Agenda item

I roi trosolwg i Aelodau o weithgareddau Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Gwynedd a Môn.

Penderfynwyd:

1.    Derbyn yr adroddiad gan nodi’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod y drafodaeth.

2.    Cefnogi’r blaenoriaethau a chyfeiriad y gwaith i’r dyfodol.

3.    Argymell bod y Bartneriaeth yn ychwanegu gwaith ataliol mewn cyswllt â throseddau rhywiol yn flaenoriaeth benodol ar gyfer y dyfodol.

 

Cyflwynwyd yr adroddiad gan yr Aelod Cabinet Oedolion, Iechyd a Llesiant, Uwch Reolwr Diogelu, Sicrwydd Ansawdd a Iechyd Meddwl, Uwch Swyddog Gweithredol Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Gwynedd a Môn, Cyfarwyddwr Statudol Gwasanaethau Cymdeithasol a Phrif  Arolygydd Heddlu Gogledd Cymru.

 

Atgoffwyd bod cyflwyno diweddariad blynyddol ar weithrediad y Bartneriaeth Diogelwch yn ofyniad statudol ar Awdurdodau Lleol yn unol â Deddf Heddlu a Chyfiawnder Troseddol 2002 a 2006.

 

Eglurwyd bod Partneriaethau Diogelu Cymunedol wedi cael eu ffurfio yn 1988 er mwyn sicrhau bod trosedd ac anrhefn yn cael ei gysidro i fod yn broblem i bawb o fewn y gymdeithas, nid i’r heddlu yn unig. Ychwanegwyd bod gan y Bartneriaeth gyfrifoldeb i lunio a gweithredu strategaeth i atal a lleihau trais difrifol a bod hynny yn cael ei wneud yn rhanbarthol ar draws gogledd Cymru.

 

Pwysleisiwyd nad oes unrhyw arian yn cael ei ddyrannu yn barhaol ar gyfer diogelwch cymunedol ac mae’r Bartneriaeth yn ddibynnol ar gyfleoedd ariannu ad-hoc yn dilyn cyflwyno ceisiadau manwl. Nodwyd mai’r unig wasanaeth sydd yn cael ei gomisiynu yn uniongyrchol gan y Bartneriaeth yw’r Adolygiadau Dynladdiad Domestig (DHR). Eglurwyd bod yr Adolygiadau Dynladdiad Domestig yn ddyletswydd statudol yn sgil Deddf Trais Domestig, Trosedd a Dioddefwyr 2024. Cadarnhawyd bod dau adolygiad wedi cael eu cyflwyno i’r Swyddfa Gartref a’i gymeradwyo. Diweddarwyd bod y Bartneriaeth wedi gwneud cais i’r Gronfa Atal Hunan-niwed a Hunanladdiad er mwyn cyflwyno prosiect ar y cyd gydag Uned Diogelwch Cam-drin Domestig, Heddlu Gogledd Cymru, a’r llinell gymorth ‘Byw Heb Ofn’ i ddarparu cefnogaeth i ddioddefwyr o gam drin domestig. Mynegwyd balchder bod y cais hwn wedi cael ei gymeradwyo a bydd y prosiect yn cael ei ddatblygu yn ystod 2025.

 

Tynnwyd sylw at nifer o faterion sydd yn flaenoriaeth i’r bartneriaeth yn ystod 2024-25, yn seiliedig ar flaenoriaethau rhanbarthol Strategaeth Bwrdd Gogledd Cymru Mwy Diogel. Eglurwyd bod y rhain yn cynnwys:

·       Atal troseddau ac ymddygiad gwrthgymdeithasol

·       Mynd i’r afael â throseddau treisgar

·       Mynd i’r afael â throseddau cyfundrefnol difrifol

·       Diogelu ac adeiladu cymunedau gwydn a chynnal diogelwch y cyhoedd.

