Agenda item

Cyflwyno adroddiad yr Aelod Cabinet Amgylchedd.

Cytuno i gyhoeddi’r Adroddiad Adolygu yn Atodiad 1 i’r adroddiad a’i gyflwyno i Lywodraeth Cymru, fel y gellir cychwyn ar y broses o baratoi Cynllun Diwygiedig.

 

Eglurodd y Cadeirydd mai adroddiad ar y cam nesaf o’r broses o adolygu’r Cynllun Datblygu Lleol oedd gerbron, ac nid cyfle i gael trafodaeth ar bolisïau cynllunio unigol.  Eglurodd, petai’r Cyngor yn cytuno i symud ymlaen i gynnal adolygiad llawn o’r cynllun presennol, yna byddai sawl cyfle i gael mewnbwn i bolisïau unigol a thrafod meysydd penodol yn nes ymlaen. 

 

Cyflwynodd yr Aelod Cabinet Amgylchedd, y Cynghorydd Gareth Griffith, adroddiad yn ceisio cytundeb y Cyngor llawn i gyhoeddi’r Adroddiad Adolygu a’i yrru ymlaen i Lywodraeth Cymru, er mwyn gallu symud ymlaen gyda’r gwaith o baratoi Cynllun Diwygiedig.

 

Ymhelaethodd y Pennaeth Cynorthwyol - Amgylchedd ymhellach ar gynnwys yr adroddiad.

 

Rhoddwyd cyfle i’r aelodau gyflwyno sylwadau a gofyn cwestiynau.  Codwyd y materion a ganlyn gan aelod unigol:-

 

·         Nodwyd bod llawer o waith wedi mynd i mewn i’r adroddiad, a diolchwyd i’r Aelod Cabinet a’r swyddogion fu ynghlwm â hyn.

·         Mynegwyd y farn bod yr ieithwedd a’r fiwrocratiaeth ynghlwm â’r ddogfen yn anhygoel ac yn anghredadwy, a bod yr holl drefn gynllunio mor gymhleth, fel nad ydi’r mwyafrif o bobl, gan gynnwys aelodau etholedig, yn deall yn iawn beth sy’n mynd ymlaen.  Awgrymwyd y gellid defnyddio’r gwaith ymgynghorol diwethaf fel enghraifft o hynny, gan mai 5 aelod yn unig oedd wedi ymateb i’r ymgynghoriad hollbwysig hwn. 

·         Gresynwyd nad oedd y swyddogion o’r farn bod yr un o’r agos at 80 o ddangosyddion sy’n cael eu defnyddio ar gyfer arbed yr iaith Gymraeg yn amlygu bod niwed yn cael ei wneud i’r iaith, a’i bod yn ymddangos, heb Brexit a Covid, na fyddai yna unrhyw newidiadau yn cael eu crybwyll o gwbl.

·         Mynegwyd pryder ynglŷn a beth yn union sy’n cael ei gyflwyno, a beth yn union fydd yn dod yn ôl wedyn gan Lywodraeth Cymru, ac yn waeth na hynny, pryderid yn fawr mai’r Pwyllgor Polisi Cynllunio ar y Cyd fydd yn ymdrin ag unrhyw newidiadau. 

·         Nodwyd, yn 2017, y bu i’r Pwyllgor Polisi Cynllunio ar y Cyd roi sêl bendith i ddod â’r cynllun gerbron y Cyngor, a chafodd ei basio yno o drwch blewyn.  Y cwbl y gallai’r aelodau wneud ar y pryd oedd ei ganiatáu neu ei wrthod, ac nid oedd modd gofyn am fwy o amser er mwyn i’r aelodau newydd ar y pryd gael cyfle i drafod y polisïau.

·         Nodwyd ein bod yn gweld, dro ar ôl tro, bod y polisïau cynllunio yn gweithio yn groes i ddymuniad yr aelodau i geisio gwarchod ein cymunedau Cymraeg, a phryderid, pan ddaw’r ymateb gan Lywodraeth Cymru, na fydd yr aelodau newydd yn deall pwysigrwydd nac arwyddocâd hyn.

·         Nodwyd dymuniad i ddiddymu’r Pwyllgor Polisi Cynllunio ar y Cyd fel bod Cyngor Gwynedd yn gweithredu ar ei ben ei hun, ond pryderid na fyddai hynny’n digwydd, er bod yr holl dystiolaeth yn amlygu bod yna wahaniaeth mawr rhwng ein dymuniadau ni yng Ngwynedd a dymuniadau Môn.

 

Mewn ymateb i’r sylwadau hyn, nododd yr Aelod Cabinet:-

 

·         Y trefnwyd sesiynau i’r aelodau, lle roedd yr Adran Bolisi Cynllunio yn cyflwyno gwybodaeth ynglŷn â’r rhan yma o’r adolygiad, a phetai’r Cyngor yn penderfynu ei basio ymlaen i Gaerdydd, byddai’r gwaith caled yn digwydd ar ôl yr Etholiadau ym mis Mai.

·         Y byddai’r gwaith yn parhau a bod yr Adran wedi datgan eu parodrwydd i wrando, cynnal mwy o sesiynau ac ymgynghori.

