Agenda item

Cyflwyno adroddiad Uwch Reolwr Refeniw a Risg.

Derbyniwyd cyflwyniad gan yr Uwch Reolwr Refeniw a Risg ar y swyddogaethau i’w cyflawni gan y Pwyllgor. Tynnodd sylw yr adnabyddir y pwyllgor bellach fel y Pwyllgor Archwilio a Llywodraethu, nodwyd bod y newid enw yn adlewyrchu esblygiad rôl a swyddogaethau’r pwyllgor ers sefydlu’r Pwyllgor Archwilio yn 1999. Nododd, yn dilyn penderfyniad y Cyngor yn ei gyfarfod ar 2 Mawrth 2017, fod gan y pwyllgor swyddogaeth ychwanegol o graffu ar faterion yn ymwneud â gweithrediad mewnol y Cyngor.

Tynnodd sylw y cynhelir hyfforddiant i aelodau’r pwyllgor ar gyfrifoldebau’r pwyllgor ar 14 Mehefin. Eglurodd yn ddelfrydol y byddai’r aelodau wedi derbyn hyfforddiant cyn y cyfarfod cyntaf ond nid oedd yn bosib oherwydd yr angen i drefnu’r cyfarfod yma er mwyn i’r Cyngor ymateb yn amserol i’r Comisiwn Ffiniau yng nghyswllt adolygiad o ffiniau etholaethol Gwynedd.

Cyflwynodd Drefniadau Gweithredu drafft y Pwyllgor er sylwebaeth a’u mabwysiadu. Rhoddodd fanylion am y Trefniadau Gweithredu drafft newydd sy’n seiliedig ar ofynion Mesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2011 a’r Canllawiau Statudol a baratowyd i’w gefnogi. Pwysleisiodd nad oedd y pwyllgor yn bwyllgor craffu yn ôl gofynion y ddeddf ac mai rôl ychwanegol oedd y rôl craffu. Eglurodd bod y pwyllgor yn unol â’r mesur wedi bod yn craffu materion ariannol ond y byddai’r pwyllgor o hyn ymlaen hefyd yn craffu materion yn ymwneud â gweithrediad mewnol y Cyngor megis strategaethau corfforaethol, partneriaethau, ymgysylltu, trawsnewid busnes, trefniadau effeithlonrwydd a’r gweithlu. Nododd y cynhelir gweithdy anffurfiol i aelodau’r pwyllgor, ar ôl cyfarfod ffurfiol y Pwyllgor ar 22 Mehefin, er mwyn adnabod materion craffu ar gyfer y flwyddyn.

Nododd aelod ei bod yn falch bod y pwyllgor yma yn ymgymryd â’r rôl craffu ychwanegol gan gymryd trosolwg lefel uchel ar weithrediadau’r Cyngor.

Holodd aelod parthed y gofyn ar y pwyllgor i godi ymwybyddiaeth ar draws y Cyngor am faterion sy’n ymwneud â rheoli risgiau, rheolaeth fewnol a llywodraethu corfforaethol er mwyn cyflawni ei rôl yn gyflawn. Mewn ymateb, nododd yr Uwch Reolwr Refeniw a Risg mai un ffordd roedd y pwyllgor yn codi ymwybyddiaeth oedd trwy’r Gweithgor Gwella Rheolaethau, lle galwir swyddogion gerbron os oedd y pwyllgor yn anfodlon gyda trefniadau rheoli risg, rheolaeth fewnol neu llywodraethu o fewn adrannau’r Cyngor.

Mewn ymateb i sylw gan aelod parthed cadw cysondeb o ran trefniadau paratoi pwyllgorau craffu a threfniadau’r Pwyllgor Archwilio a Llywodraethu wrth ymgymryd â’r rôl craffu ychwanegol, nododd Rheolwr Aelodau - Gwasanaeth Democrataidd y cynhelir gweithdy i adnabod materion i’w craffu gan y pwyllgor ar gyfer blaenraglen am y flwyddyn yn unol â’r trefniadau ar gyfer y pwyllgorau craffu. Nodwyd bod y drefn o gynnal cyfarfodydd paratoi 5 wythnos cyn cyfarfodydd y pwyllgorau craffu wedi dod i ben ac fe gynhelir cyfarfod i baratoi ar gyfer eitemau i’w craffu yn y cyfarfod dilynol ar derfyn cyfarfod pwyllgor, byddai’r trefniant yma hefyd ar gyfer y pwyllgor yma.

Nododd aelod mai sylfaen gweithredu’r pwyllgor ddylai fod trosolwg o ran risg i’r Cyngor yn hytrach na materion unigol. Ategodd yr Uwch Reolwr Refeniw a Risg y sylw gan nodi mai trosolwg o drefniadau dydd i ddydd y Cyngor oedd swyddogaeth y pwyllgor, dim risgiau penodol. 

PENDERFYNWYD mabwysiadu’r Trefniadau Gweithredu.