1.
Mae
Cyngor Gwynedd yn datgan ein bod yn credu y dylai'r cyfrifoldeb dros Stad y
Goron gael ei ddatganoli i Lywodraeth Cymru. Dylai unrhyw elw a gynhyrchir gan
Stad y Goron, yma ar diroedd a dyfroedd Cymru, aros yng Nghymru, er budd ein
trigolion a’n cymunedau. Mae cyfrifoldeb dros Stad y Goron eisoes wedi ei
ddatganoli i Lywodraeth Yr Alban.
2.
Mae'r
Cyngor hwn hefyd yn datgan ein hanfodlonrwydd bod rheidrwydd arnom i dalu
ffioedd blynyddol (ar ffurf prydlesi) er mwyn sicrhau bod trigolion Gwynedd ac
ymwelwyr yn cael mynediad i wahanol safleoedd, gan gynnwys ein traethau a
chyfleusterau eraill. Yn 2023, talodd Cyngor Gwynedd gyfanswm o dros £161,000 i
Stad y Goron. Roedd ffioedd y prydlesi yn 2023 yn amrywio o £35 ar gyfer 'blaen
draeth Bangor', i £8,500 ar gyfer 'blaen draeth Dwyfor', i £144,000 ar gyfer
'Hafan Pwllheli'. Mewn cyfnod o gynni ariannol difrifol i wasanaethau
cyhoeddus, credwn ei fod yn anfoesol bod ffioedd o'r fath yn mynd tuag at
gynnal y Frenhiniaeth Brydeinig ac i goffrau'r Trysorlys yn Llundain. Dylai'r
arian hwn aros yng Ngwynedd er mwyn cefnogi pobl Gwynedd.
3.
Rydym
yn galw ar y Prif Weithredwr i drefnu i agor trafodaethau gyda Stad Y Goron
ynghylch y ffioedd sy'n cael eu talu gan Gyngor Gwynedd. Byddwn yn annog y Prif
Weithredwr i geisio dwyn perswâd ar Stad Y Goron i beidio codi rhent ar y
Cyngor nes bydd sefyllfa gyllidol y Cyngor wedi gwella. Nodwn fod elw Stad Y
Goron wedi mwy na dyblu o £443 miliwn yn 2022/23 i £1.1biliwn yn 2023/24, yn yr
un cyfnod mae Cyngor Gwynedd wedi gweld eu cyllideb yn cael ei dorri mewn
termau real.