Agenda item

Ystyried yr adroddiad.

a)    Derbyn yr adroddiad, croesawu’r cynnydd sydd wedi’i wneud ers yr archwiliadau cyntaf a diolch i staff y cartrefi gofal am eu gwasanaeth.

b)    Datgan pryder am heriau staffio cartrefi gofal a’r problemau a ddaw yn sgil hynny megis anhawster cwblhau hyfforddiant.

c)     Gofyn i’r adran berthnasol ystyried sut y gellir sicrhau bod pob cartref yn cyrraedd lefel sicrwydd uchel yn y dyfodol.

d)    Gofyn am wahoddiad i Gadeirydd ac Is-gadeirydd y Pwyllgor Craffu Gofal fynychu cyfarfodydd y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio yn y dyfodol pan fo trafodaethau am adroddiadau archwilio mewnol cartrefi gofal.

e)    Hysbysu aelodau y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio o sylwadau a phenderfyniadau aelodau’r Pwyllgor Craffu Gofal.

 

Cyflwynwyd yr adroddiad gan esbonio bod gan Gyngor Gwynedd 13 cartref gofal sy’n cefnogi a gofalu am oedolion ar draws y sir a’u bod yn cael eu harchwilio’n gyson gan ystod eang o archwilwyr mewnol ac allanol. Nodwyd bod yr adroddiad hwn yn rhoi sylw’n benodol i archwiliadau sydd wedi’u cynnal gan Wasanaeth Archwilio Mewnol y Cyngor a’u bod wedi archwilio tri chartref gofal yn ystod blwyddyn ariannol 2022/23. Y cartrefi hynny oedd cartrefi Plas Gwilym, Hafod Mawddach a Bryn Blodau. Eglurwyd mai bwriad yr archwiliadau oedd sicrhau bod trefniadau addas mewn lle ar gyfer rheoli a chynnal y cartrefi yn briodol ac yn unol â rheoliadau a safonau perthnasol.

 

Eglurwyd bod yr archwiliadau wedi dod i’r casgliad mai cyfyngedig oedd lefel sicrwydd y cartrefi dan sylw ac felly bod angen cymryd camau er mwyn gwella cydymffurfiaeth â’r rheolaethau ac er mwyn lliniaru’r risgiau a amlygwyd. Mewn ymateb, esboniwyd bod y gwasanaeth wedi ymrwymo i weithredu camau ar gyfer lliniaru’r risg a amlygwyd a darparwyd rhestr o’r camau hynny yn yr adroddiad.

 

Nodwyd bod archwiliadau dilynol wedi’u cynnal yn y tri chartref dan sylw ym mis Hydref 2023 er mwyn sicrhau fod y gwasanaeth / cartref wedi gweithredu ar y camau gweithredu ymrwymwyd iddynt. Cadarnhawyd bod gwelliant wedi’i weld ym mhob cartref ond bod camau pellach i’w cymryd er mwyn lliniaru’r risg ymhellach. Eglurwyd bod nifer o’r materion sy’n parhau i fod angen sylw yn ymwneud â materion staffio, megis hyfforddiant a goruchwyliaeth. Nodwyd bod y sefyllfa’n heriol ac yn amrywio rhwng cartrefi. Cadarnhawyd y bydd y sefyllfa a’r cartrefi unigol yn parhau i gael eu monitro er mwyn sicrhau bod y camau gweithredu yn cael eu rhoi ar waith.

 

Yn ystod y drafodaeth, cyflwynwyd y sylwadau a ganlyn:-

 

-        Diolchwyd am yr adroddiad a chroesawyd y cynnydd sydd wedi’i wneud ers yr archwiliadau cyntaf.

 

-        Diolchwyd i holl staff y cartrefi gofal am eu gwaith a’u hymroddiad i’w cleientiaid. Nodwyd bod y ganmoliaeth gan bobl Gwynedd i’r cartrefi yn dda iawn a bod hynny werth ei nodi.

 

-        Tynnwyd sylw at y ffaith bod adroddiadau archwilio mewnol cartrefi gofal yn mynd gerbron y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio cyn y Pwyllgor Craffu Gofal a chynigiwyd y dylai cynrychiolwyr o’r pwyllgor hwn fynychu cyfarfodydd y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio yn y dyfodol pan fo trafodaethau am adroddiadau archwilio mewnol cartrefi gofal.

 

-        Mynegwyd pryder am y ffaith mai dim ond tri chartref sy’n cael eu harolygu’n flynyddol a holwyd sut y mae sicrhau’r safon mewn cartrefi sydd ddim yn cael eu harolygu’r flwyddyn honno?

o   Mewn ymateb, eglurwyd bod Archwilio Mewnol yn dewis tri chartref ar hap bob blwyddyn i’w archwilio a bod archwiliadau eraill yn digwydd hefyd, boed yn rhai allanol neu’n rhai mewnol gan y gwasanaeth.

o   Nodwyd bod y gwasanaeth yn ceisio dysgu o bob archwiliad a bod unrhyw sylwadau neu awgrymiadau am welliannau yn cael eu rhoi ar waith ym mhob cartref.

 

-        Anogwyd yr aelodau i ymweld â chartrefi gofal y sir gan y byddai’r staff a'r trigolion yn falch o’u gweld.

