Rhaglen, penderfyniadau a chofnodion drafft

I dderbyn umddiheuriadau am absenoldeb.

Diolchwyd i’r Cynghorydd Elin Hywel, Cyn-gadeirydd y Pwyllgor hwn am ei chyfraniad gwerthfawr i waith y Pwyllgor dros y blynyddoedd diwethaf.

Croesawyd y Cynghorwyr Dafydd Davies a Wendy Cleaver i’w cyfarfod cyntaf.

Derbyniwyd ymddiheuriad gan y Cynghorydd Robert Glyn Daniels

I dderbyn unrhyw ddatganiad o fuddiant personol.

Ni dderbyniwyd unrhyw ddatganiadau o fuddiant personol.

Nodi unrhyw eitemau sy’n fater brys ym marn y Cadeirydd fel y gellir eu hystyried.

Dim i’w nodi.

Bydd y Cadeirydd yn cynnig y dylid llofnodi cofnodion cyfarfod y Pwyllgor hwn a gynhaliwyd ar 18 Medi 2025 fel rhai cywir.

Llofnododd y Cadeirydd gofnodion y cyfarfod blaenorol o’r pwyllgor hwn a gynhaliwyd ar 18 Medi 2025, fel rhai cywir.

Adrodd i’r Pwyllgor Craffu ar berfformiad yr Adran Priffyrdd, Peirianneg ac YGC.

Derbyn yr adroddiad gan nodi’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod y drafodaeth.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan Aelod Cabinet Priffyrdd, Peirianneg a YGC, ynghyd â Phennaeth a Phennaeth Cynorthwyol yr Adran Priffyrdd, Peirianneg a YGC.

Atgoffwyd bod yr Adran yn gyfrifol am dri o gynlluniau Cynllun y Cyngor 2023-28 a bod yr adroddiad hwn yn ddiweddariad ar eu datblygiad hyd at ddiwedd Medi 2025.

Cadarnhawyd bod yr Adran wedi derbyn cefnogaeth grant Cyfleoedd Chwarae drwy Lywodraeth Cymru i wella ansawdd a hygyrchedd meysydd chwarae. Eglurwyd bod y datblygiad hwn yn ddatblygiad mawr yn y prosiect ‘Ymestyn cyfleoedd chwarae a chymdeithasu ar gyfer plant a phobl ifanc y Sir’ o fewn Cynllun y Cyngor. Ymhelaethwyd bod cydweithio effeithiol wedi bod ar y gweill gyda Chyngor Dinas Bangor wrth i’r broses o drosglwyddo maes chwarae Maes Tryfan iddynt barhau.

Darparwyd diweddariad ar y prosiect ‘Gweithredu ar risgiau llifogydd’ gan nodi bod y Strategaeth Llifogydd Leol wedi ei fabwysiadu ac yn weithredol.

Adroddwyd bod system optimeiddio cylchdeithiau glanhau wedi cael ei gyflwyno yn ardal Arfon fel rhan o brosiect ‘Cymunedau Glân a Thaclus’. Eglurwyd bod y system hon yn rhan o gynllun peilot yn ardal Arfon gan nodi y gobeithir ehangu’r trefniadau i Bwllheli a Porthmadog yn ystod gwanwyn 2026. Ymhelaethwyd mai diben y system yw lleihau gorwariant presennol y gwasanaeth drwy sicrhau bod trefn gwaith effeithiol yn cael ei weithredu.

Tynnwyd sylw at 29 mesurydd perfformiad sydd yn weithredol o fewn yr Adran, megis ‘Mesurau corfforaethol/adrannol’, ‘Cynnal Priffyrdd’, ‘Goleuo Stryd’, ‘Edrychiad Stryd’, ‘Toiledau Cyhoeddus’ ac ‘Ymgynghoriaeth Gwynedd’ gan ymfalchïo bod 62.1% o’r mesuryddion hyn yn cael eu mesur yn wyrdd. Eglurwyd bod hyn yn gadarnhad o waith cadarnhaol y gwasanaeth a pherfformiad effeithiol gwasanaethau. Fodd bynnag, nodwyd bod 37.9% o’r  mesuryddion wedi eu cofnodi yn ambr, gan sicrhau bod y mesuryddion hyn yn derbyn sylw pellach fel rhan o’r broses herio perfformiad. Mynegwyd balchder nad oedd unrhyw fesurydd wedi ei gofnodi yn goch.

