Rhaglen a chofnodion

Derbyn unrhyw ymddiheuriadau am absenoldeb.

Derbyniwyd ymddiheuriadau gan y Cynghorwyr Dilwyn Morgan, Linda Morgan,  Angela Russell, Glyn Thomas a Dafydd Meurig Aelod Cabinet Cynllunio a Rheoleiddio (ar gyfer eitem 8 )

Derbyn unrhyw ddatganiad o fuddiant personol.

Ni dderbyniwyd datganiad o fuddiant personol gan unrhyw aelod oedd yn bresennol.

Nodi unrhyw eitemau sy’n fater brys ym marn y Cadeirydd fel y gellir eu hystyried.

Dim i’w nodi

Bydd y Cadeirydd yn cynnig y dylid arwyddo cofnodion y cyfarfod diwethaf o’r Pwyllgor hwn, a gynhaliwyd ar 17 Tachwedd, 2015, fel rhai cywir

Derbyniwyd cofnodion y cyfarfod diwethaf a gynhaliwyd ar 17 Tachwedd 2015 fel cofnod cywir o’r cyfarfod

Adrodd yn ôl i’r Pwyllgor Craffu ar ymateb y Cabinet i argymhellion y Pwyllgor Craffu

a)         Cyflwynwyd adroddiad gan Gadeirydd y Pwyllgor Craffu Cymunedau ac Uwch Reolwr Democratiaeth a Chyflawni ynglŷn â threfn sydd wedi ei sefydlu, i wella’r cyswllt a’r ddeialog rhwng y pwyllgorau craffu unigol a’r Cabinet i adnabod dilyniant i waith craffu. Fel rhan o arbrawf i gyflwyno trefn newydd, cyflwynodd Cadeirydd y Pwyllgor Craffu Cymunedau adroddiad yn nodi argymhellion o gyfarfodydd diweddar y Pwyllgor Craffu Cymunedau i’r Cabinet a nodwyd bod trafodaeth gyhoeddus, agored a gonest wedi ei chynnal.

Cyflwynwyd tair eitem at sylw’r Cabinet

-           Yr Iaith Gymraeg a’r drefn Cynllunio - yr Aelod Cabinet yn croesawu mewnbwn yr Aelodau i’r broses o greu’r Canllaw Polisi Cynllunio newydd o fewn y Cynllun Datblygu Lleol

-           Cytundebau Adran 106 - yr Aelod Cabinet eto yn croesawu'r argymhelliad i  weithgor bychan drafod opsiynau posib i’r dyfodol.

-           Cludiant Addysg Ôl-16 - derbyniwyd ymateb positif gan yr Aelod Cabinet a nodwyd y byddai’n ail ymddangos gerbron y Pwyllgor Craffu i gadarnhau pa argymhellion sydd wedi eu gwireddu er mwyn eu gweithredu o Fedi 2016.

Nodwyd bod yr arbrawf wedi sicrhau ymrwymiad cyhoeddus yr Aelodau Cabinet i weithredu, a’r cam nesaf fydd bwydo'r camau gweithredu a’r amserlen i raglen waith y Pwyllgor Craffu er mwyn derbyn sicrwydd bod gweithredu wedi digwydd.

b)         Yn ystod y drafodaeth nodwyd y sylwadau canlynol:

-           Yng nghyd-destun Cynllunio a’r Iaith Gymraeg gwnaed awgrym i ystyried dechrau gweithredu ar Nodyn Cyngor Technegol (TAN) 20 ac i’r Cyngor ddiweddaru eu polisïau. Awgrymwyd amlygu’r pryderon am ganllawiau gwell yn lleol i’r Adran Gynllunio

-           Yng nghyd-destun Cludiant Addysg Ôl -16, amlygwyd pryder bod yr ymateb wedi llusgo a bod rhaid pwysleisio gweithrediad buan i’r argymhellion er mwyn sicrhau bod y trefniadau newydd yn eu lle erbyn Medi 2016. Cynigiwyd ysgrifennu at yr Aelod Cabinet i bwysleisio hyn gan dynnu sylw bod yr argymhellion wedi eu cyflwyno  02.02.2014.

PENDERFYNWYD

a)         Derbyn yr adroddiad a chytuno i barhau gyda’r drefn o gyflwyno argymhellion y Pwyllgor Craffu Cymunedau i’r Cabinet er mwyn gwella’r cyswllt a’r deialog.

b)         Ysgrifennu at Aelod Cabinet Addysg i bwysleisio’r angen am weithrediad buan ar yr  argymhellion i wella gwasanaeth cludiant addysg ôl -16.

