Agenda item

Pennaeth Cefnogaeth Gorfforaethol i gyflwyno gwybodaeth am rôl y Pwyllgor Gwasanaethau Democratiaeth.

Derbyn y wybodaeth am rôl y Pwyllgor Gwasanaethau Democratiaeth.

PENDERFYNIAD 

Derbyn y wybodaeth am rôl y Pwyllgor Gwasanaethau Democratiaeth.

Cyflwynwyd gwybodaeth gan Bennaeth Cefnogaeth Gorfforaethol am rôl y Pwyllgor Gwasanaethau Democratiaeth gan fanylu ar swyddogaethau’r Pwyllgor. Nodwyd bod adolygu’r gefnogaeth sydd ar gael i’r Pennaeth Gwasanaethau Democratiaeth allu cyflawni gofynion y rôl wedi bod yn brif ffocws trafodaethau'r Pwyllgor hwn yn hanesyddol.

Manylwyd ar y ddarpariaeth a gynhigiwyd i Aelodau dros gyfnod y Cyngor diwethaf a’r datblygiadau gafodd eu cyflawni megis gwelliannau i’r Fewnrwyd Aelodau a’r gwaith oedd ynghlwm â chyfarfodydd rhithiol ac aml-leoliad. Soniwyd am y mewnbwn a dderbyniwyd gan Aelodau i’r trefniadau ar gyfer yr Etholiad a’r trefniadau croesawu Aelodau newydd cyn symud ymlaen i ragweld materion fydd yn derbyn sylw dros y blynyddoedd nesaf gan y Pwyllgor. Rhagwelir y bydd ffocws eleni ar y rhaglen hyfforddiant a chyflwyniadau er mwyn sicrhau bod Aelodau yn derbyn y wybodaeth angenrheidiol i gyflawni eu rôl.

Tynnwyd sylw at y gwaith fydd yn parhau er mwyn sicrhau cynnal cyfarfodydd aml-leoliad yn ogystal â gofynion newydd y Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021 sydd yn rhoi pwyslais ar we-ddarlledu cyfarfodydd.

I gloi soniwyd am rai materion fydd yn cael eu trafod yng nghyfarfod nesaf o’r Pwyllgor hwn ym mis Tachwedd a phwysleisiwyd pwysigrwydd cynnal deialog barhaus â’r Aelodau er mwyn sicrhau bod materion perthnasol yn derbyn sylw. Atgoffwyd yr Aelodau eu bod nhw’n cynrychioli gweddill Cynghorwyr Gwynedd ac yn llais iddynt yn y Pwyllgor hwn. Anogwyd yr Aelodau i gyflwyno unrhyw sylwadau neu bryderon rhwng cyfarfodydd.

Yn ystod y drafodaeth cododd y sylwadau canlynol:

-        Holwyd am fanylion ynglŷn â phwynt 2.10 o’r adroddiad sef y ddyletswydd i gyhoeddi cynllun deisebu. Gofynnwyd a oedd modd cynnwys hyn fel eitem ar agenda’r cyfarfod nesaf o’r Pwyllgor.

-        Awgrymwyd y dylid cynnwys Cynghorwyr profiadol yn y sesiynau anffurfiol i Gynghorwyr newydd fel eu bod yno i allu ateb cwestiynau a gweithredu fel mentor.

-        Amlygwyd pwysigrwydd diogelwch yn enwedig ymysg Cynghorwyr benywaidd.

-        Gofynnwyd a oedd modd darparu adroddiad neu dempled o sut i ymateb i gwynion yn effeithiol yng nghyfarfod nesaf o’r Pwyllgor hwn.

-        Cwestiynwyd pam bod Aelodau yn methu argraffu o’u dyfeisiadau newydd.

Mewn ymateb i’r sylwadau:

-        Eglurwyd mai gofyniad yn y Ddeddf ydyw i gyhoeddi canllawiau ar gyfer sut i gyflwyno deisebau. Nodwyd y bydd grŵp gweithredol yn cael ei sefydlu’n yn fuan i ymgymryd â’r gwaith hwn.

-        Nodwyd bydd y sesiynau i Gynghorwyr yn cael eu trefnu o dan y prosiect Merched Mewn Arweinyddiaeth. Adroddwyd bod sesiwn eisoes wedi ei gynnal yn y chwe mis diwethaf, arweiniwyd y sesiwn yma gan Gynghorydd profiadol. Gobeithiwyd y gall hyn ddigwydd mwy a mwy yn y dyfodol ac ychwanegwyd os bydd galw, bydd sesiynau tebyg i ddynion yn cael eu cynnal.

-        Cytunwyd â’r sylw am bwysigrwydd diogelwch a llesiant gan nodi bod trafodaethau cyfredol rhwng cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru a Llywodraeth Cymru am faterion diogelwch felly mae’r mater yn derbyn sylw Cenedlaethol. Adroddwyd bod bwriad i Lywodraeth Cymru sefydlu gweithgor gyda chynrychiolaeth o wahanol sefydliadau megis yr Heddlu, Ombwdsmon ac Aelodau Etholedig i edrych ar arferion da yn y cyd-destun hwn. Ychwanegwyd bod cymorth eisoes ar gael gan y Cyngor i gynghori staff a Chynghorwyr ar faterion diogelwch, gellir cael mynediad i’r cynghorion hyn ar y Fewnrwyd Aelodau. Cytunwyd i anfon linc i’r wybodaeth yma at yr Aelodau yn dilyn y cyfarfod hwn ac i adeiladu ar hynny pan fydd y Pwyllgor yn cael trafodaeth ar y mater yn ddiweddarach yn y flwyddyn.

-        Cytunwyd i anfon linc am beth sy’n cael ei wneud gan y Cyngor yn sgil ymateb a delio â chwynion gydag adolygiad neu sgwrs bellach ar y pwnc i gael ei gynnal yng nghyfarfod mis Tachwedd.

-        Bydd materion am broblemau’r dyfeisiadau newydd yn cael eu trafod efo’r Uned TG ac atgoffwyd yr Aelodau i dynnu unrhyw faterion i sylw Swyddogion.