Rhaglen, penderfyniadau a chofnodion

Derbyn unrhyw ymddiheuriadau am absenoldeb.

Derbyniwyd ymddiheuriad gan Mr Richard Parry Hughes (Aelod Pwyllgor Cymuned).

Derbyn unrhyw ddatganiadau o fuddiant personol.

Datganodd y Cadeirydd, Mr Hywel Eifion Jones, fuddiant personol yn eitem 6 – Adolygiad o’r Fframwaith Safonau Moesegol i Gymru – Ymgynghoriad Llywodraeth Cymru, oherwydd ei fod yn aelod lleyg ar Banel Dyfarnu Cymru, a bod cyfeiriad at y panel yn yr adroddiad. 

Nid oedd o’r farn ei fod yn fuddiant oedd yn rhagfarnu, ac ni adawodd y cyfarfod yn ystod y drafodaeth ar yr eitem.

Nodi unrhyw eitemau sy’n fater brys ym marn y Cadeirydd fel y gellir eu hystyried.

Dim i’w nodi.

Bydd y Cadeirydd yn cynnig y dylid llofnodi cofnodion y cyfarfodydd o’r pwyllgor hwn a gynhaliwyd ar y dyddiadau a nodir isod fel rhai cywir:-

·         13 Chwefror, 2023;

·         18 Ebrill, 2023 (Cyfarfod Arbennig)

Llofnododd y Cadeirydd gofnodion y cyfarfod o’r pwyllgor hwn a gynhaliwyd ar 13 Chwefror, 2023 ynghyd â’r Cyfarfod Arbennig a gynhaliwyd ar 18 Ebrill, 2023 fel rhai cywir, yn amodol ar y cywiriad isod:-

Cofnodion Cyfarfod Arbennig 18 Ebrill, 2023

Eitem 3 – Cŵyn o Dorri’r Cod Ymddygiad a gyfeiriwyd at y Pwyllgor Safonau gan Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru

Cywiro brawddeg gyntaf paragraff 6 i ddarllen:-

“Ystyriodd y Pwyllgor adroddiad ysgrifenedig ymchwiliad yr Ombwdsmon, y dogfennau pellach a gyflwynwyd ymlaen llaw gan yr Aelod a’r Ombwdsmon yn unol â threfn cyn-wrandawiad y Pwyllgor, a’r dystiolaeth gan yr Awdurdod yn cadarnhau nad oedd darpariaeth gyfieithu ar gael pan dderbyniwyd yr e-byst gan yr Aelod.”

Cyflwyno adroddiad y Rheolwr Priodoldeb ac Etholiadau.

Cymeradwyo’r adroddiad ar ganlyniad yr ymchwiliad i gŵyn yn erbyn y Cynghorydd Louise Hughes o Gyngor Gwynedd, gan nodi mân newid golygyddol, a’i anfon at y Swyddog Monitro, Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru, Y Cynghorydd Hughes a’r achwynydd, yn unol â gofynion y Rheoliadau.

Cyflwynwyd – adroddiad y Rheolwr Priodoldeb ac Etholiadau yn manylu ar ganlyniad ymchwiliad i gŵyn yn erbyn y Cynghorydd Louise Hughes o Gyngor Gwynedd, yn unol â darpariaethau Rheoliadau Ymchwiliadau Llywodraeth Leol (Swyddogaethau Swyddogion Monitro a Phwyllgorau Safonau) (Cymru) 2001 (fel y’u diwygiwyd).

Ymhellach i gynnwys yr adroddiad, cadarnhawyd bod y Cynghorydd Louise Hughes wedi cyflwyno llythyr o ymddiheuriad i’r achwynydd erbyn hyn a bod y cyfnod atal wedi dod i ben.