Cyfeiriwyd at gynlluniau Arbedion 2025-26 yr Adran, sydd gyfwerth â £533,500. Cadarnhawyd bod yr adran ar drac i gyflawni £212,500 o’r cynlluniau Arbedion yma gan gydnabod bod posibilrwydd na fydd £321,000 yn cael eu gwireddu. Amlygwyd hefyd bod rhai cyllidebau yn cael eu heffeithio gan y tywydd gan fod angen sicrhau cyllideb ychwanegol er mwyn mynd i’r afael â unrhyw dywydd garw anrhagweladwy.

Diweddarwyd bod niferoedd y gweithlu sydd wedi cyflawni hyfforddiant mandadol wedi cynyddu, gan fanylu bod 77.4% o’r staff wedi cyflawni hyfforddiant craidd ‘Camdrin’, 72.4% wedi cyflawni’r teitl ‘ Diogelu’, gan fynegi balchder bod dros 67% o staff yr adran wedi cyflawni holl deitlau hyfforddiant mandadol. Cydnabuwyd bod lle i wella er mwyn cynyddu’r niferoedd hyn i’r dyfodol ond bod heriau wedi dod i’r amlwg gan nad oes nifer o aelodau staff rheng flaen gyda mynediad i’r modiwlau gan nad oes ganddyn nhw gyfarpar electroneg. Fodd bynnag, cadarnhawyd bod yr Adran yn cydweithio gyda’r gwasanaeth Technoleg Gwybodaeth i ddod i ganolfannau gwaith er mwyn rhoi cymorth i aelodau staff i gwblhau’r hyfforddiant yn ystod y diwrnod gwaith.

Cydnabuwyd bod niferoedd salwch staff yr Adran yn uchel, gyda cyfartaledd  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 5.

Adrodd i’r Pwyllgor Craffu ar berfformiad yr Adran Amgylchedd.

Derbyn yr adroddiad gan nodi’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod y drafodaeth.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan Aelod Cabinet Amgylchedd, Pennaeth Adran Amgylchedd a Phenaethiaid Cynorthwyol yr Adran Amgylchedd.

Yn ystod y drafodaeth, cyflwynwyd y sylwadau a ganlyn gan yr Aelodau:-

Gwastraff ac Ailgylchu

Mynegwyd pryder bod risg ariannol i’r Cyngor os nad yw’r Adran yn llwyddo i gyrraedd targed Llywodraeth Cymru o ailgylchu 70% o holl wastraff y Sir. Mewn ymateb i’r sylwadau, cadarnhaodd Pennaeth Cynorthwyol Gwastraff ac Ailgylchu bod gwaith yn cael ei wneud er mwyn ymrwymo i gyrraedd y targed hwn, gyda’r Cyngor yn cyrraedd cyfradd ailgylchu o 66.6% yn ystod 2025-26 hyd yma. Ymhelaethwyd bod y Cyngor yn cydweithio gydag cymdeithas dai ADRA er mwyn hyrwyddo buddion ailgylchu, gan eu bod yn gyfrifol am 7500 o anheddau yn y Sir  a fyddai’n cael effaith fawr ar y gyfradd ailgylchu. Yn yr un modd, tynnwyd sylw bod gwaith yn cael ei wneud er mwyn sicrhau bod disgyblion mewn ysgolion yng Ngwynedd yn derbyn gwersi ar bwysigrwydd ailgylchu a bod taflenni yn cael eu paratoi i’w dosbarthu i bob tŷ yn y Sir ar gyfer atgoffa o sut i ailgylchu yn gywir. Cydnabuwyd mai dim ond 4 aelod o staff sydd yn rhan o’r tîm sydd yn addysgu o ran ailgylchu, sicrhawyd bod pob ymdrech yn cael ei wneud er mwyn ymdrechu i gyrraedd y targed ailgylchu ac i sicrhau bod unrhyw gosb ariannol am fethu cyrraedd y targed mor fychan â phosib.