 

Rhannwyd data ar nifer o wahanol fathau o droseddau gan gymharu ystadegau data 2023/24 gan edrych i weld os oedd cyfraddau ystadegau Gwynedd yn debyg i’r hyn a welir ar draws gogledd Cymru. Cydnabuwyd bod cynnydd sylweddol i weld yn nhroseddau ystelcian ac aflonyddu (+11.5%) a throseddau rhyw (+27.9%) o’i gymharu â chyfraddau 2023/24. Ystyriwyd bod y cynnydd hwn yn deillio o’r ffaith bod mwy o achosion yn cael eu hadrodd gan fod dioddefwyr yn fwy hyderus i wneud hynny yn dilyn ymgyrchoedd diweddar. Ychwanegwyd bod cynnydd i’w weld yn nifer o droseddau sydd yn cael eu hadrodd wedi i fwy na 12 mis fynd heibio ers y drosedd. Cyfeiriwyd hefyd at gyfraddau troseddau casineb gan nodi bod y rhain 16.3% yn uwch yng Ngwynedd o’i gymharu â 2023/24. Pwysleisiwyd bod cynnydd o 10.9% o’r math yma o droseddau i’w gweld yn rhanbarthol. Fodd bynnag, sicrhawyd nad yw cyfraddau’r holl fathau o droseddau ar gynnydd, megis digwyddiadau domestig (-1.3% o’i gymharu â 2023/24) a chyfraddau o unigolion sydd yn troseddu o dan ddylanwad alcohol neu gyffuriau (-28.5% yn rhanbarthol o gymharu â 2023/24).

 

Adroddwyd bod Strategaeth Trais Difrifol Gogledd Cymru wedi cael ei gyhoeddi ym mis Ionawr 2024. Eglurwyd bod y Strategaeth hon yn gosod Dyletswydd Trais Difrifol ar awdurdodau penodedig i gydweithio er mwyn atal a lleihau troseddau difrifol yn eu cymunedau. Pwysleisiwyd bod y Bartneriaeth wedi chwarae rôl ganolog wrth ddatblygu’r Strategaeth hon. Bu i’r Bartneriaeth dderbyn £82,000 am y gwaith hwn sydd wedi cael ei ddynodi i ariannu wyth prosiect newydd.

 

Mynegwyd balchder bod y Bartneriaeth wedi derbyn £450,000 drwy’r Gronfa Ffyniant Gyffredin er mwyn gosod ac uwchraddio teledu cylch cyfyng (CCTV) mewn ardaloedd yng Nghaernarfon, Bangor a Phwllheli. Diolchwyd am y cydweithio clos gydag Adran Priffyrdd, Peirianneg ac YGC sydd wedi bod yn cynorthwyo i osod y camerâu. Ychwanegwyd bod y Bartneriaeth yn bwriadu cyflwyno ceisiadau am arian ychwanegol gan y Gronfa Ffyniant Gyffredin er mwyn gallu gosod mwy o gamerâu cylch cyfyng mewn ardaloedd eraill o Wynedd.

 

Diweddarwyd bod Gorchmynion Diogelwch Mannau Cyhoeddus wedi cael eu cyflwyno mewn ardaloedd yng Nghaernarfon, Cricieth a Phwllheli ym mis Awst 2024 yn dilyn cymeradwyaeth y CabinetAwst. Nodwyd bod y rhain wedi cael eu cyflwyno er mwyn sicrhau bod y cyhoedd yn teimlo’n ddiogel o fewn eu cymunedau ac yn rhoi pŵer ychwanegol i’r heddlu wrth fynd i’r afael ag ymddygiad gwrthgymdeithasol.

 

Yn ystod y drafodaeth, cyflwynwyd y sylwadau a ganlyn:- 

 

Mynegwyd pryder bod y data a gyflwynwyd o fewn yr adroddiad yn dangos bod troseddau rhyw wedi cynyddu llawer mwy yng Ngwynedd (+27.9%)  nag yn rhanbarthol (+14.6%) o’i gymharu â data 2023/24. Diolchwyd i’r Bartneriaeth am y gwaith sydd yn cael ei wneud i gefnogi dioddefwyr o droseddau rhyw. Fodd bynnag, ystyriwyd y dylai’r Bartneriaeth sicrhau bod gwaith ataliol yn y maes hwn yn flaenoriaeth i’r dyfodol er mwyn sicrhau bod y cyfraddau yn gostwng. Mewn ymateb i’r sylwadau, cadarnhaodd yr Uwch Reolwr Diogelu, Sicrwydd Ansawdd a Iechyd Meddwl bod gwaith ataliol yn cael ei weithredu megis rhaglenni sydd yn cael eu cynnal mewn ysgolion er mwyn dysgu am ymddygiadau derbyniol a pherthnasau iach.

