Agenda item

I ystyried a derbyn yr adroddiad ar ganfyddiad ac argymhellion yr archwiliad a gynhaliwyd ar y Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid

PENDERFYNIAD:

·         Derbyn yr adroddiad ar ganlyniad ac argymhellion yr arolwg

·         Llongyfarch y Gwasanaeth ar ganlyniadau’r arolygiad

Cyflwynwyd adroddiad gan Pennaeth Adran Plant a Chefnogi Teuluoedd a Rheolwr Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid Gwynedd a Môn yn diweddaru’r Pwyllgor ar ganfyddiadau ac argymhellion Arolygiad o’r Gwasanaeth a gynhaliwyd Tachwedd 2023.

Adroddwyd bod y  Bwrdd Rheoli Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid (GCI) Gwynedd ac Ynys Môn yn hynod falch gyda’r graddiad cyffredinol 'Da' oedd wedi ei gyhoeddi yn dilyn yr Arolygiad a diolchwyd i bartneriaid y ddau Awdurdod Lleol, y rhwydwaith Cyfiawnder Troseddol Lleol, a'r Sector Gwirfoddol am eu cefnogaeth yn ystod y gwaith paratoi ac yn ystod wythnos yr Arolygiad. Nodwyd y bu i'r arolygiaeth adnabod sawl maes o ymarfer da gan gynnwys trefniadau partneriaethol cryf sy'n llywio ac yn darparu adnoddau ar gyfer gweithio'n effeithiol â phlant a theuluoedd; grŵp o staff sy'n cael eu cefnogi a'u goruchwylio yn dda, a thystiolaeth bod plant a rhieni yn rhan weithredol o'r gwaith o gynllunio a chyflwyno cefnogaeth. 

Cyfeiriwyd at y meysydd sydd i’w gwella, y cynllun gwella sydd wedi ei lunio mewn ymateb i saith argymhelliad yr arolygiad ynghyd a’r camau nesaf. Nodwyd bod y Cynllun Gwella ar y cyd gydag aelodau’r Bwrdd Rheoli, y Grŵp Rheoli Gweithredol a staff y Gwasanaeth yn dilyn cyfarfod ddiwedd mis Ionawr i adolygu’r adroddiad drafft a chychwyn ar y broses o lunio ymateb fel bod y berchnogaeth i weithredu’r Cynllun Gwella yn cael ei dderbyn drwy’r Gwasanaeth a’r partneriaid.

Diolchwyd am yr adroddiad a llongyfarchwyd y staff ar ganlyniadau calonogol a chadarnhaol yr arolygiad – yn bleser darllen yr adroddiad. Yr arolygiad yn amlygu canlyniad da, gofalgar gyda staff ymroddedig.

Mewn ymateb i sylw ynglŷn â phwy fydd yn monitro cynnydd y Cynllun Gwella nodwyd bod y Cynllun Gwella wedi ei gymeradwyo gan y Bwrdd Rheoli ym mis Ebrill 2024 ac y bydd yn cael ei adolygu yn rheolaidd mewn cyfarfodydd o’r Bwrdd Rheoli.

Er yn canmol bod y sgôr am y gwaith cynllunio (maes 3: Datrysiadau tu allan i’r Llys) ar yr elfen bod y ‘gwaith cynllunio yn canolbwyntio ar gefnogi ymataliadeth  y plentyn’ yn 100%, amlygwyd pryder bod y gwaith ‘cynllunio yn canolbwyntio’n ddigonol ar gadw’r plentyn yn ddiogel’ yn derbyn sgôr o 58%. Mewn ymateb i gwestiwn os oedd y 58% yn adlewyrchu canran nad oedd y prosesau yn peri risg ac os mai risg o waith gweinyddol oedd yma ynteu risg o waith gofal, nodwyd bod yr elfen yn mynegi bod gwaith digonol yn cael ei wneud i gadw’r plentyn yn saff ond bod angen i’r staff wella cofnodion y cynllun diogelu sydd ynghlwm ag achos y plentyn. Ategwyd bod y mater wedi ei gyfarch yn y cynllun gweithredu.

Awgrymwyd bod angen, yn y maes Gwybodaeth a Chyfleusterau - Amrywiaeth Staff a’r Plant, gynnwys manylion am y canran o’r staff sydd yn siarad Cymraeg a chanran plant sydd yn gofyn am wasanaeth yn y Gymraeg. Mewn ymateb, nodwyd bod oddeutu  95% o staff y gwasanaeth yn siarad Cymraeg a  bod 60% o blant yn derbyn gwasanaeth yn y Gymraeg. Ategwyd nad oedd y System Cyfiawnder Troseddol yn cynnig ei hun i’r Gymraeg a bod nifer o ddefnyddwyr gwasanaeth yn defnyddio termau technegol Saesneg oherwydd rhwyddineb y sefyllfa. 

Mewn ymateb i sylw bod diffyg absenoldebau o’r Adran Addysg yng nghyfarfodydd y Bwrdd Rheoli Strategol yn amlygu nad oedd cyswllt o waith y gwasanaethau gyda’r gwasanaeth addysg a bod cyfle da yma yn cael ei golli o gyd-gysylltu negeseuon ac ymarfer da, nodwyd bod yr elfen yma bellach wedi ei gyfarch ac er yr absenoldeb, dyletswyddau’r Bwrdd Rheoli Strategol yw rhannu negeseuon a bwydo’r wybodaeth yn nol i’r Adran Addysg. Derbyniwyd bod modd rhannu negeseuon am bolisïau ac ymarfer da fyddai’n cryfhau’r negeseuon gydag Adran Addysg y ddwy Sir a bod modd hefyd cynnal cyfarfod gyda Phenaethiaid Addysg i drafod y gwasanaeth penodol yma.

Mewn ymateb i nifer y gweithrediadau yn y Cynllun Gweithredu ac os oedd yr amserlen heriol yn realistig i ddatrys rhai materion ynghyd ag adnoddau digonol i’w cwblhau, cytunodd y Rheolwr Gwasanaeth bod amserlen gweithrediadau rhai materion yn uchelgeisiol a bod angen i’r Bwrdd addasu hyn. Ategodd bod cysylltiadau gyda Gwasanaethau eraill hefyd yn gallu bod yn heriol a bod trefniadau hyfforddi yn cymryd amser i'w trefnu ond bod rhai gwelliannau eisoes wedi eu cwblhau.

Mewn ymateb i sylw am leoliad y Gwasanaeth ac nad oedd cysylltiadau rhwydwaith da i’r safle, nodwyd nad oedd y swyddfa yn addas i ddefnyddwyr trefniadaeth gyhoeddus ac yn enwedig i unigolion dan 16, ond bod y gwasaneth yn un peripatetig; y gwasanaethau trydydd sector, yr Heddlu a'r Gwasanaeth Iechyd yn cynnig ystafelloedd i’w defnyddio. Ategodd, er y costau teithio uchel, bod y drefn yn cael ei rheoli yn dda.

PENDERFYNWYD:

·       Derbyn yr adroddiad ar ganlyniad ac argymhellion yr arolwg

·       Llongyfarch y Gwasanaeth ar ganlyniadau’r arolygiad

Nodyn:

·       Ychwanegu canran defnyddwyr o dderbyn gwasaneth Gymraeg i’r ystadegau