Agenda item

¾    Derbyniwyd yr adroddiad ar adolygiad diwedd Awst 2020 o’r Gyllideb Refeniw, ac ystyried y sefyllfa ariannol ddiweddaraf parthed cyllidebau pob adran / gwasanaeth.

¾     Nodwyd effaith ariannol Covid19, sydd yn gyfuniad o gostau ychwanegol, colledion incwm a llithriad yn y rhaglen arbedion, gan fod y Cyngor wedi rhoi blaenoriaeth ddilyffethair i ddiogelu iechyd a bywydau pobl Gwynedd mewn ymateb i’r argyfwng, a hynny wedi golygu na fu modd parhau efo’r trefniadau herio perfformiad ac arbedion dros gyfnod yr argyfwng.

¾     Cefnogwyd bwriad y Prif Weithredwr a’r Pennaeth Cyllid i drefnu i gyfarfod pob Aelod Cabinet gyda’u Penaethiaid Adran, i drafod sut bydd modd ail afael yn y drefn o gyflawni’r arbedion arfaethedig, fel bydd modd i’r Cyngor symud ymlaen efo cyfran o’r rhaglen arbedion er gwaethaf yr argyfwng.

¾     Nodwyd fod gorwariant sylweddol gan yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant eleni, gan fod angen egluro manylder cymhleth yn y darlun yma yng ngofal Oedolion, mae'r Prif Weithredwr eisoes wedi comisiynu gwaith er mwyn cael gwell dealltwriaeth o’r materion a rhaglen glir i ymateb,

¾     Nodwyd fod Tasglu Cyllideb Plant wedi ei gomisiynu gan y Prif Weithredwr i roi sylw i faterion ariannol dyrys yr Adran Plant a Theuluoedd fel bod modd mynd at wraidd gorwariant yr Adran, gyda’r bwriad o gyflwyno adroddiad gerbron y Cabinet fydd yn manylu ar y cynllun ymateb.

¾     Cymeradwywyd yr argymhellion a’r trosglwyddiadau ariannol canlynol (sydd wedi’u hegluro yn Atodiad 2).

·         Ar gyllidebau Corfforaethol, fod:

¾     (£250k) yn ymwneud â chostau cyfalaf yn cael ei drosglwyddo i gronfa ariannu'r rhaglen gyfalaf. - tanwariant net o (£1,127k) ar gyllidebau Corfforaethol yn mynd i falansau cyffredinol y Cyngor i gynorthwyo i wynebu’r her ariannol sydd yn wynebu’r Cyngor yn arbennig felly yn sgil argyfwng Covid19.

¾     Fod derbyniadau grant ar gyfer digolledu gwariant ychwanegol a cholledion incwm cysylltiedig â’r argyfwng Covid19 gan y Llywodraeth yn cael ei ddyrannu i’r adrannau perthnasol yn unol â’r hyn a nodir yn Atodiad 1.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan Cyng. Ioan Thomas 

PENDERFYNIAD

·         Derbyniwyd yr adroddiad ar adolygiad diwedd Awst 2020 o’r Gyllideb Refeniw, ac ystyried y sefyllfa ariannol ddiweddaraf parthed cyllidebau pob adran / gwasanaeth.

·         Nodwyd effaith ariannol Covid19, sydd yn gyfuniad o gostau ychwanegol, colledion incwm a llithriad yn y rhaglen arbedion, gan fod y Cyngor wedi rhoi blaenoriaeth ddilyffethair i ddiogelu iechyd a bywydau pobl Gwynedd mewn ymateb i’r argyfwng, a hynny wedi golygu na fu modd parhau efo’r trefniadau herio perfformiad ac arbedion dros gyfnod yr argyfwng.

·         Cefnogwyd bwriad y Prif Weithredwr a’r Pennaeth Cyllid i drefnu i gyfarfod pob Aelod Cabinet gyda’u Penaethiaid Adran, i drafod sut bydd modd ail afael yn y drefn o gyflawni’r arbedion arfaethedig, fel bydd modd i’r Cyngor symud ymlaen efo cyfran o’r rhaglen arbedion er gwaethaf yr argyfwng.

·         Nodwyd fod gorwariant sylweddol gan yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant eleni, gan fod angen egluro manylder cymhleth yn y darlun yma yng ngofal Oedolion, mae’r Prif Weithredwr eisoes wedi comisiynu gwaith er mwyn cael gwell dealltwriaeth o’r materion a rhaglen glir i ymateb,

·         Nodwyd fod Tasglu Cyllideb Plant wedi ei gomisiynu gan y Prif Weithredwr i roi sylw i faterion ariannol dyrys yr Adran Plant a Theuluoedd fel bod modd mynd at wraidd gorwariant yr Adran, gyda’r bwriad o gyflwyno adroddiad gerbron y Cabinet fydd yn manylu ar y cynllun ymateb.