 

Llongyfarchwyd y Bartneriaeth ar eu llwyddiant i adnewyddu systemau CCTV yn ardaloedd Caernarfon, Bangor a Phwllheli. Ystyriwyd os oes gwaith yn cael ei wneud er mwyn asesu cyfraddau troseddu cyn i’r camerâu newydd gael eu gosod a’u cymharu er mwyn gweld os yw’r prosiect hwn wedi arwain at lai o droseddau. Mewn ymateb i’r sylwadau, cadarnhaodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Gwynedd a Môn bod hyn yn elfen bwysig o’r prosiect a buasai data cadarnhaol yn wybodaeth gefnogol i geisiadau ychwanegol o’r Gronfa Ffyniant Gyffredin. Cadarnhawyd bod cwmni ‘Wavehill’ wedi cael eu comisiynu i ganfod y data perthnasol gan gadarnhau bydd y wybodaeth yn cael ei gynnwys yn niweddariad blynyddol 2025/26 y Bartneriaeth, gyda modd rhannu gwybodaeth gyda’r Pwyllgor hwn cyn hynny os dymunir.

 

Cyfeiriwyd at Strategaeth Bregusrwydd a Cham-fanteisio Gogledd Cymru 2021-24 sydd yn ymwneud a thrais yn erbyn merched, cam-drin domestig, cam-drin rhywiol a chaethwasiaeth fodern, gan ofyn pa waith sydd yn digwydd er mwyn cefnogi cymunedau i adnabod arwyddion bod unigolion yn dioddef o gaethwasiaeth fodern. Mewn ymateb i’r ymholiad, cadarnhaodd yr Uwch Reolwr Diogelu, Sicrwydd Ansawdd a Iechyd Meddwl nad oedd hyn yn waith a oedd yn cael ei weithredu yn uniongyrchol gan y Bartneriaeth ond bod Bwrdd Bregusrwydd yn edrych i mewn i’r materion hyn gan addysgu trigolion ar ymwybyddiaeth caethwasiaeth fodern a sut gallent adnabod arwyddion bod unrhyw un yn dioddef ohono.

 

Amlygwyd bod troseddau casineb yn broblem gynyddol yng Ngwynedd ac yn rhanbarthol, gyda’r ystadegau yn cynyddu yn flynyddol. Mewn ymateb i ymholiad ar sut mae delio gyda’r her hon, cadarnhaodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Gwynedd a Môn bod y Bartneriaeth yn ymwybodol o’r her. Nodwyd ei fod yn anodd delio ag o mewn un dull penodol gan fod nifer o agweddau gwahanol i’r troseddau. Fodd bynnag, pwysleisiwyd bod y Bartneriaeth yn cydweithio er mwyn datblygu cynlluniau grymus i  ymateb i’r her gyda’r bwriad i leihau niferoedd y math hwn o droseddau i’r dyfodol.

 

Ystyriwyd y byddai cyfraddau troseddau domestig, rhywiol ag ystelcian yn gallu gostwng os byddai mwy o adnoddau yn cael ei glustnodi i ddelio â nhw, megis sicrhau bod mwy o heddweision ar batrôl yn ein cymunedau. Mewn ymateb i’r sylwadau, cytunodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Gwynedd a Môn y byddai hyn yn gallu bod yn ddull effeithiol o ostwng y cyfraddau o droseddau. Fodd bynnag, cadarnhawyd mai Llywodraeth Cymru sydd yn gyfrifol am y grantiau amrywiol sydd yn ariannu’r Bartneriaeth ac mae cyfyngiadau ar sut gall yr arian hynny gael ei wario. Pwysleisiwyd bod gwaith lobïo yn mynd ymlaen er mwyn gweld cynnydd yn y grantiau sydd ar gael i’r Bartneriaeth eleni a bod swyddogion yn ymholi am ragolygon o’r grantiau ar gyfer y flwyddyn ariannol 2025/26.

