Rhaglen a Phenderfyniadau

Y Cyngor - Dydd Iau, 6ed Mawrth, 2025 1.30 y.h.

Lleoliad: Hybrid - Siambr Dafydd Orwig, Swyddfeydd y Cyngor, Caernarfon LL55 1SH. Gweld cyfarwyddiadau

Cyswllt: Eirian Roberts  01286 679018

Media

Eitemau
Rhif eitem

1.

YMDDIHEURIADAU

Derbyn unrhyw ymddiheuriadau am absenoldeb.

Dogfennau ychwanegol:

2.

COFNODION pdf eicon PDF 232 KB

Bydd y Cadeirydd yn cynnig y dylid llofnodi cofnodion y cyfarfod blaenorol o’r Cyngor a gynhaliwyd ar 5 Rhagfyr, 2024 fel rhai cywir.

Dogfennau ychwanegol:

3.

DATGAN BUDDIANT PERSONOL

Derbyn unrhyw ddatganiadau o fuddiant personol.

Dogfennau ychwanegol:

4.

CYHOEDDIADAU'R CADEIRYDD

Derbyn unrhyw gyhoeddiadau gan y Cadeirydd.

Dogfennau ychwanegol:

5.

MATERION BRYS

Nodi unrhyw eitemau sy’n fater brys ym marn y Cadeirydd fel y gellir eu hystyried.

Dogfennau ychwanegol:

6.

CWESTIYNAU pdf eicon PDF 177 KB

(a)  Ystyried unrhyw gwestiynau gan aelodau o’r cyhoedd, y rhoddwyd rhybudd priodol ohonynt o dan Adran 4.17 o’r Cyfansoddiad.

 

Cwestiwn gan Mr Ieuan Wyn (cyfeiriad wedi’i ddarparu yn unol â gofynion y Cyfansoddiad).

 

Mae’n gwbl annerbyniol fod disgyblion Gwynedd o aelwydydd Cymraeg ac aelwydydd di-Gymraeg yn derbyn llai o ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg nag y mae disgyblion ysgolion Cymraeg mewn cymunedau llai Cymraeg mewn rhannau eraill o’n gwlad. Mae plant a phobl ifanc, rhieni a chymunedau Gwynedd yn haeddu ysgolion gyda’r ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg fwyaf cyflawn sy’n cael ei chynnig. Hynny fyddai’n briodol yn addysgol, yn ddiwylliannol ac yn gymdeithasol. Yn sgil y ffaith fod Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi bil addysg a bod shifft iaith yn dwysáu yn arw yn y sir, a yw Cyngor Gwynedd am gymryd y cyfle euraid a thyngedfennol hwn i ddisodli polisi iaith addysg sydd wedi dyddio a chyflwyno polisi iaith addysg uchelgeisiol, clir, a chwbl newydd i’w ysgolion?

 

(b)  Ystyried unrhyw gwestiynau gan aelodau etholedig, y rhoddwyd rhybudd priodol ohonynt o dan Adran 4.18 o’r Cyfansoddiad.

 

 

Dogfennau ychwanegol:

7.

ADRODDIAD BLYNYDDOL - POLISI TAL GWEITHLU'R CYNGOR pdf eicon PDF 132 KB

Cyflwyno adroddiad Cadeirydd y Pwyllgor Penodi Prif Swyddogion.

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

Mabwysiadu Polisi Tâl Gweithlu’r Cyngor ar gyfer 2025/26.

 

8.

ADDASIADAU I BROSIECTAU GWYNEDD OFALGAR - CYNLLUN CYNGOR GWYNEDD pdf eicon PDF 148 KB

Cyflwyno adroddiad yr Aelod Cabinet Oedolion, Iechyd a Llesiant.

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

 

Cymeradwyo ychwanegu’r prosiect isod at y meysydd sydd i’w blaenoriaethu ar lefel strategol fel rhan o Gynllun Cyngor Gwynedd 2023 28.

 

Sicrhau bod cefnogaeth amserol a llawn i'w gael i gefnogi pobl i allu byw adref

 

I sicrhau bod modd i bobl fyw eu bywyd gorau, mae’n rhaid i ni sicrhau fod cefnogaeth prydlon a rhwydd ar gael i unigolion a’u teuluoedd.

 

Byddwn yn gweithredu cynlluniau er mwyn:

 

•   Sicrhau ein bod yn cydnabod pa mor werthfawr yw gofalwyr teuluol a di-dâl drwy wneud yn siwr ein bod yn gallu eu hadnabod yn rhwydd a chynnig cefnogaeth lawn iddynt wrth ofalu.

•   Lleihau ein rhestrau aros am becynnau gofal cartref newydd, gan sicrhau nad oes unrhyw un yng Ngwynedd yn aros mwy na 28 diwrnod yn dilyn asesiad gofal.

 

9.

CYLLIDEB 2025-26 pdf eicon PDF 817 KB

Cyflwyno adroddiad yr Aelod Cabinet Cyllid.