Gan gyfeirio at yr Hysbysiad o Benderfyniad y Pwyllgor Safonau (oedd ynghlwm fel atodiad i’r adroddiad), nodwyd bod angen cywiro brawddeg gyntaf paragraff 6 i ddarllen:-

“Ystyriodd y Pwyllgor adroddiad ysgrifenedig ymchwiliad yr Ombwdsmon, y dogfennau pellach a gyflwynwyd ymlaen llaw gan yr Aelod a’r Ombwdsmon yn unol â threfn cyn-wrandawiad y Pwyllgor, a’r dystiolaeth gan yr Awdurdod yn cadarnhau nad oedd darpariaeth gyfieithu ar gael pan dderbyniwyd yr e-byst gan yr Aelod.”

Diolchodd y Cadeirydd i bawb o’r aelodau am eu mewnbwn ar y diwrnod, ac i’r Rheolwr Priodoldeb ac Etholiadau a’r Swyddog Gwasanaethau Democratiaeth a’r swyddogion i gyd am eu holl waith yn ystod y broses o drefnu a chynnal y gwrandawiad.

PENDERFYNWYD cymeradwyo’r adroddiad ar ganlyniad yr ymchwiliad i gŵyn yn erbyn y Cynghorydd Louise Hughes o Gyngor Gwynedd, gan nodi mân newid golygyddol, a’i anfon at y Swyddog Monitro, Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru, Y Cynghorydd Hughes a’r achwynydd, yn unol â gofynion y Rheoliadau.

Cyflwyno adroddiad y Swyddog Monitro.

Cymeradwyo’r ymatebion drafft i Ymgynghoriad Llywodraeth Cymru ar yr Adolygiad o’r Fframwaith Safonau Moesegol i Gymru (yn Atodiad 2 i’r adroddiad), er caniatáu eu cyflwyno i Lywodraeth Cymru, gyda’r ychwanegiad a nodir isod:-

• Cynnwys elfennau o drafodaeth y pwyllgor ynghylch sut y byddai hyfforddiant gorfodol yn gweithio’n ymarferol, datgan troseddau a gorfodi tystion.
• Nodi’n ychwanegol dan C6 (trefn ar gyfer cyfeirio penderfyniadau apeliadau yn ôl i bwyllgor safonau) ei bod yn hanfodol bod y rhesymeg dros anghytuno â barn tribiwnlys apêl yn cael ei gofnodi’n glir, er mwyn dangos bod y penderfyniad apêl wedi derbyn sylw dyladwy, ond ar falans, bod y pwyllgor yn parhau o’r farn y dylai eu penderfyniad gwreiddiol sefyll.

Cyflwynwyd – adroddiad y Swyddog Monitro yn gwahodd y Pwyllgor i ystyried a dod i farn ar ymatebion i’r Ymgynghoriad ar argymhellion yr Adolygiad Annibynnol o’r Fframwaith Safonau Moesegol (adroddiad Richard Penn) er caniatáu eu cyflwyno i Lywodraeth Cymru.

Gofynnwyd yn benodol am farn yr aelodau ar yr ymatebion drafft canlynol:-

C4.    Ydych chi’n cefnogi’r newidiadau arfaethedig i’r weithdrefn caniatâd i apelio a amlinellir yn yr argymhelliad hwn?  Os nad ydych, pa opsiynau eraill fyddech chi’n eu hawgrymu?

Ydym.

Sylwadau: Mae’n ymddangos yn briodol y dylai'r Ombwdsman allu gwneud sylwadau ar geisiadau am ganiatâd i apelio ac y dylai'r broses ganiatáu amser i wneud sylwadau.

Dylid fod gofyn penodol hefyd i hysbysu Swyddog Monitro perthnasol yn syth hefyd fod apêl wedi ei derbyn gan fod bodolaeth apêl yn ganolog i gychwyn cyfnod atal neu beidio.

C13.  Hysbysebu am aelodau annibynnol o'r pwyllgorau safonau: Ydych chi’n cytuno y dylid dileu’r gofyn i hysbysebu swyddi gwag ar gyfer aelodau annibynnol ar bwyllgorau safonau mewn papurau newydd?