Ystyried adroddiad sydd yn rho i amlinelliad i aelodau ynghlyn a pharatoadau

a)         Ar gais aelodau’r  Pwyllgor Craffu Cymunedau, cyflwynwyd adroddiad yr Aelod Cabinet Tai, yn amlinellu trefniadau’r Cyngor i ymateb i argyfwng  Ffoaduriaid o Syria. Nodwyd yn gryno bod gofyn i Wynedd dderbyn hyd at 40 o bobl dros gyfnod o 4 mlynedd a hanner gyda’r bwriad o dderbyn 10 yn y lle cyntaf er mwyn dysgu o’r broses.

Amlygwyd bod Gwynedd wedi cynnig cefnogaeth ers y dechrau ac erbyn hyn yn rhan o Wedd2. Gyda niferoedd rhestrau aros am dai cymdeithasol yn uchel, byddai’r ffoaduriaid yn derbyn eiddo o fewn y sector breifat ac yn derbyn gwarchodaeth ddyngarol llawn am 5 mlynedd gyda hawl  i waith a budd daliadau. Derbyniwyd cadarnhad gan y Swyddfa Gartref bod pecyn ariannol ar gael i estyn cymorth ac i hwyluso integreiddio o fewn y gymuned a bod yr ymrwymiad ariannol yma (gan Lywodraeth San Steffan)  am gyfnod o 5 mlynedd.

O ran amserlen, adroddwyd bod chwe awdurdod yn ystyried y posibilrwydd o gytuno ar un dyddiad  ar gyfer derbyn ffoaduriaid ac yn y broses o gyflwyno amlinelliad i’r Swyddfa Gartref o’r llety sydd ar gael. Yn y cyfamser, bydd y Swyddfa Gartref yn prosesu’r ceisiadau ac yn gwneud asesiadau trylwyr er mwyn ymateb i’r hyn sydd ar gael.

Talwyd teyrnged i drigolion a mudiadau gwirfoddol Gwynedd yn eu hymgyrchoedd arbennig i gefnogi ffoaduriaid a nodwyd bod bwriad cynnal trafodaethau gyda mudiadau gwirfoddol er mwyn cydweithio i sicrhau’r defnydd gorau o adnoddau ac arbenigedd. Bydd bwriad hefyd cysylltu gyda 4 awdurdod arall o Gymru sydd eisoes wedi derbyn ffoaduriaid er mwyn dysgu a deall rhai agweddau ymarferol.

b)         Mewn ymateb i gwestiwn ynglŷn â’r ‘cyfnod pum mlynedd’ o gefnogaeth, nodwyd mai integreiddio'r ffoaduriaid i gymdeithas yw'r brif nôd a bod hawl gan yr unigolion i ddychwelyd neu aros ar ôl y cyfnod. Bydd adnodd ariannol ar gael am bum mlynedd, ond y gobaith yw y bydd yr unigolion erbyn hynny, wedi gwneud cyfraniad llawn i gymdeithas. Nodwyd mai'r tebygolrwydd yw mai teuluoedd fydd y rhain yn bennaf.

c)         Mewn ymateb i gwestiwn ynglŷn â’r math o adnodd oedd yn cael ei gynnig gan y Llywodraeth, nodwyd bod iechyd ac addysg plant yn cael ei gyfarch a bod budd- daliadau uwchlaw hyn. Bydd gofyn bod yn ofalus a gwyliadwrus  o’r angen i weithio o fewn y pecyn ariannol a’r flaenoriaeth ar hyn o bryd yw llety addas. Ychwanegwyd bod trafodaethau cychwynnol wedi eu cynnal gydag Iechyd. Nodwyd bod trafodaethau gyda cholegau a darpariaethau cyfathrebu wedi cymryd lle.

d)         Mewn ymateb pellach i gwestiwn ynglŷn ag ystyried rhannu'r ffoaduriaid ar draws Gwynedd yn hytrach na lleoli'r ffoaduriaid yng Ngogledd y Sir, nodwyd bod y 10 cyntaf yn debygol o gael eu gosod yn y gogledd, ond ni fydd rhannau eraill o’r sir yn cael eu diystyru. Nodwyd bod y profiad yn cael ei werthuso   gydag ystyriaeth  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 6.

