Agenda item

Cyflwyno’r Asesiad Anghenion drafft i’w graffu ac i argeisio cefnogaeth y Pwyllgor i’r Asesiad cyn ei gyflwyno i’r Cabinet a’r Cyngor i’w gymeradwyo.

Derbyn yr adroddiad gan nodi’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod y cyfarfod.

Nodyn:

• Tabl ‘Nifer o dai gwarchod fesul Ardaloedd Llesiant Gwynedd’ - angen cynnwys gwybodaeth am Ardal Llesiant Llŷn

Cyflwynwyd yr adroddiad drafft gan yr Aelod Cabinet Oedolion, Iechyd a Llesiant. Atgoffwyd yr Aelodau bod  Asesiad Anghenion Poblogaeth Gogledd Cymru wedi ei gymeradwyo gan y Cyngor Llawn yn ei gyfarfod ar 3 Mawrth 2022. Nodwyd bod yr asesiad hwnnw wedi ei lunio yn unol â gofynion Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014. Mynegwyd bod yr adroddiad a’r asesiad yn galluogi’r Gwasanaeth i weld y persbectif lleol ar anghenion gofal a chymorth poblogaeth oedolion Gwynedd. Ategwyd, yn ogystal â’r agweddau statudol a gafodd eu cynnwys yn yr adroddiad ar Ogledd Cymru, bod yr asesiad hefyd yn cynnwys gwybodaeth fwy manwl am anghenion pobl Gwynedd yn benodol fyddai’n cynorthwyo’r Adran i gynllunio gwasanaethau yn lleol, gwneud penderfyniadau ar flaenoriaethau, a datblygu a thrawsnewid gwasanaethau i’r dyfodol

Gwaned cais i’r Pwyllgor gyflwyno sylwadau ar yr asesiad cyn ei gyflwyno i’r Cabinet a’r Cyngor i’w gymeradwyo.

Diolchwyd am yr adroddiad

Mewn ymateb i’r sylwadau a chwestiynau gan aelodau, nodwyd:-

·         Er derbyn yr angen i recriwtio a chynyddu cyflogau gofalwyr, nodwyd mai un rhan o’r ateb yw cyflogau.. Mae’n rhaid hefyd ceisio sicrhau patrwm gwaith teg a modd o ddatblygu gyrfa yn y maes. Cydnabuwyd bod bwlch mawr angen ei gyfarch gyda rhai o elfennau’r broblem recriwtio tu hwnt i allu’r Awdurdodau Lleol a bod angen arweiniad a phenderfyniadau ar lefel cenedlaethol.

·         Mewn ymateb i sylw am gynlluniau i Gartrefi Nyrsio yn Ne Meirionnydd, nodwyd bod bwlch gwelyau nyrsio yn Ne Meirionnydd a Phenllyn ond bod cyfleoedd yn codi mewn rhai ardaloedd i wella’r sefyllfa. Amlygwyd bod De Meirionnydd yn edrych ar barhau gyda’r gwasanaeth o addasu gwelyau preswyl ar gyfer gofal dwys gan ystyried y posibilrwydd o ddarparu gofal nyrsio mewn rhai unedau i’r dyfodol - Bryn Blodau yn cael ei ystyried fel un lleoliad. Er nad oedd amserlen bendant ar gyfer y gwaith, nodwyd bod angen sicrhau bod y gallu i ddarparu gwasanaeth wedi ei sefydlu mewn egwyddor ond bod angen cryfhau’r berthynas gyda’r Bwrdd Iechyd a chwblhau gwaith cyfreithiol sydd ynghlwm. Y bwriad wedi ei adnabod fel cyfle sydd yn hyfyw, yn faes blaenoriaeth ac yn gynwysedig yng Nghynllun y Cyngor – a bod disgwyliadau felly i gyflawni.

·         Wrth ymgynghori gyda gofalwyr defnyddiwyd y wybodaeth gyfredol o’r gwaith asesu y mae gweithwyr cymdeithasol a gweithwyr y 3ydd sector yn ei gasglu ynghyd a gwybodaeth gan y Swyddog Materion Gofalwyr. Er derbyn bod y diffiniad ‘gofalwr’ yn un eang ac nad oedd modd ymgynghori gyda phawb, wedi derbyn y sylwadau, cyflwynwyd casgliadau’r asesiad gyda’r defnyddwyr am sylwadau pellach.

·         Yng nghyd-destun awtistiaeth, amlygwyd siom nad oedd Cydlynydd / Swyddog Prosiect wedi ei benodi ar gyfer datblygu Gwasanaethau Awtistiaeth er bod bwriad hysbysebu’r swydd yn yr wythnosau nesaf.