·         Cymeradwywyd yr argymhellion a’r trosglwyddiadau ariannol canlynol (sydd wedi’u hegluro yn Atodiad 2).

o   Ar gyllidebau Corfforaethol, fod:

¾    (£250k) yn ymwneud â chostau cyfalaf yn cael ei drosglwyddo i gronfa ariannu’r rhaglen gyfalaf.

¾    tanwariant net o (£1,127k) ar gyllidebau Corfforaethol yn mynd i falansau cyffredinol y Cyngor i gynorthwyo i wynebu’r her ariannol sydd yn wynebu’r Cyngor yn arbennig felly yn sgil argyfwng Covid19.

·         Fod derbyniadau grant ar gyfer digolledu gwariant ychwanegol a cholledion incwm cysylltiedig â’r argyfwng Covid19 gan y Llywodraeth yn cael ei ddyrannu i’r adrannau perthnasol yn unol â’r hyn a nodir yn Atodiad 1.

TRAFODAETH

Cyflwynwyd yr adroddiad gan nodi fod yr adroddiad yn amlygu ar adolygiad diweddaraf o gyllideb refeniw y Cyngor a rhagolygon ar ddiwedd y flwyddyn ariannol. Mynegwyd fod y ffigyrau’r adolygiad diwedd Awst yn amlygu effaith ariannol Covid ar y ffigyrau sydd yn gyfuniad o gostau ychwanegol, colledion incwm a llithriad yn y rhaglen arbedion.

Nodwyd fod Llywodraeth Cymru wedi sefydlu cronfa caledi i ddigolledu costau a cholledion incwm Awdurdodau Lleol. Mynegwyd yng Ngwynedd fod ceisiadau dros £4.5miliwn wedi ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru i ddigolledu Cyngor am y cyfnod hyd at ddiwedd Awst, gyda £3.6miliwn eisoes wedi ei dderbyn. Nodwyd o ran colled incwm, roedd cais am chwarter cyntaf y flwyddyn bron yn £3.7miliwn gyda £3.3 eisoes wedi ei dderbyn.

Pwysleisiwyd fod pwysau ar adrannau yn amlwg eleni a bod problemau gwireddu arbedion fwy fwy amlwg eleni ac yn ffactor sydd yn cyfannu at y gorwariant a adroddir yn y meysydd megis Plant, Oedolion a Phriffyrdd a Bwrdeistrefol. Amlygwyd y prif faterion yn rhai adrannau fel yr ardrawiad mae Covid19 wedi cael ar yr adran Oedolion, gyda £2.2miliwn wedi ei wario hyn at ddiwedd Awst. Nodwyd fod £1.722miliwn wedi ei dderbyn eisoes gan Lywodraeth Cymru ond hyd yn oed heb ardrawiad Covid, rhagwelir gorwariant o £1.8miliwn gyda methiant i gyflawni arbedion gwerth £1.7miliwn.

Yn yr adran Plant a Theuluoedd er bod £1.8miliwn ychwanegol wedi ei ddyrannu i’r Adran yn 2020/21 rhagwelir gorwariant o £2.8miliwn ynghyd a’r methiant i wireddu £688k o arbedion angen datrysiad. Mynegwyd fod yr ystadegau diweddaru yn cadarnhau  cynnydd pellach yn y galw am wasanaethau yn arbennig maes lleoliadau ac ôl-16. Pwysleisiwyd fod y sefyllfa’n un pryderus er nad yw’n unigryw i Wynedd.

Amlygwyd fod problemau yn y maes casglu a gwaredu gwastraff yn parhau eleni a bod yr adran yn wynebu costau ychwanegol yn ymwneud a Covid ond y gobaith yw y bydd Llywodraeth Cymru yn digolledu am y costau ychwanegol.

Sylwadau’n codi o’r drafodaeth

¾  Diolchwyd i staff am eu gwaith a’i hymrwymiad yn ystod y misoedd diwethaf.

¾     Mynegwyd diolch i staff rheng flaen y Cyngor. Ychwanegwyd o ran yr adran addysg fod costau glanhau ac arlwyo wedi codi yn sylweddol o ganlyniad i Covid a holwyd os bydd y math yma o gostau yn cael ei digolledu gan y Llywodraeth. Nodwyd y bydd y math yma o gostau yn cael ariannu gan ei fod yn gost o ganlyniad i’r haint.