 

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

 

1.   Cymeradwyo’r argymhellion a gyflwynwyd gan y Cabinet, sef:-

 

(a)  Sefydlu cyllideb o £356,815,330 ar gyfer 2025/26 i’w ariannu drwy Grant Llywodraeth o £248,389,720 a £108,425,610 o incwm o’r Dreth Cyngor (sy’n gynnydd o 8.66%).

(b)  Sefydlu rhaglen gyfalaf o £53,736,190 yn 2025/26 i’w ariannu o’r ffynonellau a nodir yn Atodiad 4 i’r adroddiad a gyflwynwyd i’r Cyngor.

 

2.  Nodi fod yr Aelod Cabinet dros Gyllid, drwy daflen benderfyniad dyddiedig 30 Rhagfyr 2024, wedi cymeradwyo cyfrifiad y symiau a ganlyn ar gyfer y flwyddyn 2025/26 yn unol â’r rheoliadau a luniwyd dan Adran 33 (5) o Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992 (“Y Ddeddf”):-

 

(a) 56,842.05 yw’r swm a gyfrifwyd fel ei Sylfaen Dreth Cyngor am y flwyddyn yn unol â’r Rheoliadau Awdurdodau Lleol (Cyfrifo Sylfaen y Dreth Cyngor) (Cymru) 1995 fel y’i diwygiwyd.

 

(b) Rhan o ardal y Cyngor – Sylfaen Drethiannol Cymuned –

 

Aberdaron

      621.88

 

Llanddeiniolen

  1,904.89

Aberdyfi

    1,194.77

Llandderfel

   528.88

Abergwyngregyn

      121.90

Llanegryn

     174.80

Abermaw (Barmouth)

    1,317.52

Llanelltyd

     310.17

Arthog

      695.76

Llanengan

  2,751.39

Y Bala

      818.83

Llanfair

     362.68

Bangor

    4,244.36

Llanfihangel y Pennant

     251.76

Beddgelert

      350.40

Llanfrothen

     237.36

Betws Garmon

      146.24

Llangelynnin

     484.85

Bethesda

    1,765.16

Llangywer

     159.19

Bontnewydd

      463.21

Llanllechid

     371.67

Botwnnog

      484.06

Llanllyfni

  1,471.45

Brithdir a Llanfachreth

      474.36

Llannor

     951.51

Bryncrug

      355.42

Llanrug

  1,154.25

Buan

      244.98

Llanuwchllyn

     334.68

Caernarfon

    3,721.81

Llanwnda

     857.37

Clynnog Fawr

      489.83

Llanycil

     213.75

Corris

      319.67

Llanystumdwy

     937.44

Criccieth

    1,016.89

Maentwrog

     319.62

Dolbenmaen

      652.91

Mawddwy

     378.38

Dolgellau

    1,315.09

Nefyn

  1,696.20

Dyffryn Ardudwy

      873.94

Pennal

     238.53

Y Felinheli

    1,202.04

Penrhyndeudraeth

     838.59

Ffestiniog

    1,842.24

Pentir

  1,310.58

Y Ganllwyd

        88.00

Pistyll

     298.51

Harlech

      870.85

Porthmadog

  2,304.34

Trefor a Llanaelhaearn

      475.75

Pwllheli

  1,866.35

Llanbedr

      359.87

Talsarnau

     365.44

Llanbedrog

      882.45

Trawsfynydd

     528.93

Llanberis

      814.21

Tudweiliog

     520.39

Llandwrog

    1,083.91

Tywyn

  1,776.31

Llandygai

    1,038.17

 

Waunfawr

     595.31

 

sef y symiau a gyfrifwyd fel symiau Sylfaen y Dreth Cyngor ar gyfer y flwyddyn ar gyfer tai annedd yn y rhannau hynny o’i ardal lle bo un eitem arbennig neu fwy’n berthnasol.

 

3. Bod y symiau a ganlyn yn cael eu cyfrifo yn awr gan y Cyngor ar gyfer y flwyddyn 2025/26 yn unol ag Adrannau 32 i 36 o’r Ddeddf:-

                       

(a)   

£581,749,890

Sef cyfanswm y symiau y mae’r Cyngor yn eu hamcangyfrif ar gyfer yr eitemau a nodwyd yn Adran 32(2)(a) i (e) o’r Ddeddf (gwariant gros).

 

(b)   

£221,986,500

Sef cyfanswm y symiau y mae’r Cyngor yn eu hamcangyfrif ar gyfer yr eitemau a nodwyd yn Adran 32(3)(a) i (c) o’r Ddeddf (incwm).

 

(c)   

£359,763,390

Sef y swm sy’n cyfateb i’r gwahaniaeth rhwng cyfanswm 3(a) uchod a chyfanswm 3(b) uchod, a gyfrifwyd gan y Cyngor, yn unol ag Adran 32(4) o’r Ddeddf, fel ei ofynion cyllideb ar gyfer y flwyddyn (cyllideb net).

 

     (ch)

£247,894,058

Sef cyfanswm y symiau y mae’r Cyngor yn amcangyfrif y byddant yn daladwy yn ystod y flwyddyn i’w gronfa ar gyfer cyfan o’r Dreth Annomestig Genedlaethol a Grant Cynnal Refeniw, llai amcangyfrif o’r gost i’r Cyngor o ryddhad dewisol o’r dreth annomestig a ganiateir.