Mewn ymateb i ymholiad pellach os oedd yr Adran yn hyderus bod modd i Wynedd ailgylchu 70% o’i wastraff, cadarnhaodd Pennaeth Cynorthwyol yr Adran ar faterion Gwastraff ac Ailgylchu, eu bod yn ffyddiog bydd y targed yn cael ei gyfarch. Manylwyd bod ymarferiad ymgysylltu cyhoeddus ar y Strategaeth Wastraff ac Ailgylchu ar waith ar hyn o bryd a bod yr ymatebion sydd wedi dod i law hyd yma yn galonogol iawn. Ymhelaethwyd bod dros 700 o ymatebion wedi bod i’r ymgynghoriad hyd yma a bod 80% o’r ymatebwyr hynny yn ystyried ailgylchu i fod yn weithred bwysig ac yn cytuno gyda’r angen i leihau gwastraff. Atgoffwyd bod y ddyletswydd i ailgylchu yn fater i bawb yng Ngwynedd ac mae pwysau mawr yn cael ei roi o fewn yr adran ar gyfer hyfforddi swyddogion a sicrhau bod y weithred o ailgylchu yn gywir yn cael ei hyrwyddo gyda’r cyhoedd er mwyn sicrhau bod pawb yn ailgylchu cymaint â bod modd. Eglurwyd bod llawer o bethau a all gael ei ailgylchu yn parhau i gael ei gynnwys yn y biniau gwastraff gweddilliol a bod gwaith yn cael ei wneud er mwyn addysgu’r cyhoedd bod modd ailgylchu’r eitemau hyn. Sicrhawyd byddai cyflawni’r gweithredoedd yma yn sicrhau byddai’r Cyngor yn ailgylchu 70% o’i wastraff yn unol â tharged Llywodraeth Cymru.

Mewn ymateb i ymholiad os yw’r Adran wedi bod yn rhy hwyr yn datblygu’r Strategaeth Wastraff ac Ailgylchu, anghytunodd y Pennaeth Adran gan nodi mai dim ond ers 3 mlynedd mae’r gwasanaeth wedi bod o dan reolaeth yr Adran ac mae gwaith estynedig wedi cael ei gwblhau er mwyn sicrhau bod y  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 6.

Mabwysiadu rhaglen waith diwygiedig ar gyfer 2025/26.

Mabwysiadu rhaglen waith diwygiedig y Pwyllgor Craffu Cymunedau ar gyfer 2025/26.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan yr Ymgynghorydd Craffu.

Atgoffwyd bod Blaenraglen y Pwyllgor Craffu Cymunedau ar gyfer 2025/26 wedi cael ei fabwysiadu gan y Pwyllgor yn y cyfarfod a gynhaliwyd ar 18 Medi 2025.

Esboniwyd bod eitem ‘Adolygiad o’r Cynllun Argyfwng Hinsawdd a Natur’ wedi cael ei amserlennu yn wreiddiol ar gyfer y cyfarfod hwn (06 Tachwedd 2025). Nodwyd y derbyniwyd cais i’w ail-raglennu i gyfarfod 22 Ionawr 2026 er mwyn sicrhau bod gwaith pellach yn cael ei gwblhau cyn ei gyflwyno i’r Pwyllgor hwn.

Tynnwyd sylw y derbyniwyd cais gan aelod o’r cyhoedd i’r Pwyllgor hwn graffu materion yn ymwneud â materion ariannu sy’n gysylltiedig â’r Cynllun Argyfwng Hinsawdd a Natur. Cadarnhawyd bod y Cadeirydd a’r Is-gadeirydd wedi ystyried y cais hwn ac ystyriwyd ei fod yn amserol i’w ystyried yng nghyfarfod 22 Ionawr 2026 pan fyddai’r Pwyllgor yn ystyried Adolygiad o’r Cynllun. Amlygwyd byddai pedwar eitem i’w trafod yn y cyfarfod hwn petai’r Pwyllgor yn mabwysiadu’r Rhaglen Waith diwygiedig.

Yn ystod y drafodaeth, cyflwynwyd y sylwadau a ganlyn gan yr Aelodau:-

Cytunwyd i estyn gwahoddiad i’r aelod o’r cyhoedd i fynychu cyfarfod y Pwyllgor ar 22 Ionawr 2026. Cadarnhawyd bydd yr aelod o’r cyhoedd yn cael cyfnod o hyd at 3 munud i ymhelaethu ar ei gais os ydyw’n dymuno gwneud hynny.

PENDERFYNWYD

Mabwysiadu rhaglen waith diwygiedig y Pwyllgor Craffu Cymunedau ar gyfer 2025/26.