Rhaglen, penderfyniadau a chofnodion drafft

Derbyn unrhyw ymddiheuriadau am absenoldeb.

Derbyniwyd ymddiheuriadau gan y Cynghorwyr Menna Baines a Rheinallt Puw.

Derbyn unrhyw ddatganiadau o fuddiant personol.

Derbyniwyd datganiad o fuddiant personol gan y Cynghorwyr Eryl Jones-Williams a Gareth Coj Parry am eu bod yn denantiaid Tai Cymdeithasol. Nid oedd y buddiant yn un a oedd yn rhagfarnu felly ni adawsant y cyfarfod.

Nodi unrhyw eitemau sy’n fater brys ym marn y Cadeirydd fel y gellir eu hystyried.

Dim i’w nodi.

Bydd y Cadeirydd yn cynnig y dylid llofnodi cofnodion y cyfarfod blaenorol o’r pwyllgor hwn, a gynhaliwyd ar y 26 Medi 2024, fel rhai cywir.

Llofnododd y Cadeirydd gofnodion y cyfarfod blaenorol o’r pwyllgor hwn a gynhaliwyd ar 26 Medi, 2024 fel rhai cywir.

a)     I ystyried yr adroddiad ar y Maes Tai Cymdeithasol

b)     Cwestiynau i’w gofyn i’r Cymdeithasau Tai (Adra, Clwyd Alyn, Grŵp Cynefin a Thai Gogledd Cymru)

1.     Derbyn yr adroddiad gan nodi’r wybodaeth a diolch i’r Adran Dai ac Eiddo am y wybodaeth gynhwysfawr a gyflwynwyd.

2.     Gofoyn am wybodaeth ychwanegol gan yr Adran Dai ac Eiddo am:

-        Y niferoedd oedd ar y rhestr aros ar gyfer byngalos yng Ngwynedd ac yn ardal Meirionnydd.

-        Y niferoedd Digartrefedd a faint o’r niferoedd hyn sydd ddim o Wynedd yn wreiddiol.

-        Linc i’r dudalen ar y Fewnrwyd Aelodau sy’n darparu data am y Gofrestr Dai fesul wardiau.

-        Ddata ar y niferoedd sy’n cyfnewid Tai (cydgyfnewid).

-        Ddata am y gofrestr Tai Teg a’i niferoedd.

-        Y ffigyrau Tanfeddiannu.

-        Yr eithriadau i’r Polisi Gosod dros y 5 mlynedd ddiwethaf gan nodi’r rheswm.

3.     Datgan pryder am:

-        Y diffyg mewnbwn gan y Cyngor pan fo cyfnewidiadau Tai yn digwydd.

-        Oblygiadau posib y Papur Gwyn i Bolisi Gosod Tai Gwynedd yn y dyfodol.

-        Y diffyg gostyngiad yn niferoedd y Gofrestr Dai Gyffredin dros y deg mlynedd diwethaf.

-        Y niferoedd digartref yn y Sir.

-        Gyfathrebu efo’r Cymdeithasau Tai gan awgrymu i’r Adran Dai ddarparu ffurflen safonol i Aelodau ei gwblhau ar ran tenantiaid pan fo angen gwaith cynnal a chadw gan gynnwys darparu pwyntiau cyswllt gwahanol Adrannau’r cymdeithasau Tai.

4.     Derbyn y wybodaeth a dderbyniwyd gan y Cymdeithasau Tai a’u hymatebion i gwestiynau’r aelodau fydd wedi eu crynhoi yng nghofnodion y Pwyllgor.

(a)  I Ystyried yr adroddiad ar y Maes Tai Cymdeithaol

Cyflwynwyd adroddiad gan Bennaeth Adran Tai ac Eiddo. Eglurwyd bod gwahoddiad wedi ei estyn i’r cymdeithasau tai sy’n weithredol yng Ngwynedd sef Adra, Clwyd Alyn, Grŵp Cynefin a Thai Gogledd Cymru i ymuno â’r cyfarfod i ateb cwestiynau’r Aelodau ynglŷn â gweithrediad y Polisi Gosod Tai. Nodwyd fod y Polisi Gosod wedi ei graffu ddwywaith dros y ddwy flynedd ddiwethaf.

