolion rhagweithiol yma.