Ystyried adroddiad ar y prif ganfyddiadau [hyd yn hyn] o weithredu’r drefn yn Ardal Meirionnydd

a)         Cyflwynwyd adroddiad gan Aelod Cabinet Amgylchedd yn adrodd ar brif ganfyddiadau gweithredu trefn newydd o gasglu gwastraff gweddilliol yn Ardal Meirionnydd. Pwysleisiwyd mai cynyddu ailgylchu yw'r prif nôd er mwyn osgoi talu dirywion. Rhaid cyrraedd targed ailgylchu o 58% erbyn Mawrth 2016 ac felly angen cefnogi’r trefniadau. Eglurwyd y byddai’r targedau, sy’n cael eu gosod gan Lywodraeth Canolog, yn parhau hyd at 2025 lle bryd hynny bydd angen ailgylchu 70%. Amlygwyd mai dyma’r sefyllfa sydd yn wynebu pob Cyngor.

Cyflwynwyd y newidiadau ym Meirionnydd ym Mehefin 2015 ac yn unol â threfniadau Ardal Dwyfor, sefydlwyd dau dîm i fod yn gyfrifol am gyflwyno’r newid - y Tîm Gweithredol a’r Tîm Ymgysylltu. Ar y cyfan, nodwyd bod y trefniant wedi bod yn llwyddiannus a’r ffigyrau yn ymddangos yn galonogol. Un elfen wahanol ym Meirionnydd oedd nifer y pwyntiau cymunedol, ond bellach adroddwyd mai 30 o’r 140 o’r pwyntiau hynny sydd yn parhau i dderbyn casgliadau gweddilliol bob pythefnos.

Diolchodd yr Aelod Cabinet i drigolion Meirionnydd am eu gweithrediad a hefyd i drigolion Dwyfor am gynnal eu perfformiad. Adroddwyd, ar ddiwedd Tachwedd bod ffigyrau perfformiad Gwynedd, o ran y mesur Cenedlaethol a Statudol ar gyfer ailgylchu, yn 58.52% a bod y newidiadau hyn ar darged i gyflawni arbedion rhaglenedig blynyddol o £350K i’r Cyngor (hyn yn ychwanegol i beidio talu dirywion).

b)         Yn ystod y drafodaeth nodwyd y sylwadau canlynol:

•           Diolchwyd am yr adroddiad a derbyniwyd bod y trefniadau yn symud y gwasanaeth i’r cyfeiriad cywir.

•           Diolchwyd i’r gweithlu am eu gwasanaeth yn ystod y tywydd garw

•           Amlygwyd pryderon am ardaloedd cymunedol

•           A oes cynnydd mewn tipio slei bach?

•           Angen parhau i wella taclusrwydd ar ôl codi gwastraff

•           Rhaid atgoffa'r Cynulliad unwaith eto am yr angen i leihau deunydd pacedu

•           Rhwystredig bod rhai trigolion yn gwrthod cydweithio

•           Beth yw ymgyrch ‘wash and squash’?

•           Angen canolbwyntio ar ardaloedd lle mae llawer o dai ynddynt

•           Angen ymateb i ardaloedd lle mae diffyg lle storio biniau

•           Awgrym i’r Adran Cynllunio ystyried  ‘darpariaeth ddigonol’ ar gyfer storfa biniau ar gyfer pob cais perthnasol

•           Wrth ystyried ailgylchu biniau stryd – pwyslais ar negeseuon syml a chlir

•           Rhaid addysgu pobl i ddeall bod ailgylchu yn cyfrannu at eu budd yn y dyfodol

•           Pwyslais ar ymgysylltu gyda chymunedau gyda chais i’r grwpiau gweithredol a ddefnyddiwyd yn Nwyfor a Meirionnydd gydweithio gydag ardaloedd penodedig i wella sefyllfaoedd

c)         Mewn ymateb i’r sylwadau uchod, nododd Pennaeth Gwasanaeth Priffyrdd a Bwrdeistrefol ei fod yn ymfalchïo yng ngwaith y gweithlu ar hyn roeddynt wedi cyflawni o fewn amodau a thelerau anodd dros gyfnod y tywydd garw a’r Nadolig.

Yn ychwanegol, nodwyd bod cynnydd mewn tipio slei bach, ond bod hyn yn batrwm sydd i’w weld dros Brydain ac mai eitemau trwm megis oergelloedd a chynnyrch adeiladu sydd yn cael eu tipio ac nid  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 7.

