Mater - cyfarfodydd

Cyflwyno adroddiad Arweinydd y Cyngor.

Cymeradwyo a mabwysiadu Adroddiad Perfformiad Blynyddol a Hunanasesiad Cyngor Gwynedd 2022-23.

Cyflwynodd yr Arweinydd, y Cynghorydd Dyfrig Siencyn, adroddiad yn gofyn i’r Cyngor gymeradwyo a mabwysiadu Adroddiad Perfformiad Blynyddol a Hunanasesiad 2022/23.

Diolchodd yr Arweinydd i Reolwr Gwasanaeth Cefnogi Busnes y Cyngor a’r Tîm am eu gwaith yn paratoi’r adroddiad.  Yna cyfeiriodd at y sefyllfa gyllidol anodd dros ben sy’n wynebu’r Cyngor, gan nodi:-

·         Nad oedd yn argoeli’n dda i setliad cynghorau sir ar draws Cymru ar gyfer y flwyddyn nesaf, ac er bod Cyngor Gwynedd mewn sefyllfa gyllidol gref, a’n bod wedi ymfalchïo dros y blynyddoedd yn y ffaith ein bod yn effeithiol yn delio gydag arian y Cyngor, y byddai’r Cyngor hwn hefyd yn gorfod gwneud rhai penderfyniadau anodd iawn y tro hwn.

·         Bod mwyafrif arian y Cyngor yn cael ei wario ar addysg, oedolion a phlant, sef y meysydd hynny sy’n meithrin dyfodol ein plant ac yn gofalu am y rhai mwyaf bregus yn ein cymdeithas, a phe dymunid amddiffyn y gwasanaethau hynny, o ble fyddai’r toriadau pellach yn dod?

Anogwyd pawb o’r aelodau i fynychu un o’r 3 gweithdy arbedion a drefnwyd ym mis Hydref.

Yna cyfeiriodd yr Arweinydd at rai materion penodol, gan nodi:-

·         Bod y gostyngiad o 4,500 ym mhoblogaeth Gwynedd, gyda 1,400 yn llai o aelwydydd yn y Sir (yn ôl ffigurau’r Cyfrifiad diwethaf) yn destun pryder iddo gan fod hynny’n cael effaith uniongyrchol ar ein setliad o £1.6m.  Yn fwy na hynny, roedd yna ystyriaethau economaidd sylweddol iawn o golli poblogaeth, sy’n rhoi mwy fyth o bwys ar ein gwaith wrth geisio datblygu’r economi, denu swyddi o safon uchel i’r ardal a denu pobl ifanc yn ôl i Wynedd.

·         Bod y gyfundrefn addysg yng Ngwynedd yn arloesol ac yn gosod y safon drwy Gymru gyfan, e.e. y drefn drochi newydd, ac na chytunai â’r feirniadaeth gyhoeddus sydd wedi bod o drefn addysg Gwynedd.

·         Bod Cyfarwyddyd Erthygl 4 yn un o’r ymyraethau sydd gan y Cyngor yn y maes tai i geisio cael rheolaeth ar y llif o ail-gartrefi a gosod tymor byr sy’n niweidio ein cymunedau ac yn cyfrannu at y diboblogi a welir yn y Cyfrifiad.  Er hynny, ni chredid y byddai Erthygl 4 yn cael gymaint o effaith ag y mae pobl yn credu, ac ni chredid chwaith y byddai mor effeithiol â hynny yn cael rheolaeth ar y maes ail gartrefi.  Cydnabyddid bod yna bryder ynglŷn ag Erthygl 4, a byddai’r Cyngor yn edrych yn ofalus iawn ar y pryderon hynny wrth ddadansoddi’r ymatebion i’r ymgynghoriad cyhoeddus, gan gymryd cyngor cyfreithiol ychwanegol, petai angen, er mwyn sicrhau ein bod yn mynd i’r cyfeiriad iawn.  Byddai’r gwaith o ddadansoddi canlyniadau’r ymgynghoriad yn digwydd o hyn i ddiwedd y flwyddyn, gydag adroddiad yn cael ei gyflwyno i’r Pwyllgor Craffu Cymunedau yn gynnar yn y Flwyddyn Newydd.

·         Bod yna broblem sylweddol o ran y ddarpariaeth gofal dwys ar draws y sir, a bod y datblygiad ym Mhenrhos yn o’r cynlluniau arloesol gwych sydd gan y Cyngor, ar y cyd â’r Bwrdd Iechyd a Chymdeithas Tai Clwyd Alun, i gyfarch hynny.

·         Gan fod  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 7