Rhaglen a chofnodion

Derbyn unrhyw ymddiheuriadau am absenoldeb.

Y Cynghorwyr Craig ab Iago, Stephen Churchman, Anwen Davies, Eddie Dogan, Aled Evans, Christopher Hughes, Llywarch Bowen Jones, Sion Jones, Linda Morgan a John Wyn Williams.

Bydd y Cadeirydd yn cynnig y dylid llofnodi cofnodion Cyfarfod Blynyddol y Cyngor a gynhaliwyd ar 14 Mai, 2015 fel rhai cywir  (ynghlwm).

Llofnododd y Cadeirydd gofnodion Cyfarfod Blynyddol y Cyngor a gynhaliwyd ar 14 Mai, 2015 fel rhai cywir.

Derbyn unrhyw ddatganiad o fuddiant personol.

Ni dderbyniwyd datganiad o fuddiant personol gan unrhyw aelod oedd yn bresennol.

Derbyn unrhyw gyhoeddiadau gan y Cadeirydd.

(1)     Cydymdeimlad

Nodwyd bod y Cyngor yn dymuno cofio am bawb o fewn cymunedau’r sir oedd wedi colli anwyliaid yn ddiweddar.

Safodd y Cyngor fel arwydd o barch.

(2)     Dymuniadau gorau

Dymunwyd yn dda i’r Cynghorydd Eddie Dogan yn dilyn anhwylder diweddar ac i’r Cynghorydd Linda Morgan oedd yn derbyn triniaeth ar hyn o bryd.

(3)     Llongyfarchiadau

Llongyfarchwyd y canlynol:-

·         Yr holl bobl ifanc a phlant o Wynedd fu’n cystadlu yn Eisteddfod yr Urdd yng Nghaerffili.

·         Ysgol Glanaethwy ar eu llwyddiant yn dod yn drydydd yn y gystadleuaeth ‘Britain’s Got Talent’.

·         Ysgol Abererch, ar ennill y Wobr Menter Bwyta’n Iach gyda’r prosiect SMŴ-FI.  ‘Roedd y rhain yn wobrau cenedlaethol ac ‘roedd dros 2,500 o ysgolion wedi cystadlu.

·         Ymdrech a llwyddiant Ysgol O M Edwards, Llanuwchllyn ar ennill y Wobr Platinwm Eco-Sgolion, sef yr ysgol gyntaf drwy Wynedd i dderbyn y wobr hon.

·         Ysgol Edern ar ennill Gwobr Masnach Deg cwmni Devine.

·         Y Cynghorydd Dewi Owen ar gael ei ethol ar Fwrdd Gogledd Cymru o Undeb Amaethwyr Cymru.

Nodwyd hefyd bod Ysgol Craig y Deryn, Llanegryn ar y rhestr fer ar gyfer Medal Aur Pensaernïaeth yn yr Eisteddfod Genedlaethol ym Meifod a hefyd wedi ennill Gwobr Prydain Sefydliad Cynllunio Tref Frenhinol yn ddiweddar, yn dilyn ennill Gwobr Cymru yn 2014.

Derbyn unrhyw ohebiaeth, gyfathrebiadau neu fusnes arall a ddygir gerbron yn arbennig dan gyfarwyddyd y Cadeirydd.

Diolchodd yr Aelod Cabinet Adnoddau i bawb, yn aelodau a swyddogion, fu’n rhan o’r Gweithdai Craffu Toriadau gan nodi y byddai prif sylwadau’r sesiynau wedi’u hymgorffori yn yr argymhellion i’r Cabinet ar 30 Gorffennaf.

Nodi unrhyw eitemau sy’n fater brys ym marn y Cadeirydd fel y gellir eu hystyried.

Ystyried unrhyw gwestiynau y rhoddwyd rhybudd priodol ohonynt o dan Adran 4.19 o’r Cyfansoddiad.

Cyflwyno adroddiad y Pennaeth Cefnogaeth Gorfforaethol  (ynghlwm).

Cyflwynodd y Dirprwy Arweinydd adroddiad yn argymell i’r Cyngor fabwysiadu Cynllun Strategol penodol ar gyfer y flwyddyn i ddod.

