Agenda item

Cyflwyno adroddiad Rheolwr Masnachol Hafan a Harbwr Pwllheli

Nodi a derbyn yr adroddiad a chytuno i’r Aelod Cabinet godi mater y Ddeddfwriaeth Newydd o Amgylch Badau Dwr Personol gyda y Gymdeithas Llywodraeth Leol.

 

Cyfeiriwyd at yr adroddiad oedd wedi ei chreu gan Reolwr Masnachol Hafan a Harbwr Pwllheli gan adrodd fel a ganlyn :

 

1.1           Cod Diogelwch Morol Porthladdoedd

 

Atgoffwyd y Pwyllgor bod Barry Davies (Rheolwr Gwasanaeth Morwrol) yn ymddeol 31/3/23 a’i fod wedi bod yn greiddiol yn y gwaith morwrol a’r Hafan am dros 27mlynedd. Nododd y Pwyllgor ei ddymuniad i ysgrifennu ato i ddiolch am ei holl waith ar achlysur ei ymddeoliad.

 

1.2           Carthu’r Sianel

 

Cadarnhawyd bod y gwaith yn mynd rhagddo i gael gwared a hanner y carthion, ac nad oes effaith andwyol ar y Parc Gwyliau o wneud hyn.  Cadarnhawyd y bydd y gwaith yn parhau hyd ddiwedd y mis a bod arolwg hydrograffeg wedi ei gynnal.

 

Mewn ymateb i gwestiwn a yw y grwyn yn gweithio, cadarnhawyd ei bod yn parhau i fod yn sefyllfa heriol iawn, ond bod ymgais i dynnu 20,000 o dunelli erbyn diwedd y mis, ac y byddai hyn yn rhywbeth i’w wneud yn flynyddol.

 

Atgoffwyd y Pwyllgor o’r trefniant blaenorol i fynd a’r tywod ar draethau megis Grugan, a holiwyd a yw y drefn hon wedi dod i ben?  Cadarnhawyd mai Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) sydd â chyfrifoldeb am draeth Glandon.  Mae hanner wedi ei werth a hanner wrth gefn, ac mae YGC wedi rhoi cais i symud y tywod i Grugan yn yr Hydref.  Dŵr Cymru sydd yn berchen ar y tir, ac mae yr her i gadw y tywod i lawr yng ngheg yr Harbwr yn parhau.  Cadarnhawyd bod y Gwasanaeth mewn lle cryf i werthu y tywod nawr, a'r gobaith fyddai ei werthu.

 

Mae carthu basn y marina yn sialens, yn enwedig gan fod y lagwnau yn llawn, a chyfeiriwyd at y Rhaglen Waith ble mae trafodaethau ar y gweill gyda CNC i edrych ar roi y llaid yn y môr, ond bod angen gwneud y gwaith carthu yn Hydref 2023.

 

Cadarnhawyd bod gwerthu y tywod ar £5.17 y dunnell, yn cyfrannu tua £130,000 ond bod £50,000 ohono yn mynd i Stad y Goron a chytunwyd bod angen llythyru Stad y Goron.  Nodwyd bod ymgais i’w gael yn gost niwtral, gan gofio bod carthu ceg yr Harbwr yn £100,000 ar ei ben ei hun, ac yn her enfawr.  Mae angen datrysiad ynglŷn â beth i’w wneud gyda y carthu, gan fod angen carthu yn rheolaidd heb amharu ar ddefnydd o’r Harbwr.

 

Cwestiynwyd yr hyn sydd yn y lagŵn, a’r pryder nad oes modd iddo fynd i’r chwarel?  Cadarnhawyd bod y rheolau/safonau wedi newid, a’i fod yn cael ei brofi yn aml, a bod Jones Brothers yn edrych ar ei gywasgu, ond bod gwaith ar ddatrysiad yn parhau.  Yn sgil hyn, cadarnhawyd bod y tywod 2% rhy uchel i’w roi ar Draeth Berch.  Nodwyd pryder am y sefyllfa a nodwyd bod lle ar Domen Tŷ Towyn.  Holiwyd oni fyddai modd trafod gyda CNC a chadarnhawyd bod sgwrs fuddiol wedi bod rhwng YGC a CNC.  Yn ychwanegol nodwyd bod Rheolwr Masnachol Hafan a Harbwr Pwllheli wedi amlinellu y sialens wrth CNC wrth drafod y Cynllun Perygl Llifogydd Pwllheli, sydd yn rhaglen hirdymor.  Cadarnhawyd bod y Swyddog YGC yn trafod hyn, ynghyd a’r drwydded forol, heblaw am adeiladu lagwnau.  Nodwyd mai y rith sydd wedi ei lygru, gyda thua 40,000 tunnell i’w waredu, a’r bwriad fyddai gwaredu 10,000 tunnell y flwyddyn.