 

Ategwyd sylwadau’r siaradwr blaenorol gan aelodau eraill, a nododd:-

 

·         Na chafodd yr aelodau ond 5 diwrnod i ddarllen y ddogfen 152 tudalen yma, a holwyd sut bod modd iddynt graffu a chymeradwyo’r adroddiad, yn enwedig â ninnau bron 4 awr i mewn i’r cyfarfod hwn.

·         Bod y pethau yma yn cael eu dympio arnom ac yn cael eu gwthio drwodd, a diau y bydd y Cyngor newydd yn cael clywed nad oes modd iddynt newid y ddogfen gan i’r Cyngor blaenorol ei mabwysiadu.

·         Y dywedwyd wrth yr aelodau yn 2017 bod hon yn ddogfen ‘fyw’, ond cafwyd ar ddeall yn ddiweddarach nad oedd modd ei newid am 3.5 mlynedd.

·         Nad yw anfon y cynllun hwn at y Llywodraeth fel ag y mae yn gwneud dim ond cadarnhau’r status quo, a dylem feddwl y tu allan i’r bocs a bod yn chwyldroadol.

·         Nad oedd nifer o’r pwyntiau a gododd yn ystod yr ymgynghoriad cyhoeddus, ac sy’n greiddiol i’n gweledigaeth, sef yr iaith Gymraeg, tai fforddiadwy i bobl leol, tai marchnad leol, ail-gartrefi a thai haf, twristiaeth a gor-dwristiaeth, y Ddeddf Llesiant, ayb, yn rhan o’r hyn sy’n cael ei gyflwyno i’r Llywodraeth, a gofynnwyd am sicrwydd nad oedd cymeradwyo’r argymhelliad yn cau allan unrhyw drafodaeth lawn a manwl ar yr holl faterion hyn.

·         Y pryderid mai’r oll fyddwn yn wneud drwy fabwysiadu’r argymhelliad fydd cadarnhau’r hyn y pleidleisiwyd drosto, o un bleidlais, yn 2017, gyda rhai mân newidiadau’n unig.

·         Bod y cwestiwn o wahanu oddi wrth Fôn yn gwestiwn y bydd yn rhaid i’r Cyngor newydd ei ystyried yn ddifrifol iawn.

 

Holwyd a oedd cymeradwyo’r argymhelliad yn clymu’r Cyngor i gynllun lleol ar y cyd yn y dyfodol.  Mewn ymateb, eglurwyd nad oedd y drefn bresennol o gydweithio gyda Môn dan drafodaeth o gwbl yn y cyfarfod hwn.  Petai dymuniad i wneud penderfyniad gwahanol ar hynny, roedd yr hawl yno, a gallai’r Cyngor drafod hynny yn y dyfodol.  Nodwyd ymhellach mai briff y Cyngor llawn oedd eu bod yn dymuno gweld adolygiad llawn o’r cynllun, a bod hynny’n digwydd yn sydyn, a’r cam cyntaf er mwyn caniatáu i hynny ddigwydd fyddai cytuno i gyhoeddi’r Adroddiad Adolygu a’i anfon at Lywodraeth Cymru.

 

Mewn ymateb i rai o’r sylwadau, nododd aelod unigol:-

 

·         Na welid sut bod cael adolygiad llawn o’r cynllun yn gallu cadarnhau’r status quo mewn unrhyw ffordd.

·         Ei fod yn siomedig ynglŷn â’r honiad nad oedd aelodau etholedig yn deall y drefn gynllunio, ac yn gweld hynny fel sarhad.

·         Bod rhai o’r farn bod y 3.5 mlynedd mae’n mynd i gymryd i adolygu’r cynllun yn ormod o amser, ac y byddai’n well cael modd o gyflymu hynny, ond rhaid cofio bod y Cyngor wedi pasio hynny fel egwyddor ac wedi ysgrifennu at y Llywodraeth i ofyn am gyflymu’r broses, ond bod y Llywodraeth wedi dweud nad oedd hynny’n bosib’.

·         Nad oedd hynny’n cau allan y drafodaeth, ond yn hytrach yn ei hagor, a byddai’r pwyntiau pwysig a godwyd yn ystod yr ymgynghoriad cyhoeddus yn cael eu trafod yn fanwl dros y blynyddoedd nesaf.

 

Yn ei sylwadau cloi, nododd yr Aelod Cabinet:-

 

·         Er derbyn y sylw ynglŷn â maint y ddogfen, bod yr adroddiad wedi bod ar gael ar wefan y Cyngor ers rhaid wythnosau, ond bod rhaid mynd i chwilio amdano.

·         Ei fod yn siomedig bod cyn lleied o aelodau wedi cymryd rhan yn yr ymgynghoriad cyntaf, ac erfyniodd ar bawb i gymryd rhan yn yr ail ymgynghoriad yn dilyn yr Etholiad.

·         Y byddai’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod yr ymgynghoriad cyntaf yn cael eu hystyried yn yr ail ymgynghoriad, ac felly nad oedd angen cyflwyno’r un sylwadau ddwywaith.

 

PENDERFYNWYD cytuno i gyhoeddi’r Adroddiad Adolygu yn Atodiad 1 i’r adroddiad a’i gyflwyno i Lywodraeth Cymru, fel y gellir cychwyn ar y broses o baratoi Cynllun Diwygiedig.