Yn ystod y drafodaeth, codwyd y materion a ganlyn:-

·         Gan gyfeirio at y Prosiect Gwynedd Digidol, holwyd a fyddai’n bosib’ ymestyn y band eang yn ysgolion gwledig y sir i adeiladau a thrigolion cyfagos fel bod y gymuned ehangach yn gallu manteisio ar y ddarpariaeth.  Nododd y Cadeirydd fod hwn yn bwynt y gellid edrych i mewn iddo.  Gofynnwyd hefyd am sicrwydd y bydd y Cyngor yn dwyn pwysau ar BT Openreach i sicrhau bod band eang cyflym yn cyrraedd yr holl ardaloedd gwledig.  Nododd y Cadeirydd fod hynny’n fater fydd yn cael sylw.

·         Gan gyfeirio at y templed Cynnal Asesiad Effaith Cydraddoldeb yn Atodiad 2, nododd aelod iddi dderbyn cŵyn yn ddiweddar bod y pecyn priodi ar gyfer cyplau un rhyw yn cynnwys y geiriau ‘priodferch’ a ‘phriodfab’ wedi’u croesi allan a ‘phartner 1’ a ‘phartner 2’ wedi’u gosod yn eu lle, a hefyd yn cynnwys y geiriau ‘ef’ a ‘hi’.  ‘Roedd ar ddeall hefyd nad oedd yna gyfle i rywun dywys y partneriaid i lawr yr eil.  Ychwanegodd fod hyn yn eithrio pobl a gofynnodd am i’r mater gael ei drafod mewn pwyllgor craffu.  Mewn ymateb, nododd y Cadeirydd bod y rhain yn faterion y tu allan i’r Cynllun Strategol, ond yn faterion sydd angen sylw, ac y byddai’r neges yn cael ei phasio ymlaen i’r adran berthnasol.

·         Llongyfarchwyd y Cabinet a’r swyddogion ar y Cynllun Strategol.  Nodwyd bod y ffocws yn glir iawn yn y ddogfen a chytunwyd mai dyma’r prif feysydd y dylai’r Cyngor fod yn edrych arnynt yn strategol dros y cyfnod hynod o heriol sydd i ddod.

·         Gofynnwyd i’r swyddogion wneud popeth o fewn eu gallu i sicrhau bod Gwynedd yn elwa ar gyfran deg o’r £9m o arian Rhaglen Datblygu Gwledig a glustnodwyd gan Lywodraeth Cymru ar gyfer ardaloedd a chymunedau gwledig.  Nododd y Cadeirydd y byddai’r sylw’n cael ei basio ymlaen i’r Cabinet.  Ychwanegodd y Dirprwy Arweinydd fod rhaid i’r Cyngor fod yn ofalus ei fod yn denu cymaint â phosib’ o arian o gronfeydd Ewrop.  ‘Roedd record Cyngor Gwynedd yn y maes yma’n arbennig o dda a diau y byddai’r gwaith hwnnw’n parhau er sicrhau cymaint o fudd ag y gellir i economi wledig y sir.

·         Nodwyd bod rhaid i’r Cyngor ei hun gymryd camau i gryfhau’r economi leol, ond ‘roedd y system gynllunio bresennol yn milwrio yn erbyn datblygiadau economaidd, a phwysleisiwyd y dylai’r Cyngor allu cefnogi busnesau bach yn eu bro eu hunain, yn hytrach na’u gyrru i stadau diwydiannol yn y trefi.  Cytunodd y Dirprwy Arweinydd â’r sylw gan nodi bod gweithgor o un o’r pwyllgorau craffu yn edrych i mewn i’r sefyllfa er mwyn gweld sut y gellir creu trefn gynllunio gadarnhaol sy’n annog, yn hytrach nag yn rhwystro, yr economi.

·         Nodwyd bod agor ysgol newydd Y Groeslon wedi golygu cau ysgol Carmel, oedd â dros 60  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 8.

Cyflwyno adroddiad y Cyfarwyddwr Statudol a Chyfarwyddwr Corfforaethol  (ynghlwm).

Cyflwynwyd – Adroddiad Blynyddol y Cyfarwyddwr Statudol Gwasanaethau Cymdeithasol ar gyfer 2014/15.

Yn ei chyflwyniad, rhoddodd y Cyfarwyddwr amlinelliad o berfformiad y gwasanaethau cymdeithasol yng Ngwynedd yn ystod y flwyddyn a fu, gan adrodd ar berfformiad da ynghyd â meysydd lle mae angen gwella, a hynny o fewn cyd-destun lle mae angen trawsffurfio a newid er mwyn ymateb i ofynion deddfwriaethol ac ariannol.  Ymhelaethodd hefyd ar yr hyn sy’n wynebu’r Gwasanaethau Cymdeithasol dros y cyfnod nesaf ac i ba raddau mae’r perfformiad yn rhoi’r Cyngor mewn sefyllfa gref neu beidio.