Ydym.

Sylwadau: Mae costau hysbysebion o'r fath yn uchel a dengys profiad anecdotaidd fod y rhan fwyaf o ymgeiswyr yn dod trwy sianeli eraill megis gwefannau neu rwydweithiau presennol Aelodau Unigol. Mae'n bwysicach sicrhau bod ymgeiswyr cymwys o amrediad eang o gefndiroedd yn cael eu denu i'r rôl ac felly dylai LlC gyflwyno canllawiau ar recriwtio cynhwysol.

C14a.     Cyn-weithwyr cyngor yn eistedd fel aelodau annibynnol o bwyllgorau safonau: Ydych chi’n cytuno y dylid dileu’r gwaharddiad gydol oes ar gyn- weithwyr cyngor rhag bod yn aelodau annibynnol o bwyllgor safonau eu cyflogwr blaenorol?

Nac ydym.  Cryfder y Pwyllgor Safonau ar hyn o bryd yw bod yn rhaid iddynt gynnwys mwyafrif o Aelodau Annibynnol y gellid dweud heb amheuaeth eu bod yn wirioneddol annibynnol ac yn amhleidiol.

C14b.     Os ydych chi, beth, yn eich barn chi, fyddai’n gyfnod gras addas rhwng cyflogaeth a phenodi i bwyllgor safonau, ac a ddylai hyn fod yr un fath ar gyfer holl weithwyr cynghorau, neu’n hirach ar gyfer y rheini a oedd gynt mewn swyddi â chyfyngiadau statudol neu wleidyddol?

Ni ddylai swyddogion sydd wedi'u cyfyngu'n wleidyddol fedru gwasanaethu fel Aelodau Annibynnol. O ran swyddogion eraill, mae'r safbwynt hwnnw'n fwy cynnil ond awgrymir nad ddylid caniatáu hyn. Os, er gwaethaf y farn hon, yw LlC yn dymuno caniatáu iddynt fod yn gymwys yna mae angen i'r cyfnod gras ar gyfer cyn-weithwyr fod yn hir i leihau'r canfyddiad fod y cyn-weithiwr dal yn cael ei effeithio oherwydd ei gysylltiad blaenorol â'r cyngor. Dylid gosod y cyfnod gras yn gyfnod penodol o megis 5 mlynedd neu gellid bod yn hyblyg ar sail hyd eu gwasanaeth (lluosog) gyda neu heb leiafswm.

C16.  Pwyllgorau safonau – galw tystion a sancsiynau: A ddylai pwyllgorau safonau gael y pŵer i alw tystion?

Dylai.

Sylwadau: Mae'r un ystyriaethau a gyflwynwyd yn yr ymateb i Gwestiwn 5 yn berthnasol fan hyn.  Heb ei bwerau i ymdrin â dirmyg, byddai angen modd o orfodaeth ar y mecanwaith i gyflwyno gwŷs, megis efallai'r pŵer i geisio am warant  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 6.

Cyflwyno adroddiad y Swyddog Monitro.

(a)  Mabwysiadu’r canlynol fel hunanasesiad y Pwyllgor Safonau o’i berfformiad yn 2022/23.

(b)  Cymeradwyo’r rhaglen waith a ganlyn ar gyfer 2023/24:-

26 Mehefin, 2023

Adroddiad Blynyddol

Honiadau yn erbyn Aelodau

Llyfr Achosion yr Ombwdsmon

Ymgynghoriad Llywodraeth Cymru ar Ymateb i Adroddiad Penn

6 Tachwedd, 2023

Cofrestr Rhoddion a Lletygarwch

Cofrestr Datgan Buddiant

Adroddiad Blynyddol yr Ombwdsmon

Honiadau yn erbyn Aelodau

Adolygu Gweithrediad Protocol Arweinyddion Grwpiau Gwleidyddol

Adolygu Trefniadau Datrysiad Mewnol

Derbyn Adroddiad o Fforwm Safonau Cymru

Adroddiad ar y Trefniadau ar gyfer delio gyda chyfathrebu wedi  ...  view the full Penderfyniad text for item 7.