Cychwynnwyd y drafodaeth gan ofyn a yw’n bosib derbyn canran o’r holl osodiadau tai o’r sampl o 200 o geisiadau oedd wedi ei gymryd gan yr Adran Dai. Cadarnhawyd fod y ganran oddeutu rhwng 15-20%. Nodwyd fod y ceisiadau wedi eu dewis ar hap a bod gwaith manwl wedi dilyn i weld beth oedd cysylltiad lleol unigolion a'u cysylltiad efo’r gymuned ble cawsant yr eiddo cymdeithasol. Credwyd fod y ffigyrau a dynnwyd o’r sampl yn dangos patrwm clir ac yn rhoid sicrwydd a hygrededd i’r gwaith a gwblhawyd. Ychwanegwyd bod 95% sy’n gymwys yn y categori Cysylltiad Gwynedd yno oherwydd preswyliad ac mai nifer fach ydi’r gweddill e.e. i ddarparu neu dderbyn cymorth gan berson neu ddarpariaeth yng Ngwynedd a gofynnir i hyn gael ei dystiolaethu. Ychwanegwyd y gall yr Adran Dai ddarparu’r union ffigwr i’r Aelodau.

Gofynnwyd beth yw’r amser disgwyl ar gyfer byngalos yn ardal Gwynedd a Meirionydd gan bwysleisio eu pwysigrwydd wrth ryddhau tai i deuluoedd sydd wir eu hangen.

-       Nodwyd nad oedd y ffigyrau galw ar gyfer byngalos ar gael heddiw ond y byddai’r Adran Dai yn casglu’r wybodaeth yma a’n ei ddarparu i’r Aelodau, yn ogystal â rhestr o niferoedd y byngalos sydd gan y cymdeithasau tai fel bod cymhariaeth rhwng y galw a’r cyflenwad.

Nodwyd fod rhestr aros tai cymdeithasol Gwynedd yn faith a gofynnwyd pam nad yw rhagor o dai cymdeithasol yn cael eu hadeiladu.

-       Mewn ymateb i’r cwestiwn, esboniwyd fod gan Wynedd gynlluniau datblygu tai cymdeithasol ar y cyd sydd yn lewyrchus ac sy’n cael ei gydnabod fel cynllun llwyddiannus. Nodwyd fod £50 miliwn yn cael ei wario pob blwyddyn ar adeiladu tai cymdeithasol yng Ngwynedd. Cydnabuwyd fod y nifer o dai sydd yn bosib i’w adeiladu yn ddibynnol ar gyllid ac argaeledd tiroedd. Gobeithiwyd y bydd y Polisi Datblygu Lleol yn mynd i’r afael a’r cyfyngiadau yma ac y bydd rhagor o gyllideb ar gael gan y Llywodraeth.

O ran digartrefedd yng Ngwynedd, nodwyd fod y Cynllun Gweithredu Tai werth £180 miliwn a bod canran sylweddol o’r arian yma wedi’i neilltuo ar gyfer adeiladu ac ail bwrpasu tai ar gyfer anghenion digartrefedd. Ar ben hynny, nodwyd fod oddeutu 88 o unedau cefnogol yn cael ei adeiladu yng Ngwynedd ar hyn o bryd gyda’r gobaith o allu tynnu pobl allan o lety argyfwng anaddas. Cydnabuwyd bod yr argyfwng tai yn parhau a bod yr Adran Dai yn ceisio cyfarch yr holl anghenion tai.

Mewn ymateb i gwestiwn am faint sydd ar y rhestr aros am dai cymdeithasol ar hyn o bryd, nodwyd bod o gwmpas 2,000-2,500 o geisiadau  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 5.