Cymerodd y cyfle hefyd i ddiolch i holl staff yr adrannau a hefyd y gweithwyr gofal ar hyd a lled Gwynedd, yn fewnol ac allanol, am eu gwaith caled ac ymroddiad llwyr i’r gwaith pwysig hwn.  Diolchodd yn benodol i’r ddau Aelod Cabinet, y Cynghorwyr Gareth Roberts a Mair Rowlands am eu cefnogaeth ac i’r cyn-aelod Cabinet, y Cynghorydd Wyn Williams am ei waith yn ystod y flwyddyn.  Diolchodd hefyd i Aled Davies am sefyll yn y bwlch fel Pennaeth yr Adran Oedolion, Iechyd a Llesiant, gan ddymuno gwellhad buan i Gwenan Parry.

Yn dilyn y cyflwyniad, ymatebodd y Cyfarwyddwr i gyfres o gwestiynau / sylwadau gan yr aelodau mewn perthynas â:-

·         Yr angen am dri Phencampwr Gofal - un dros Arfon, Dwyfor a Meirionnydd.  Nodwyd, gyda’r newidiadau mawr sydd ar y gorwel, y byddai’n anodd i’r Pencampwr Gofal presennol barhau i weithredu dros Wynedd gyfan a chan fod yna gyswllt agos rhwng y rôl a gwaith y Cyngor Iechyd Cymdeithas, awgrymwyd y gallai’r ddau aelod sy’n cynrychioli ardaloedd Arfon a Dwyfor ar y corff hwnnw ymgymryd â rhywfaint o waith y Pencampwr Gofal yn yr ardaloedd hynny.  Nododd y Cadeirydd y byddai’r sylw’n cael ei basio ymlaen i’r gwasanaeth ei ystyried.

·         Siomedigaeth bod y Cyngor wedi gwneud i ffwrdd â swydd y Swyddog Anableddau yn dilyn ymddeoliad cyn-ddeilydd y swydd a chais i ail-sefydlu’r swydd.  Nododd y Cadeirydd y byddai’r sylw’n cael ei basio ymlaen i’r gwasanaeth ei ystyried.

·         Cydweithio gyda’r gwasanaeth iechyd yn wyneb trafferthion presennol Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr. 

·         Llwyddiant y Prosiect yn Alltwen.

·         Morâl y staff a sut mae monitro hynny.

·         Y cyfle i hyrwyddo ffyrdd gwahanol o weithio ac arloesi a symud yr agenda trawsffurfio yn ei flaen.

·         Llwyddiant y Tîm Trothwy Gofal sy’n edrych ar drawsnewid y gwasanaeth plant.

·         Yr her o gadw’r staff presennol a denu staff newydd o’r ysgolion, y prifysgolion a’r colegau lleol yn y sefyllfa ariannol sydd i ddod.

·         Pwy a beth sy’n gwneud i gost y gwasanaeth fod mor uchel, o gofio nad yw llawer o bobl byth yn mynd ar ofyn y gwasanaeth?

·         Pam bod lefelau cancr mor uchel yng Ngwynedd?  Atebodd y Cyfarwyddwr y gallai hi a’r Aelod Cabinet Oedolion ac Iechyd godi’r math yma o gwestiwn yn y Fforwm Sirol gyda swyddogion a rheolwyr y Bwrdd Iechyd, Iechyd Cyhoeddus Cymru a’r trydydd sector.

Diolchwyd i’r Cyfarwyddwr a’i staff am eu holl waith yn ystod y flwyddyn.

Cyflwyno adroddiad yr Arweinydd (ynghlwm).

Cyflwynodd yr Arweinydd adroddiad yn adolygu cydbwysedd gwleidyddol y Cyngor.

PENDERFYNWYD mabwysiadu dyraniad seddau ar bwyllgorau’r Cyngor yn unol â’r tabl isod:-

PWYLLGORAU CRAFFU

PWYLLGORAU ERAILL

Cyflwyno adroddiad y Pennaeth Gwasanaethau Democrataidd  (ynghlwm).

