Agenda item

AELODAU CABINET:

 

Cynghorydd Gareth Griffith (Amgylchedd)

Cynghorydd Craig ab Iago (Tai)

 

I ystyried yr adroddiad

Derbyn cynnwys yr adroddiad

Diolch i’r swyddogion am gyflwyno tystiolaeth a gwybodaeth fanwl a defnyddiol a ellid ei ddefnyddio i geisio dwyn perswâd ar Lywodraeth Cymru i newid eu polisïau cynllunio.

 

Cyflwynwyd gwaith ymchwil a gomisiynwyd gan y Cabinet ym mis Gorffennaf 2019 oedd yn ymwneud a cheisio cyfarch sut y byddai modd cyfyngu ar faint o dai y gellid eu defnyddio at ddibenion gwyliau, gan edrych ar fesurau gweithredol mewn llefydd eraill a sut byddai modd newid y ddeddfwriaeth gynllunio er mwyn gweithredu yng Nghymru. Gofynnwyd hefyd am sylwadau’r Pwyllgor ar y gwaith cyn adrodd i’r Cabinet ar y 15fed o Ragfyr 2020.

 

Tynnwyd sylw, er pwrpas y gwaith, y diffiniwyd ‘cartrefi gwyliau’ fel;

•           Unedau gwyliau a osodir yn y tymor byr: Tŷ preswyl (dosbarth defnydd C3) sydd ddim yn cael ei feddiannu’n rheolaidd ac yn cael ei ddefnyddio’n achlysurol drwy ei osod ar gyfer defnydd gwyliau ar sail fasnachol.

•           Ail gartref: Tŷ preswyl (dosbarth defnydd C3) sydd yn cael ei ddefnyddio’n achlysurol gan y perchennog (ond ddim yn brif gartref) yn ogystal ag ymwelwyr eraill ar gyfer pwrpas gwyliau.

 

Cafwyd cyflwyniad manwl, ystyrlon i’r gwaith ac fe drafodwyd y chwe argymhelliad. Nodwyd bod yr argymhellion yn rhoi opsiynau o ran y mecanwaith posib a ellid ei gweithredu er mwyn cael rheolaeth a lleihau effaith llety gwyliau ar gymunedau. Eglurwyd y byddai rhai argymhellion yn cael eu trafod ar y cyd ac yn faterion i Lywodraeth Cymru eu gweithredu, tra bod modd gweithredu eraill ar lefel lleol e.e., gweithredu polisïau cynllunio lleol yn effeithiol – gellid rhoi ystyriaeth bellach i’r argymhelliad yma yn y tymor byr ac wrth adolygu’r Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd.

 

Diolchwyd am yr adroddiad

 

Amlygodd Aelod Cabinet Amgylchedd ei siom mai Dinas Caerdydd oedd yr unig Awdurdod arall oedd wedi cyfrannu i’r gwaith ymchwil, ond bod siroedd eraill wedi dangos diddordeb ers i’r adroddiad gael ei ryddhau yn gyhoeddus. Ategodd bod un Sir eisoes wedi cyflwyno rhybuddion o gynnig o flaen eu Cyngor. Derbyniodd bod her yn wynebu’r Cyngor gan nad oedd llawer o ddiddordeb gan y Llywodraeth yn y sefyllfa ar yn o bryd, ond gyda dogfen weithredol yn cael ei chefnogi gan dystiolaeth bod modd dechrau gweithredu ac ymateb i’r her.

 

Nododd Pennaeth Tai ac Eiddo ei fod yn llongyfarch y tîm ar eu gwaith gan ategu bod y dystiolaeth a gasglwyd yn lladd esgusodion Llywodraeth Cymru o weithredu. O ystyried cyflwyniad Premiwm Tai, Cynllun Gweithredu Tai Gwynedd ynghyd a'r gwaith ymchwil, amlygodd bod tystiolaeth bendant i osod cyfeiriad i reoli’r defnydd.

 

Ategodd Aelod Cabinet Tai ac Eiddo bod y papur ymchwil yn cyflwyno ffeithiau sydd bellach yn arf i herio Llywodraeth Cymru – rhaid rheoli’r defnydd.