·         Croesawyd y bwriad i sicrhau y dylai bob aelod staff sydd yn gweithio’n  uniongyrchol gyda phlant, pobl ifanc neu oedolion ymgymryd â hyfforddiant ymwybyddiaeth ASA, er mai ar lefel gyffredinol oedd hyn. Pwysleisiwyd bod rhaid sicrhau hyfforddiant dwys i’r rhai hynny sydd yn ymdrin ag awtistiaeth yn uniongyrchol. Mewn ymateb nodwyd bod hyfforddiant mandadol yn cael ei gyflwyno i holl staff y Cyngor sydd yn cael ei gynnwys fel un rhan o dri lefel o hyfforddiant ASA. Bydd y rhai hynny sydd yn ymdrin ag awtistiaeth yn uniongyrchol yn derbyn hyfforddiant ar ddwy lefel uwch.

·         Mewn ymateb i’r Cynulliad yn gwrthod cymeradwyo Deddf Awtistiaeth, nodwyd bod angen sicrhau bod Uned Awtistiaeth Cyngor Gwynedd yn cael ei ymgorffori o fewn strwythurau cywir y Cyngor. Amlygwyd bod Cynllun Awtistiaeth 2021 - 23 wedi ei raglennu ar gyfer cyfarfod mis Ebrill ac y byddai modd trafod y mater yn y cyfarfod hwnnw.

·         Bod rhestr aros am therapydd galwedigaethol yn Arfon yn uchel oherwydd bod nifer  yn disgwyl am asesiadau arbenigol. Nodwyd bod yr achosion yn cael eu blaenoriaethu ar sail pa mor frys yw’r angen, ond derbyniwyd, er nad oedd datrysiad tymor hir i’r pryder, bod angen lleihau y rhestr aros.

·         Mewn ymateb i gyflwr Cartref Fron Deg, sydd yn adeilad o’r 70au a chyfleodd posib i adeiladu unedau byw’n annibynnol ar dir cyfagos, nodwyd bod cynlluniau ar y gweill i asesu addasrwydd presennol yr adeilad ynghyd a chynlluniau Tai fyddai’n rhoi cyfle i edrych ar ddatblygiad mwy. Derbyniwyd nad oedd y Cartref yn ddelfrydol ar gyfer yr angen presennol nac i’r hyn y mae’r defnyddwyr yn ei haeddu. Er nad oes cynlluniau pendant mewn lle, nodwyd bod trafodaethau ynglŷn â moderneiddio a chynyddu’r defnydd yn cael eu cynnal. Mae’n gyfle cyffrous sydd angen mewnbwn Aelodau, y cyhoedd, defnyddwyr a theuluoedd.

·         Rhagdybiaethwyd cynnydd sylweddol yng Ngwynedd mewn pobl dros 65oed rhwng 2020 a 2040 - gyda chanlyniadau’r cyfrifiad yn adrodd yn wahanol i’r rhagdybiaeth, bydd rhaid adolygu’r ffigyrau yn aml. Bydd yr Adran yn cydweithio gyda’r Uned Ymchwil a Dadansoddeg i ymchwilio i hyn.

·         O ran defnyddio’r asesiad i’r dyfodol, nodwyd bod yr asesiad yn gosod darlun pum  mlynedd fydd yn cael ei ddefnyddio fel arf i gynllunio a newid gwasanaethau. Wedi ei gyhoeddi bydd bwriad ei addasu a’i adolygu yn rheolaidd

   Yn ystod y drafodaeth, cyflwynwyd y sylwadau a ganlyn gan aelodau:-

·              Bod cynnwys yr adroddiad yn arbennig

·              Bod cyflwyno hyfforddiant yn un o gryfderau’r Cyngor

·              Bod angen addasu tabl nifer o gartrefi preswyl a nyrsio fesul ardal yng Ngwynedd i amlygu un safle yn Dolgellau ac un yn ardal Abermaw yn hytrach na dau yn Nolgellau.

·         Tabl ‘Nifer o dai gwarchod fesul Ardaloedd Llesiant Gwynedd’ - angen cynnwys gwybodaeth am Ardal Llesiant Llŷn

·              Croesawu gwahoddiad gan yr Aelod Cabinet i‘r Cynghorwyr Lleol fynychu ymweliadau safle i drafod cynlluniau ar gyfer Fron Deg, Penrhos a Dolfeurig

·              Diolchwyd i’r tîm am eu gwaith

PENDERFYNWYD

Derbyn yr adroddiad gan nodi’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod y cyfarfod.