 

-        Nodwyd bod yr unigolion sy’n mynd i gartrefi gofal gydag anghenion llawer mwy dwys bellach a bod hyn yn arwain at bwysau cynyddol ar y staff. Tynnwyd sylw at y gweithwyr gofal cartref sy’n cael trafferth cyrraedd eu horiau gan nad oes oriau ar gael, holwyd a ellir cael rhai o’r rhain yn helpu yn y cartrefi gofal?

o   Mewn ymateb, nodwyd bod hyn yn rhywbeth i’w ystyried a bod hybiau wedi’u creu mewn ambell gartref gofal ar gyfer staff gofal cartref fel bod y staff yn gallu cwblhau hyfforddiant ac ati ond bod lle i ddatblygu hyn ymhellach.

 

-        Mynegwyd pryder am y problemau staffio a holwyd a oes angen edrych ar sut mae’r cytundebau yn cael eu rhoi allan er mwyn ceisio denu rhagor o staff. Nodwyd bod y shifftiau yn gallu bod yn rhai hir ac efallai y byddai cynnig amrywiaeth o rai byrrach yn fodd o ddenu pobl i lenwi’r swyddi.

o   Mewn ymateb, cadarnhawyd bod shifftiau o hyd amrywiol yn cael eu cynnig ac nad ydy pob un ohonynt yn rhai hir dros ddeg awr.

o   Serch hyn, tynnwyd sylw at y ffaith bod rhai aelodau o staff yn ei gweld hi’n well gweithio shifftiau hirach gan fod hynny’n golygu gweithio llai o ddiwrnodau.

o   Nodwyd bod yr adran yn ceisio gwneud popeth o fewn ei gallu i fod mor hyblyg â phosib a bod dewis gan unigolion o ba fath o shifftiau maen nhw eisiau weithio. Ond, nodwyd bod angen sicrhau tegwch ar gyfer yr holl staff ac felly bod angen bod yn gyson a chall wrth ystyried beth sy’n bosib.

o   Nodwyd bod angen gwneud mwy o waith i ddenu pobl ifanc i’r maes.

 

-        Holwyd pa mor ddifrifol yw’r prinder staff ac a oes angen dibynnu ar staff asiantaeth mewn rhai cartrefi?

o   Mewn ymateb, cadarnhawyd bod staff asiantaeth yn parhau i gael eu defnyddio mewn rhai cartrefi ond nid ym mhob un. Eglurwyd bod y sefyllfa’n amrywio’n sylweddol gyda rhai cartrefi i weld yn gallu cynnal eu staff yn well.

o   Nodwyd bod her o ran cystadlu gyda’r Bwrdd Iechyd yng nghyd-destun cyflogau penwythnos ac ati gan eu bod yn cynnig telerau llawer gwell na’r Cyngor.

 

-        Mynegwyd pryder am y diffyg hyfforddiant / diffyg amser i gynnal hyfforddiant a holwyd a yw’r adran wedi ystyried edrych ar ffyrdd eraill o gynnal hyfforddiant, er enghraifft mewn pytiau bach neu yn rhithiol?

o   Nodwyd bod cynnig modiwlau ar-lein yn ddefnyddiol os ydynt yn cael trafferth cyrraedd y lefelau hyfforddiant priodol ond nad yw gystal â chynnal yr hyfforddiant wyneb-yn-wyneb. Eglurwyd bod y modiwlau rhithiol yn fwy defnyddiol fel sesiynau gloywi.

o   Esboniwyd bod sesiynau hyfforddiant yn cael eu cynnig yn y cartrefi hefyd a bod yr adran yn agored i gynnal y sesiynau mewn ystod o wahanol ffyrdd.

 

-        Gofynnwyd cwestiwn am archwiliadau allanol megis rhai Arolygaeth Gofal Cymru ac a oes cyswllt rhwng y problemau sy’n dod i’r amlwg yn yr archwiliadau mewnol ac yn yr archwiliadau allanol?

o   Mewn ymateb, nodwyd bod y Tîm Sicrwydd Ansawdd yn dîm mewnol sy’n archwilio gwasanaethau ac sy’n gwneud yr un math o arolygiadau ag Arolygaeth Gofal Cymru.

o   Eglurwyd bod ymdrech yn cael ei wneud i gydlynu pethau rhwng y gwahanol dimau a bod gan bawb rôl i’w chwarae. Serch hyn, nodwyd bod angen bod yn ofalus gan sicrhau nad oes gormod o bwysau’n cael eu rhoi ar y gwasanaethau rheng flaen o ran archwiliadau.

o   Cyfaddefwyd bod gwaith pellach angen ei wneud ar gydlynu’r archwiliadau.

 

PENDERFYNWYD

 

a)     Derbyn yr adroddiad, croesawu’r cynnydd sydd wedi’i wneud ers yr archwiliadau cyntaf a diolch i staff y cartrefi gofal am eu gwasanaeth.

b)     Datgan pryder am heriau staffio cartrefi gofal a’r problemau a ddaw yn sgil hynny megis anhawster cwblhau hyfforddiant.

c)     Gofyn i’r adran ystyried sut y gellir sicrhau bod pob cartref yn cyrraedd lefel sicrwydd uchel yn y dyfodol.

d)     Gofyn am wahoddiad i Gadeirydd ac Is-gadeirydd y Pwyllgor Craffu Gofal fynychu cyfarfodydd y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio yn y dyfodol pan fo trafodaethau am adroddiadau archwilio mewnol cartrefi gofal.

e)     Hysbysu aelodau'r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio o sylwadau a phenderfyniadau aelodau’r Pwyllgor Craffu Gofal.