Agenda item

Cyflwyno adroddiad y Pennaeth Cyllid.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan yr Aelod Cabinet Cyllid, nododd bod sefyllfa ariannol derfynol adrannau’r Cyngor am 2016/17 yn galonogol o fewn yr hinsawdd ariannol heriol. Diolchodd i’r  swyddogion cyllidol am eu gwaith manwl a’u cymorth i’r adrannau.

 

Manylodd Uwch Reolwr Cyllid ar gynnwys yr adroddiad a gyflwynir i’r Cabinet yn ei gyfarfod yn y prynhawn. Tynnwyd sylw at yr argymhelliad i’r Cabinet:

 

“1.1   Cymeradwyo a nodi sefyllfa ariannol derfynol adrannau’r Cyngor am 2016/17.

1.2      Cymeradwyo’r symiau i’w cario 'mlaen (y golofn “Gor/(Tan) Wariant Addasedig” o’r talfyriad yn Atodiad 1), sef:

 

 

1.3      Cymeradwyo’r argymhellion a’r trosglwyddiadau ariannol canlynol (sydd wedi’u egluro yn Atodiad 2) –

 

·         Defnyddio (£46k), sef tanwariant uwchlaw £100k Oedolion, Iechyd a Llesiant i gyfrannu tuag at ddiffyg mewn adran arall.

·         Clirio gorwariant yr Adran Plant a Theuluoedd er mwyn caniatáu iddynt symud ymlaen i wynebu her 2017/18, a'i ariannu drwy ail gyfeirio tanwariant yr Adran Oedolion Iechyd a Llesiant (£46k) a thanwariant Corfforaethol (£151k).

·         Clirio gorwariant yr Adran Priffyrdd a Bwrdeistrefol er mwyn caniatáu iddynt symud ymlaen i wynebu her 2017/18, a'i ariannu drwy ail gyfeirio tanwariant Corfforaethol (£88k).

·         Defnyddio’r tanwariant £939k ar Gyllidebau Corfforaethol am 2016/17 fel a ganlyn:

-   £151k i glirio gorwariant Adran Plant a Theuluoedd

-   £88k i glirio gorwariant Adran Priffyrdd a Bwrdeistrefol

-   £700k i’w glustnodi mewn cronfa er mwyn cyfrannu tuag at Strategaeth Ariannol i'r dyfodol.

 

1.4     Cymeradwyo’r trosglwyddiadau ariannol o gronfeydd penodol a rhyddhau’r ddarpariaeth fel yr amlinellir yn Atodiad 3 yn dilyn adolygiad cynhwysfawr o gronfeydd a darpariaethau.

 

1.5   Datgan i’r adrannau mai dim ond mewn amgylchiadau arbennig iawn y bydd y Cabinet yn clirio gorwariant i’r dyfodol, ac y bydd disgwyl i adrannau gario unrhyw orwariant ymlaen yn y dyfodol (yn unol a’r drefn o gario tanwariant ymlaen).”

 

Nododd y Pennaeth Cyllid y cyflwynir datganiadau ariannol statudol 2016/17 gerbron y Pwyllgor i’w cymeradwyo ar 13 Gorffennaf ond fod yr adroddiad alldro gerbron yn darparu darlun ariannol mwy eglur. Nododd bod cryn ansicrwydd ynglŷn â lefel ariannu grant Llywodraeth Cymru ar gyfer 2018/19 a thu hwnt. Adroddodd y cynhaliwyd adolygiad o holl gronfeydd y Cyngor wrth gau’r cyfrifon eleni ac fe gynaeafwyd £1.060m o adnoddau. Eglurodd y byddai neilltuo £1.76m mewn cronfa benodol yn rhoi amser i’r Cyngor gynllunio er mwyn ymateb yn briodol yn yr hydref yn dilyn derbyn cadarnhad o lefel ariannu grant Llywodraeth Cymru.

 

Yn ystod y drafodaeth ddilynol nododd yr aelodau'r prif sylwadau canlynol:

·         Llongyfarch yr adrannau ar eu rheolaeth ariannol dynn. A oedd disgwyliad i’r adrannau i barhau i danwario?

·         A oedd gorwariant yr Adran Plant a Chefnogi Teuluoedd oherwydd materion tu hwnt i reolaeth yr Adran ac oedd y tanwariant yn yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant oherwydd methiant i ddarparu gwasanaethau?