Cyflwyno adroddiad y Rheolwr Priodoldeb ac Etholiadau.

Cymeradwyo Adroddiad Blynyddol y Pwyllgor Safonau 2022-23 i’w gyflwyno i’r Cyngor llawn ar 6 Gorffennaf, 2023, yn amodol ar wneud mân addasiadau i fywgraffiadau’r aelodau.

Cyflwynwyd – adroddiad y Rheolwr Priodoldeb ac Etholiadau yn amgáu drafft o adroddiad blynyddol y pwyllgor ar gyfer 2022/23.  Gwahoddwyd sylwadau a chymeradwyaeth y pwyllgor i’r ddogfen.

Tynnwyd sylw at y ffaith bod yr adroddiad eleni, am y tro cyntaf, yn cyfeirio at y ddyletswydd newydd i arweinyddion grwpiau gwleidyddol gymryd elfen o gyfrifoldeb dros hyrwyddo ymddygiad da a chydweithredu â’r Pwyllgor Safonau.  Nodwyd:-

·         Ei bod yn ddyddiau cynnar o ran y drefn yma, ond bod gwaith wedi digwydd o ran annog aelodau i gymryd rhan mewn hyfforddiant Cod Ymddygiad ynghyd â sefydlu’r drefn a chytuno ar brotocol ar gyfer gweithredu’r ddyletswydd newydd i’r dyfodol.

·         Bod angen symud ymlaen i wneud gwaith pellach ar y ddyletswydd ac i ddatblygu’r drefn gyfathrebu o gwmpas hyn yn fwy helaeth fel mae’r trefniadau yn symud yn eu blaenau.

·         Bod elfen o’r drefn yn adweithiol i amgylchiadau sy’n codi o gwmpas materion ymddygiad aelodau.  Byddai’n rhaid cadw llygaid ar y sefyllfa yma, a phetai sefyllfa’n codi, roedd y Protocol yn gosod trefn glir ar gyfer mynd at yr Arweinyddion i drafod unrhyw bryderon penodol sy’n codi.

Mewn ymateb i gwestiwn, cadarnhaodd y Swyddog Monitro ei fod yn fodlon bod yr arweinyddion wedi cydymffurfio â’u dyletswyddau newydd yn ystod y flwyddyn a bod sail i symud ymlaen dros y flwyddyn nesaf i adeiladu ar y gwaith yma.

Mewn ymateb i gwestiwn, cadarnhawyd bod bwriad i gynnal cyfarfodydd lled reolaidd gyda’r arweinyddion.  Nodwyd hefyd bod bwriad i drefnu cyfarfod anffurfiol rhwng holl aelodau’r Pwyllgor Safonau, yr Arweinyddion a’r Prif Weithredwr, o bosib’, i drafod y ddyletswydd newydd ar lefel ymarferol a’r ffordd orau ymlaen.  Pwysleisiwyd nad oedd bwriad i drafod achosion unigol.

Gofynnwyd i’r Swyddog Monitro fwrw ymlaen i drefnu’r cyfarfod a thrafod y rhaglen gyda’r Cadeirydd.

PENDERFYNWYD cymeradwyo Adroddiad Blynyddol y Pwyllgor Safonau 2022-23 i’w gyflwyno i’r Cyngor llawn ar 6 Gorffennaf, 2023, yn amodol ar wneud mân addasiadau i fywgraffiadau’r aelodau.

Cyflwyno adroddiad y Rheolwr Priodoldeb ac Etholiadau.

Nodi’r wybodaeth.

Cyflwynwyd - adroddiad y Rheolwr Priodoldeb ac Etholiadau yn cyflwyno gwybodaeth am benderfyniadau’r Ombwdsmon ar gwynion ffurfiol yn erbyn aelodau.

PENDERFYNWYD nodi’r wybodaeth.