 

1.3       Materion Ariannol

 

Cyfeiriodd Rheolwr Masnachol Hafan a Harbwr Pwllheli at y gwaith uwchraddio, gan gadarnhau y bydd y bont cei tanwydd wedi ei dileu ar ôl y Pasg.  Nodwyd bod cydweithio gydag Antur Waunfawr drwy osod y rac beics, ail-leoli beics i Beics Antur, edrych ar osod banc dillad a defnyddio eu gwasanaeth gwaredu papur.  Cadarnhawyd o ran tanwydd y bydd y pontŵn yn cyrraedd cyn Pasg ond na fydd y newidiadau yn cael eu gwneud nes ar ôl y Pasg, ac y bydd yr hen bont tanwydd yn parhau i weithio.

 

1.4       Ffioedd a Thaliadau 2023/2024

 

Cadarnhawyd bod y ffioedd wedi eu cymeradwyo gan y Cyngor a’i bod yn sefyllfa heriol iawn.  Mae Cytundebau wedi eu danfon a 303 wedi eu derbyn a 26 yn unig wedi canslo.  Cadarnhawyd ei bod yn edrych yn dda yn yr Hafan gyda llawer eisiau dod i Bwllheli.  Nodwyd bod nifer heb dderbyn y cytundebau trwy’r post ac yn edrych i symud i sustem electronig y flwyddyn nesaf, ond teimlwyd y byddai yr Hafan yn llawn erbyn Mawrth.

 

Cyfeiriwyd at Adolygiad y Cyngor, gan nodi bod tair elfen o arbedion yn yr Hafan. Codwyd pryder am y patrwm yn y toriadau a chwestiynwyd y synnwyr y tu ôl i'r toriadau, yn enwedig torri yn ôl ar yr Harbwr yn flynyddol, yn hytrach na buddsoddi.

 

Cymerodd yr Aelod Cabinet y cyfle i ddweud ei bod wedi ymweld â’r Harbwr ac wedi gweld y gwaith gwych.  Serch hynny, nododd bod yn rhaid i bob Adran yn y Cyngor edrych ar arbedion oherwydd y bwlch ariannol a’r codi mewn chwyddiant, ac nad oedd dewis ond gofyn am arbedion o bob Adran, gan bwyso a mesur anghenion trigolion Gwynedd.   Nododd nad yw toriadau byth yn hawdd a bod penderfyniadau anodd wedi eu gwneud.  Ategodd Rheolwr Masnachol Hafan a Harbwr Pwllheli y sylw, gan nodi bod y toriad yn llai nag Adrannau eraill.  Nododd y nod i gynyddu targed incwm, wrth aros yn gystadleuol.  Cyfeiriodd at arbediad hanesyddol, gan nodi nad yw canran Stad y Goron wedi cynyddu ers blynyddoedd.  Cadarnhaodd hefyd na fydd staff ychwanegol yn cael eu penodi dros yr Haf.

 

Ategwyd sylwadau yr Aelod Cabinet gan y Pennaeth Cynorthwyol Economi a Chymuned, gan nodi fel y bu yn rhaid i bob Adran adnabod arbedion of 20% o’r gyllideb yn y lle cyntaf oedd yn her aruthrol o ran blaenoriaethu.  Cadarnhaodd nad oes neb yn hoffi toriadau/arbedion ond nododd ei fod yn eithaf hyderus na fyddai yn cael effaith andwyol ar drigolion Gwynedd.  Nododd bod pwysau aruthrol ar gyllideb gyhoeddus.  Cadarnhaodd nad oedd y ffioedd wedi eu codi yn uwch na chwyddiant.  Atgoffwyd pawb am yr angen i gadw yr uchelgais, gan gofio am y buddsoddiad yn y Cynllun Datblygu Pwllheli/Glan Don.

 

Gwnaed y sylwadau canlynol gan y Pwyllgor

 

-        Mae tanwydd yn rhatach mewn mannau eraill, a nodwyd yr ymdeimlad bod llawer ddim yn mynd allan oherwydd costau tanwydd a nodwyd hefyd ei fod yn arfer bod yn rhatach yn y  Marina. 