Cyflwynodd yr Arweinydd adroddiad yn argymell i’r Cyngor gymeradwyo absenoldeb y Cynghorydd Linda Morgan o gyfarfodydd y Cyngor oherwydd ei bod yn derbyn triniaeth ar hyn o bryd, sy’n debygol o effeithio ar ei gallu i fynychu cyfarfodydd ffurfiol o’r awdurdod am gyfnod.

Dymunwyd yn dda i’r Cynghorydd a nodwyd y byddai ei chyd-gynghorwyr yn cynnig pob gwasanaeth all fod o gymorth iddi yn ei hardal.

PENDERFYNWYD cymeradwyo absenoldeb y Cynghorydd Linda Morgan o gyfarfodydd y Cyngor oherwydd yr amgylchiadau personol, yn unol ag Adran 85 Deddf Llywodraeth Leol 1972, gan ei galluogi i barhau i fod yn aelod o Gyngor Gwynedd.

(A)    Yn unol â’r Rhybudd o Gynnig a dderbyniwyd oddi wrtho o dan Adran 4.20 y Cyfansoddiad, bydd y Cynghorydd R.H.Wyn Williams yn cynnig fel a ganlyn:-

          “Galwn ar Lywodraeth San Steffan i ddatganoli pwerau Comisiwn y Goron i Lywodraeth Cymru fel bod Cymru'n manteisio ar incwm a geir o diroedd ac arfordir Cymru. Bydd hyn yn golygu y bydd Cymru yn fwy llewyrchus drwy fod yn berchen ar yr hawliau i bysgota, mwyngloddio, chwilio am nwy ac olew, ynni'r llanw a thonnau'r môr a ffermydd gwynt, aur ac arian, a'r holl ynni a'r adnoddau sydd o fewn dyfroedd a ffiniau tiriogaethol dynodedig Cymru. Rydym hefyd yn gofyn i Awdurdodau Lleol eraill Cymru gefnogi'r cais."

(B)    Cyflwyno, er gwybodaeth, lythyr gan Mark Thomas, Golygydd y Daily Post, mewn ymateb i rybudd o gynnig y Cynghorydd Sian Gwenllian i’r cyfarfod diwethaf ynghylch penderfyniad Trinity Mirror i gau Swyddfa’r Herald yng Nghaernarfon.  (ynghlwm).

(a)     Cyflwynwyd y rhybudd o gynnig a ganlyn gan y Cynghorydd R.H.Wyn Williams, dan Adran 4.20 y Cyfansoddiad, ac fe’i eiliwyd.

            “Galwn ar Lywodraeth San Steffan i ddatganoli pwerau Comisiwn y Goron i Lywodraeth Cymru fel bod Cymru'n manteisio ar incwm a geir o diroedd ac arfordir Cymru.  Bydd hyn yn golygu y bydd Cymru yn fwy llewyrchus drwy fod yn berchen ar yr hawliau i bysgota, mwyngloddio, chwilio am nwy ac olew, ynni'r llanw a thonnau'r môr a ffermydd gwynt, aur ac arian, a'r holl ynni a'r adnoddau sydd o fewn dyfroedd a ffiniau tiriogaethol dynodedig Cymru. Rydym hefyd yn gofyn i Awdurdodau Lleol eraill Cymru gefnogi'r cais."

Yn ystod y drafodaeth ddilynol, nodwyd:-

·         Er y croesawid yr egwyddor y tu ôl i’r cynnig, nad oedd hyn mor syml ag y mae’n swnio gan y byddai’n rhaid i Gymru fod yn wlad annibynnol o’r bron i gael yr hawliau yma. 

·         Bod hyn am ddigwydd yn yr Alban.

·         Y cefnogid y cynnig, a phetai hyn yn cael ei wireddu a bod yr arian yn dod i Gymru, y dylai fynd i’r ardaloedd hynny o ble mae’r arian yn dod, ac nid i Gaerdydd.

          Cefnogwyd y cynnig.

PENDERFYNWYD derbyn y cynnig.

(b)     Cyflwynwyd, er gwybodaeth, lythyr gan Mark Thomas, Golygydd y Daily Post, mewn ymateb i rybudd o gynnig y Cynghorydd Sian Gwenllian i’r cyfarfod diwethaf ynghylch penderfyniad Trinity Mirror i gau Swyddfa’r Herald yng Nghaernarfon.

PENDERFYNWYD nodi’r llythyr.