·         A ellir cynnwys yn yr adroddiad y tueddiadau blynyddol?

·         Na allai’r Cyngor gystadlu efo cwmnïau preifat o ran y prisiau a godir am waredu gwastraff masnachol;

·         A oedd symudiad y Cyngor tuag at alluogi unigolion hŷn i barhau i fyw yn eu cartrefi yn golygu bod gorwariant ar ofal cartref?

·         A oedd y gorwariant ar wasanaethau gwastraff oherwydd y ddirwy a dderbyniodd y Cyngor yng nghyswllt storio deunyddiau yn Nepo Tywyn?

·         Bod y pwyllgor wedi codi pryderon yn y gorffennol o ran gorwariant gwasanaeth morwrol ac y dylid gofyn i’r Pwyllgor Craffu Addysg ac Economi i ystyried ehangu eu gwaith craffu ar adolygu trefniadau rheoli a llywodraethu Hafan Pwllheli i gynnwys yr holl harbyrau;

·         Pryder bod yr Adran Ymgynghoriaeth yn tanwario o ystyried risg cynyddol llifogydd. Dylid gwario’r arian i wneud mwy o waith i reoli’r risg;

·         Yr angen i sicrhau bod unrhyw tanwariant ddim yn fethiant i ddarparu gwasanaethau ac yn danwariant dilys.

 

Ymatebodd y swyddogion i’r sylwadau fel a ganlyn:

·         Roedd nifer o adrannau wedi tanwario ar sail un-tro yn dilyn cyflawni arbedion effeithlonrwydd yn gynnar. Amlygwyd mai canran isel oedd y tanwariant o ystyried maint y gyllideb a bod cyllidebau 2017/18 yr adrannau wedi eu haddasu i adlewyrchu’r incwm a gasglwyd yn 2016/17, ayb;

·         Nid oedd gorwariant yr Adran Plant a Chefnogi Teuluoedd a thanwariant yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant oherwydd methiant i ddarparu gwasanaethau;

·         Roedd yr Adran Plant a Chefnogi Teuluoedd wedi gorwario’n bennaf ar wasanaethau lleoliadau. Roedd yr Adran wedi derbyn bid parhaol o £50k a bid £210k un-tro ar gyfer 2017/18 i gydnabod y pwysau sydd ar y gwasanaethau;

·         Roedd yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant wedi tanwario oherwydd derbyn arian gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr a oedd yn ddyledus ar gyfer rhai blynyddoedd blaenorol. Nodwyd mai sefyllfa un-tro ydoedd.

·         Bod rhaid dethol y wybodaeth a gyflwynir yn yr adroddiad, os oedd yr aelodau yn dymuno derbyn gwybodaeth am dueddiadau, byddai rhaid dewis maes am sylw manwl;

·         Bod cwmnïau preifat yn cael dewis o ba ardaloedd yr oeddent yn casglu gwastraff masnachol, gyda’r Cyngor yn gwasanaethu'r ardaloedd nad oedd yn derbyn gwasanaeth gan gwmnïau preifat. Roedd y Cyngor yn darparu’r gwasanaeth hwn gyda’r nod o adennill costau;

·         Bod symudiad y Cyngor tuag at alluogi unigolion hŷn i barhau i fyw yn eu cartrefi yn ffactor. Roedd y newid pwyslais a gwireddu cynlluniau arbedion yn dangos tueddiad o ran pwysau ychwanegol ar wasanaethau gofal cartref. 

·         Nid y gwasanaethau gwastraff oedd wedi derbyn dirwy, ond yn hytrach gwasanaeth Cynnal Priffyrdd. Roedd y dirwy wedi ei gynnwys o fewn ffigyrau gwariant Priffyrdd.

·         Y byddai tanwariant yr Adran Ymgynghoriaeth i’w gario ‘mlaen i 2017/18. Pwysleisiwyd bod yr Adran yn gweithredu’n fasnachol.

 

PENDERFYNWYD:

(i)     Nodi’r sefyllfa a’r risgiau perthnasol yng nghyswllt cyllidebau’r Cyngor a’i adrannau.

(ii)    Argymell i’r Cabinet dderbyn yr adroddiad a chymeradwyo’r argymhellion.

(iii)  Gofyn i’r Pwyllgor Craffu Addysg ac Economi i ystyried ehangu eu gwaith craffu ar adolygu trefniadau rheoli a llywodraethu Hafan Pwllheli i gynnwys yr holl harbyrau.