Craffu opsiynau posib ar gyfer darpariaeth y gwasanaeth difa pla i’r dyfodol

a)         Cyflwynwyd adroddiad yr Aelod Cabinet Cynllunio a Rheoleiddio i’r Pwyllgor ystyried opsiynau posib ar gyfer darpariaeth y gwasanaeth difa pla. Rhoddwyd esboniad ar natur y gwasanaeth ac amlinellwyd bod y gwasanaeth o fewn rhaglen arbedion effeithlonrwydd yr Adran Rheoleiddio ar gyfer 2015-2018 - arbediad gwerth £67,000. Erbyn hyn, adroddwyd bod un swyddog wedi ymadael a bellach mai'r ffigwr i gyrraedd yr arbediad pe byddai’r uned yn cael ei diddymu, yw £28,440.

Ategwyd bod diffyg incwm yn parhau o fewn y gwasanaeth, ond bod Pennaeth yr Adran Rheoleiddio yn awyddus i ystyried opsiynau posib;

•           Diddymu gwasanaeth rheoli pla

•           Adolygu a chynyddu nifer cytundebau rheoli a difa pla drwy wella marchnata

•           Codi ffioedd difa pla i fod yn hunangynhaliol

•           Codi ffioedd difa pla i gyfarfod yr arbediad o ddiddymu’r gwasanaeth

(Awgrymwyd y buasai codi ffioedd yn ormod o chwyddiant ac felly, o bosib yn wasanaeth rhy ddrud)

Gwnaed cais i’r Pwyllgor roi cyfnod o 6 mis i’r adran adnabod gwelliannau, strwythur ffioedd newydd a thargedau incwm realistig i geisio gwasanaeth hunan cynhaliol. Nododd yr Uwch Reolwr Gwasanaeth bod cyfleoedd posib, megis cynyddu'r niferoedd o gytundebau sefydlog ac edrych ar gynyddu nifer cytundebau yn ardal Arfon.

b)         Yn ystod y drafodaeth nodwyd y sylwadau canlynol:

•           Croesawu'r cyfle i gynnal gwasanaeth hunangynhaliol - y gwasanaeth yn un angenrheidiol i’r cyhoedd

•           Ffafriol i gost niwtral yn hytrach na dileu

•           Buasai diddymu'r gwasanaeth yn debygol o arwain at gynnydd mewn costau cwmnïau preifat ac felly pwysig cadw'r gwasanaeth o fewn y Cyngor  er mwyn gwarchod prisiau i’r cyhoedd

•           Gwasanaeth pwysig er nad yn statudol

•           Croesawu'r angen i farchnata ac edrych ar ffioedd cystadleuwyr /cwmnïau preifat

•           Rhaid ystyried goblygiadau iechyd a diogelwch ac nid materion ariannol yn unig

•           Y swyddi o fewn y gwasanaeth yn rhai cyfrifol ac arbenigol

•           Annog cydweithio gyda’r adran ailgylchu

•           Nifer o wasanaethau mewnol yn ddibynnol ar y gwasanaeth - petai'r gwasanaeth yn cael ei ddiddymu o ble a beth fydd cost gwasanaeth cwmni allanol / preifat?

c)         Mewn ymateb i’r sylwadau uchod nododd y Pennaeth Gwasanaeth ei fod yn gwerthfawrogi cefnogaeth yr Aelodau a'i fod yn hyderus  bod modd cyfarch y diffyg.

Mewn ymateb i gwestiwn ynglŷn â defnyddio cwmnïau allanol / preifat gan nad yw gwasanaeth difa pla'r Cyngor yn un statudol, nodwyd mai anodd yw darganfod ffioedd cwmnïau preifat er mwyn nodi cymhariaeth. Pwysleisiwyd yr angen am lefelau ffioedd teg a chyson a gwerthfawrogwyd y cyfle i ymchwilio ymhellach i’r cyfleoedd posib.

Cadarnhawyd mai arbedion effeithlonrwydd oedd dan sylw ac nid oedd y gwasanaeth ar restr toriadau'r Cyngor.

PENDERYNWYD derbyn yr adroddiad ac y dylid  caniatáu cyfnod o 6 mis i gyflwyno strwythur ffioedd newydd a thargedau incwm realistig i’r gwasanaeth difa pla fod yn hunangynhaliol.