-        Nid oes neb wedi gwrthwynebu y codiad mewn ffioedd ond nodwyd anfodlonrwydd gyda y costau trydan a’r angen am system decach, megis mesurydd clyfar neu dechnoleg fodern.  Mewn ymateb, nodwyd, yn hanesyddol, bod trydan yn cael ei gyfrifol yn ôl metredd cwch, a bod gwaith chwilio am ddatrysiad megis edrych ar bwyntiau gwefru ar y gweill, ond nad oedd modd newid ar hyn o bryd.  Y gobaith oedd y byddai ffioedd trydan yn gostwng er mwyn cael pris teg i bawb.

 

1.5        Eitemau Gweithredol

 

Mordwyo – ar 20 Mawrth 2023, nodwyd bod popeth yn ei le.

 

Staffio - rhoddwyd clod mawr i’r tîm, oedd wedi derbyn 91% bodlonrwydd mewn holiadur deiliaid angorfeydd, sef gwasanaeth ‘ardderchog’ neu ‘dda iawn’.

 

Graff - o’r canlyniadau mae modd targedu gwaith megis wifi a’r maes parcio, mae hwn yn waith pwysig sydd wedi dangos canlyniadau gwerthfawr sydd wedi ei gael o’r holiadur.  Llongyfarchwyd y tîm ar y ffigyrau boddhad cwsmer.

 

Badau Personol - adroddwyd yn flaenorol nad oeddynt yn cael eu hadnabod fel cychod, ac o ganlyniad nad oedd yn glir ar hyn o bryd pwy fyddai a’r hawl erlyn, petai achos yn codi.  Adroddwyd y bwriad nawr i hyrwyddo y ffaith bod badau personol gyda dirwy neu ddedfryd carchar erbyn hyn a bod darn o waith i’w wneud yma.  Cwestiynwyd onid mater i Gymdeithas Llywodraeth Leol fyddai hyn, gan fod materion ehangach?  Cadarnhawyd bod y Rheolwr Gwasanaeth Morwrol Newydd yn cyfarfod gydag Awdurdodau Harbwr y DU i godi y mater, gan fod nifer o faterion aneglur sydd â disgwyliadau yn codi ohonynt.  Diolchwyd i’r cyn-Reolwr Gwasanaeth Morwrol am y gwaith ar hwn a chytunodd yr Aelod Cabinet i holi ymhellach.

 

Nodwyd yr ymdeimlad bod yr holiadur yn adlewyrchiad o sut oedd pobl yn teimlo a’i fod yn farina gwych ar y cyfan. Awgrymwyd bod badau personol yn cael eu barnu yn annheg braidd ac y dylai unrhyw arwyddion o rybudd fod ar gyfer sylw pawb.  Nododd Rheolwr Masnachol Hafan a Harbwr Pwllheli yr angen i berchnogion badau personol cael eu haddysgu er mwyn gwella yr amser ar y dŵr i bawb.

 

Cynllun Strategol - cadarnhawyd bod cyfarfod cychwynnol wedi cymryd lle gyda Blue Sea Consulting, a’u bod yn ymweld eto

28 Mawrth - Swyddogion a Chynghorwyr Sir i groesawu yr Ymgynghorwyr

29 Mawrth - Sesiynau galw mewn ym Mhlas Heli - croeso i bawb alw i mewn neu drefnu amser

30 Mawrth – Bydd yr Ymgynghorwyr o gwmpas yn y bore.

Cadarnhaodd y Rheolwr  Masnachol Hafan a Harbwr Pwllheli y byddai yn ysgrifennu at y Pwyllgor gyda y dyddiadau uchod.

Cadarnhaodd y byddent yn cynnal Adolygiad o ardal Glan Don, Cae Ceffyl ayyb a Chynllun Strategol Glan Don.

 

Cymerwyd y cyfle i

-        Hysbysu y Pwyllgor y bydd Prosiect Pum Mil ym Mhlas Heli yn gweithio ar brosiect cymunedol i osod mwy o gyfleusterau cawod.  Un bwriad yw codi arian at awtistiaeth ac anogwyd y Pwyllgor i fynychu ar y diwrnod

-        Nodi bod Plas  Heli a’r Clwb hwylio wedi ennill nifer o gystadlaethau cenedlaethol a rhyngwladol i ddod i Bwllheli yn ddiweddar.

 

PENDERFYNWYD :

Nodi a derbyn yr adroddiad a chytuno i’r Aelod Cabinet godi mater y Ddeddfwriaeth Newydd o Amgylch Badau Dwr Personol gyda Cymdeithas Llywodraeth Leol. 

Diolchwyd i bawb am eu cyfraniadau gwerthfawr.