Agenda item

Derbyn yr wybodaeth ac ystyried y risgiau cyffredinol sy’n deillio o lithriadau yn yr arbedion

PENDERFYNIAD:

·       Derbyn y wybodaeth gan nodi’r sefyllfa a’r risgiau cyffredinol sydd yn deillio o lithriadau yn yr arbedion

·       Cefnogi fod y Cabinet yn cymeradwyo dileu un cynllun arbedion gwerth £146,910 perthnasol i 2025/26 yn y maes gwastraff yn yr Adran Amgylchedd, gan ddefnyddio’r ddarpariaeth a osodwyd o’r neilltu yn y gyllideb er mwyn gwneud hynny.

·       Diolch i bawb oedd yn gysylltiedig â’r adroddiad - gwaith heriol iawn wedi ei gyflwyno mewn modd dealladwy

Cyflwynwyd adroddiad yr Aelod Cabinet Cyllid yn gofyn i’r pwyllgor nodi’r sefyllfa a’r risgiau perthnasol yng nghyswllt y Trosolwg Arbedion, ystyried argymhellion i’r Cabinet (22-01-2025) a sylwebu fel bo’ angen. Eglurwyd, bod £42 miliwn o arbedion wedi eu gwireddu, sef 90% o’r £46.6 miliwn gofynnol dros y cyfnod a gwerthfawrogwyd y gwaith gan staff y Cyngor i wireddu hyn. Nododd, er mwyn cau'r bwlch ariannol, roedd rhaid gweithredu gwerth £5.6 miliwn o arbedion yn ystod 2024/25 oedd yn gyfuniad o £3.6 miliwn oedd wedi ei gymeradwyo yn Chwefror 2023 ac arbedion newydd gwerth £2 filiwn a gymeradwywyd yn Chwefror 2024.

Cyfeiriwyd at grynhoad cyrhaeddiad arbedion pob Adran yn seiliedig ar adolygiad Tachwedd 2024 (cyfanswm o £12miliwn) a chyhoeddwyd bod dros £8 miliwn (67%) o’r cynlluniau hyn eisoes wedi eu gwiredd gyda 6% ar drac i gyflawni’n llawn ac amserol. Ategwyd bod risgiau i wireddu’r arbedion yn amlwg mewn rhai meysydd gyda’r prif rai yn yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant a’r Adran Amgylchedd.

Adroddwyd, yn dilyn adolygiad diweddar gan y Prif Weithredwr o gynlluniau arbedion yn y maes gwastraff gan yr Adran Amgylchedd, daethpwyd i’r canlyniad fod angen uno tri cynllun arbedion yn y maes gwastraff masnachol, dileu un cynllun casglu clytiau gwerth £147 mil a bod cynlluniau amgen yn cael eu cynnig ar gyfer gwerth £300k o gynllun gwastraff £400k.  Bydd hyn yn cael ei argymell i’r Cabinet i’w gymeradwyo.

Ategodd y Pennaeth Cyllid Cynorthwyol, ym Mhwyllgor mis Hydref, gwnaed cais i lunio tabl oedd yn gwahaniaethu rhwng y sefyllfa hanesyddol a’r sefyllfa ddiweddaraf fel bod bodd adnabod risgiau i’r sefyllfa gyfredol. Nodwyd bod y cais wedi ei weithredu gyda gwybodaeth am gynlluniau hanesyddol sydd wedi eu gwireddu mewn un tabl a thabl arall yn rhoi sylw i’r arbedion hanesyddol sydd eto i’w gwireddu

Tynnwyd sylw at gynlluniau arbedion newydd fesul  Adran ar gyfer 2025/26 ymlaen – gan nodi bod y cynlluniau hyn eisoes dan ystyriaeth y Cyngor yn destun adroddiad pellach i’r Pwyllgor.

Diolchwyd am yr adroddiad.

Yn ystod y drafodaeth ddilynol nodwyd y sylwadau canlynol gan Aelodau:

·        Yn croesawu bod y cynnig o gyflwyno gwybodaeth am y arbedion hanesyddol wedi ei weithredu – trosolwg o’r sefyllfa yn gliriach

·        Croesawu bod 67% o gynlluniau arbedion effeithlonrwydd 2024/25 wedi eu gwireddu

·        Bod yr arbedion ‘hawsaf’ wedi eu gwireddu – yr arbedion sydd angen eu gwireddu yn y dyfodol agos yn anodd ac felly angen sicrhau bod ystyriaeth yn cael ei roi i osod amserlen briodol ar gyfer gweithredu a rhoi cyfle i adrannau gynllunio’n well i’r tymor hir

·        Diolch i bawb a fu’n gysylltiedig ar adroddiad – gwaith heriol iawn wedi ei gyflwyno mewn modd dealladwy

PENDERFYNWYD:

·        Derbyn y wybodaeth gan nodi’r sefyllfa a’r risgiau cyffredinol sydd yn deillio o lithriadau yn yr arbedion

·        Cefnogi fod y Cabinet yn cymeradwyo dileu un cynllun arbedion gwerth £146,910 perthnasol i 2025/26 yn y maes gwastraff yn yr Adran Amgylchedd, gan ddefnyddio’r ddarpariaeth a osodwyd o’r neilltu yn y gyllideb er mwyn gwneud hynny.

·        Diolch i bawb oedd yn gysylltiedig â’r adroddiad - gwaith heriol iawn wedi ei gyflwyno mewn modd dealladwy