 

Nodwyd bod ystadegau troseddau byrgleriaeth tai a busnesau yn gymharol debyg i’r ystadegau a welwyd yn 2023/24. Gofynnwyd a oes modd derbyn data i amlinellu faint o’r troseddau hyn sydd yn digwydd mewn mannau gwledig o’i gymharu ag ardaloedd trefol. Ystyriwyd hefyd os oes ystyriaeth yn cael ei roi ar gyfer dyfais CCTV symudol a ellir ei ddefnyddio mewn gwahanol ardaloedd yn ôl yr angen. Mewn ymateb i’r sylwadau, eglurodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Gwynedd a Môn oherwydd cymhlethdod y dasg ac mai dim ond un dadansoddwr a oedd yn gwneud y gwaith ar draws y Gogledd nad oedd modd derbyn y data hwn ar gyfer y Sir gyfan ond bod modd darparu data os gwneir cais am wybodaeth am ardal benodol. Ymhelaethodd y Prif Arolygydd bod yr Heddlu a’r Bartneriaeth yn croesawu’r syniad o ddyfais CCTV symudol ond bod ystyriaethau ariannol yn rhwystr i’w prynu.

 

Gofynnwyd a yw’r lleoliadau ble mae troseddau yn cymryd lle yn cael eu hasesu (megis ansawdd y golau stryd, os yw’n llecyn cysgodol neu guddiedig) yn cael ei ystyried yn dilyn troseddau, er mwyn ystyried gwelliannau i atal troseddau yn y dyfodol. Mewn ymateb i’r cwestiwn, cadarnhaodd y Prif Arolygydd bod hwn yn rhan bwysig iawn o ymchwiliadau’r heddlu a'i fod yn arwain at addasiadau i’r ffordd mae’r mannau hynny yn cael eu diogelu.

 

Ystyriwyd os yw’r cynnydd yn ffigyrau troseddau rhywiol yn deillio o unrhyw newidiadau i’r broses o adrodd ar droseddau. Mewn ymateb i’r ymholiad cadarnhaodd yr Uwch Reolwr Diogelu, Sicrwydd Ansawdd a Iechyd Meddwl bod dioddefwyr yn teimlo mwy hyderus i adrodd ar droseddau yn dilyn ymgyrchoedd i godi ymwybyddiaeth am y broses o wneud hynny. Ychwanegwyd bod hyn wedi arwain at ddioddefwyr yn adrodd ar droseddau hanesyddol sydd wedi cael eu cynnwys yn y ffigyrau o fewn yr adroddiad.

 

Soniwyd bod yr ystadegau a gyflwynwyd yn yr adroddiad yn adlewyrchu’r troseddau sydd wedi cael eu hadrodd. Trafodwyd bod nifer o droseddau heb gael eu cynnwys yn yr adroddiad gan nad oes neb wedi adrodd arnynt, gan ystyried pa waith sydd yn cael ei wneud gan y Bartneriaeth er mwyn ceisio sicrhau bod cymaint o droseddau a phosib yn cael eu canfod a phrosesu’r data hynny’n flynyddol. Mewn ymateb i’r ymholiad, cadarnhaodd yr Uwch Reolwr Diogelu, Sicrwydd Ansawdd a Iechyd Meddwl bod casglu’r data hwn yn gallu bod yn heriol ond bod y Bartneriaeth yn cydweithio gyda gwasanaethau cefnogol megis Llinell Gymorth Byw Heb Ofn, Canolfan Gefnogi Trais a Cham-drin Rhywiol Gogledd Cymru, Gorwel ac Uned Diogelwch Cam-drin Domestig (DASU) er mwyn gallu ystyried sut fath o heriau sydd yn effeithio hwy. Ychwanegodd y Prif Arolygydd nad yw troseddwyr yn cael eu dal wrth weithredu eu trosedd cyntaf yn aml a bod gwaith yn cael ei wneud i geisio dal troseddwyr yn gynt ac annog dioddefwyr i adrodd ar droseddau yn gynharach.

 

Diolchwyd am yr adroddiad.

 

        PENDERFYNWYD

1.     Derbyn yr adroddiad gan nodi’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod y drafodaeth.

2.     Cefnogi’r blaenoriaethau a chyfeiriad y gwaith i’r dyfodol.

3.     Argymell bod y Bartneriaeth yn ychwanegu gwaith ataliol mewn cyswllt â throseddau rhywiol yn flaenoriaeth benodol ar gyfer y dyfodol.