Agenda item

I nodi’r sylwadau a derbyn yr adroddiad ar y gefnogaeth sydd ar gael i Gynghorwyr.

Nodi’r sylwadau a derbyn y wybodaeth.

PENDERFYNWYD:

Nodi’r sylwadau a derbyn y wybodaeth.

Cyflwynwyd yr adroddiad oedd yn adrodd ar ganlyniadau’r holiadur a anfonwyd i’r holl Aelodau ym mis Hydref 2022.

Nodwyd mai rhan gyntaf yr holiadur oedd holi Aelodau am amseriad cyfarfodydd y Cyngor. Adroddwyd ar y canlyniadau gan nodi bod 42 aelod wedi ateb yr holiadur yn llawn. Nodwyd bod y canlyniadau yn dangos parodrwydd i addasu rhywfaint ar rai o gyfarfodydd y Cyngor megis symud amser cychwyn y Cyngor Llawn o 1:00yp i 1:30yp. Dangosa’r canlyniadau bod awydd i barhau efo amseru cyfredol y Pwyllgorau Craffu ond bod rhai wedi mynegi awydd i newid amser y Pwyllgor Cynllunio i gychwyn am 10:00yb. Ychwanegwyd y gall newid o’r fath greu anawsterau ynghylch cynnal ymweliadau safle.

Adroddwyd y bydd y canlyniadau yn cael eu defnyddio fel sail i’r calendr cyfarfodydd 2023/24. Cadarnhawyd bod trafodaethau a gwaith pellach i’w wneud wrth ystyried amser cychwyn y Pwyllgor Cynllunio cyn dod i gasgliad. Adroddwyd bod yr holiadur wedi amlygu’r angen am doriad amserol mewn Pwyllgorau; nodwyd y bydd hyn yn derbyn sylw ac yn cael ei drafod gyda Cadeiryddion gwahanol Bwyllgorau.

Nodwyd bod ail ran yr adroddiad yn cyfeirio at fodlonrwydd yr Aelodau efo’r tîm Gwasanaethau Democratiaeth a chyfeiriwyd at y sylwadau sydd wedi eu nodi yn yr adroddiad. Adroddwyd bod trydedd rhan yr adroddiad yn ymdrin â materion cyfathrebu a nod yr uned o gyfleu negeseuon yn amserol a hwylus i Aelodau. Nodwyd bod y canlyniadau yn foddhaol ar y cyfan.

I gloi nodwyd bod sylwadau wedi eu cyflwyno megis brolio’r sesiynau anffurfiol Merched sy’n Gynghorwyr gan nodi bod y rhain yn hybu cydweithio ymhlith Cynghorwyr benywaidd ac yn codi hyder y Cynghorwyr hyn. Derbyniwyd sylwadau positif ar y rhaglen hyfforddi yn ogystal â sylwadau ar ddiogelwch Cynghorwyr.

Yn ystod y drafodaeth cododd y sylwadau canlynol:

-        Mynegwyd awydd i barhau efo amser cyfredol y Pwyllgor Cynllunio. Credwyd bod cynnal y Pwyllgorau yn y prynhawn yn gweithio’n dda ac yn galluogi cynnal ymweliadau safle yn rhwydd ar fore’r Pwyllgor. Nodwyd y byddai’n fwy costus i’r Cyngor pe bai angen cynnal yr ymweliadau safle ar ddiwrnod arall.

-        Gwnaethpwyd sylw ar ddiogelwch Cynghorwyr yn dilyn cyfarfod arbennig o’r Cyngor Llawn ym mis Awst a thybiwyd os oedd angen ail ystyried trefniadau diogelwch y Cyngor. Adroddwyd bod dau Gynghorydd wedi derbyn bygythiadau difrifol o ganlyniad i’r cyfarfod dan sylw a cwestiynwyd a ddylai’r Heddlu fod yn bresennol pan fydd eitemau dadleuol yn cael eu trafod.

-        Credwyd bod y dirwedd wleidyddol wedi newid a phryderwyd gweld rhagor o ddigwyddiadau tebyg yn y dyfodol. Nodwyd hefyd bod cyfrifoldeb ar Gynghorwyr i gymryd sylw o’r hyn maent yn ei gyfleu a’r iaith sy’n cael ei ddefnyddio. 

-        Mynegwyd gwerthfawrogiad bod asesiadau risg bellach yn cael eu cynnal.

-        Nodwyd ei bod yn rhan o rôl Cynghorydd i herio er enghraifft aelodau’r Pwyllgorau Craffu a bod cyfrifoldeb i siarad ar ran eu cynrychiolwyr. Ychwanegwyd ei bod yn bwysig cymryd ystyriaeth o’r cod ymddygiad wrth herio.

-        Diolchwyd i’r gwasanaeth am eu cymorth.

Mewn ymateb i’r sylwadau:

-        Ategwyd y bydd ystyriaethau pellach i’w gwneud wrth ddylunio calendr cyfarfodydd 2023/24 ac mai cam cychwynnol yw adrodd ar ganlyniadau’r holiadur. Nodwyd y bydd ystyriaeth yn cael ei roi i’r awgrym o anfon holiadur pellach i aelodau’r Pwyllgor Cynllunio.

-        Diolchwyd am y sylwadau am ddiogelwch Cynghorwyr a staff gan adrodd bod camau penodol wedi eu cymryd ers y cyfarfod ym mis Awst. Adroddwyd bellach bod asesiadau risg yn cael eu cynnal cyn bob Pwyllgor hybrid er mwyn arbed tarfu ar gyfarfodydd a lleihau’r risg i Aelodau, y cyhoedd a swyddogion y Cyngor. Ychwanegwyd mai un cam yn unig yw’r asesiadau risg a bod llawer o waith yn digwydd ar y cyd efo’r uned Iechyd a Diogelwch.

-        Adroddwyd y byddai’n rhesymol i adrodd ar gynnydd y gweithrediad asesiadau risg ac i’w gynnwys fel eitem i’r Pwyllgor hwn yn y dyfodol er mwyn i’r Aelodau gael gweld y cynnydd.