 

Yn ystod y drafodaeth, cyflwynwyd y sylwadau canlynol gan aelodau:-

·         Croesawu’r adroddiad – yn sylfaen dda i ddechrau lobio ac yn gyfle euraidd i newid y drefn a chymryd cyfrifoldeb a rheolaeth dros y sefyllfa

·         Bod yr adroddiad yn cyfarch materion megis AirBnb, ond dim digon yn cael ei wneud i newid y Ddeddf Cynllunio drwy osod trothwyon i reoli – angen dwyn perswâd ar Lywodraeth Cymru i newid y Ddeddf

·         Bod yr ystadegau yn frawychus

·         Bod rhaid gweithredu a herio’r Llywodraeth i wneud gwahaniaeth

·         Angen mwy o fanylder am gyflogaeth ynghyd a phrisiau tai uchel mewn rhai ardaloedd  - byddai hyn yn amlygu sut mae’r iaith yn colli ei thir – cadarnleoedd y Gymraeg yn colli eu Cymreictod

·         Bod angen cau’r bylchau fel na ellid osgoi trefniadau rheoleiddio – gellid targedu ‘unedau gwyliau tymor byr’ – perchennog yn debygol o drosi yn ôl i gategori ‘ail gartref’ fel modd o osgoi rheolaeth

·         Awgrym i fabwysiadau ‘ymyrraeth’ – creu dwy haen gwyliau a lleol fydd yn gwarchod y stoc tai lleol ac yn gyrru’r prisiau

·         Angen ystyried Treth Trafodiadau Tir – cyfle i godi premiwm

·         Materion tu allan i faes cynllunio y gellid eu gweithredu  e.e., trethi twristiaid

·         Angen rheolaeth dros ‘ail gartrefi’ – dim cyfleoedd na chartrefi ar gael i bobl ifanc

·         Angen rheolaeth dros osod tai ac AirBnB - sicrhau safonau gosod a thacluso

·         Angen cyfyngu niferoedd tai haf

 

Mewn ymateb i sylw ynglŷn â cheisio rheolaeth dros dai haf a’r sgil effeithiau sydd yn deillio o hynny, nododd Pennaeth Cynorthwyol Amgylchedd bod y briff yn gyfyngedig o fod yn edrych ar ddefnydd tai marchnad agored fel tai haf / ail gartrefi. Ategodd bod y gwaith yn cynnwys gwybodaeth fanwl a ffeithiol (a gyflwynwyd gan nifer o adrannau) sydd yn cyflwyno tystiolaeth werthfawr yn lleol ac yn genedlaethol. Amlygodd nad oedd datrysiadau hawdd i’r sefyllfa ond cyfeiriodd at waith sydd wedi ei wneud yn yr Alban fel enghraifft dda sydd wedi profi fod posib rheoli defnydd gwyliau byr dymor drwy newid deddfwriaeth gynllunio a thrwyddedu. Nododd bod rhai o’r argymhellion angen eu gweithredu ar y cyd ar lefel genedlaethol tra bod eraill yn faterion lleol lle gellid defnyddio’r dystiolaeth i addasu polisïau lleol. Derbyniodd bod Treth Traddodi Tir hefyd yn arf arall y gellid ei defnyddio.

 

Mewn ymateb i sylw ynglŷn â Threth Twristiaid a’r ffaith nad oedd wedi ei gynnwys fel argymhelliad i’r Cabinet ei ystyried, amlygwyd bod y gwaith yma yn cael ei arwain gan Adran Datblygu’r Economi ac felly heb ei gynnwys fel un o’r prif argymhellion.

 

Mewn ymateb i sylw y dylid ystyried ‘ail gartrefi’ o fewn cynllun trwyddedu gorfodol’ nodwyd y byddai hyn yn eithriadol o anodd ei reoli drwy’r gyfundrefn cynllunio o gymharu â ‘llety gwyliau’ sydd yn ddefnydd masnachol gyda mynd a dod lle gellir dangos ei fod yn newid defnydd. Gyda rheoli ail gartrefi yn anodd gan nad oes modd profi newid defnydd, nodwyd bod yr argymhelliad  o ran deddfwriaeth gynllunio a thrwyddedu yn mynd ar ôl rheolaeth llety gwyliau byr dymor gan geisio cael darlun cywir o’r sefyllfa ar y ddaear ac ar draul hyn, i’r dyfodol, bod modd ystyried rheoli hyn drwy bolisiau cynllunio lleol.

 

Mewn ymateb i’r sylw bod rheoli ail gartrefi yn anodd, awgrymwyd rhoi sialens i’r Cabinet i ystyried gosod categori gwahanol. Unwaith y bydd categori yn cael ei gynnwys bydd modd ei reoli.

 

PENDERFYNWYD

 

·         Derbyn cynnwys yr adroddiad

·         Diolch i’r swyddogion am gyflwyno tystiolaeth a gwybodaeth fanwl a defnyddiol a ellid ei ddefnyddio i geisio dwyn perswâd ar Lywodraeth Cymru i newid eu polisïau cynllunio.