 

(d)   

£1,968.07

Sef y swm yn 3(c) uchod llai’r swm yn 3(ch) uchod, y cyfan  ...  view the full Penderfyniad text for item 9.

10.

STRATEGAETH GYFALAF 2025-26 (YN CYNNWYS STRATEGAETHAU BUDDSODDI A BENTHYCA) pdf eicon PDF 258 KB

Cyflwyno adroddiad yr Aelod Cabinet Cyllid.

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

Derbyn yr adroddiad a chymeradwyo’r Strategaeth Gyfalaf ar gyfer 205/26.

 

11.

SEFYDLU CYD-BWYLLGOR TROSOLWG A CHRAFFU CYD-BWYLLGOR CORFFOREDIG Y GOGLEDD pdf eicon PDF 257 KB

Cyflwyno adroddiad y Swyddog Monitro.

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

 

  1. Sefydlu Cyd-bwyllgor Trosolwg a Chraffu Cyd bwyllgor Corfforedig y Gogledd gyda'r Cylch Gorchwyl sydd yn Atodiad 1 i’r adroddiad a gyflwynwyd i’r Cyngor.
  2. Cytuno bod pwerau Pwyllgorau Craffu lleol y darperir ar eu cyfer o dan Reoliadau Cyd bwyllgorau Corfforedig (Cyffredinol) (Rhif 2) (Cymru) 2022 yn cael eu cadw.
  3. Cytuno y bydd cydbwysedd gwleidyddol enwebeion Cyngor Gwynedd i'r pwyllgor trosolwg a chraffu ar y cyd (CBTcH) yn adlewyrchu aelodaeth Cyngor Gwynedd yn hytrach na chyfanswm aelodaeth holl gynghorau Gogledd Cymru.
  4. Cytuno y bydd yr ysgrifenyddiaeth ar gyfer y Cyd bwyllgor Trosolwg a Chraffu yn cael ei ddarparu gan y CBC yn unol â'r Cylch Gorchwyl.

 

12.

AROLYGON CYMUNEDOL O DAN DDEDDF LLYWODRAETH LEOL (DEMOCRATIAETH) (CYMRU) 2013 pdf eicon PDF 205 KB

Cyflwyno adroddiad yr Aelod Cabinet Gwasanaethau Corfforaethol a Chyfreithiol.

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

Cymeradwyo Cynigion Drafft dan adrannau 25 a 31 o Ddeddf Llywodraeth Leol (Democratiaeth)(Cymru) 2013 er mwyn ymgynghori arnynt.

 

13.

ADDASU Y CYFANSODDIAD - PORTFFOLIOS CABINET pdf eicon PDF 95 KB

Cyflwyno adroddiad y Swyddog Monitro.

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

Derbyn yr adroddiad.

14.

NEWIDIADAU CYFANSODDIAD - RHEOLAU GWEITHDREFN CONTRACT NEWYDD (ADRAN 17) pdf eicon PDF 142 KB

Cyflwyno adroddiad y Swyddog Monitro.

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

Mabwysiadu'r Rheolau Gweithdrefn Contract newydd (Adran 17) a ddangosir yn Atodiad 1 i’r adroddiad a gyflwynwyd i’r Cyngor.

 

15.

CALENDR PWYLLGORAU 2025-26 pdf eicon PDF 114 KB

Cyflwyno adroddiad y Pennaeth Gwasanaethau Democratiaeth.

 

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

Mabwysiadu’r Calendr Pwyllgorau ar gyfer 2025/26 yn Atodiad 1 i’r adroddiad a gyflwynwyd i’r Cyngor.

 

16.

RHYBUDDION O GYNNIG

Dogfennau ychwanegol:

16a

Rhybudd o Gynnig gan y Cynghorydd Elwyn Edwards

Yn unol â’r Rhybudd o Gynnig a dderbyniwyd dan Adran 4.19 o’r Cyfansoddiad, bydd y Cynghorydd Elwyn Edwards yn cynnig fel a ganlyn:-

 

Mae Cyngor Gwynedd yn gofyn i’r Llywodraeth Lafur yn San Steffan i drosglwyddo’r Awdurdodaeth Gyfiawnder i’r Senedd yng Nghaerdydd.

 

Yn 2017 sefydlodd y Blaid Lafur gomisiwn i edrych ar posibilrwydd o drosglwyddo’r cyfrifoldeb am hyn yng Nghymru i Lywodraeth Cymru. Arweiniwyd y comisiwn gan yr Arglwydd Thomas o Gwmigedd, cyn brif swyddog dros Gyfiawnder yn Lloegr a Chymru.  Ei argymhelliad cadarn i’r llywodraeth oedd bod ‘gwir angen datganoli’r Gwasanaeth Cyfiawnder yng Nghymru i  Gymru gan sefydlu awdurdodaeth Gymreig ar wahân.

 

Mae gan yr Alban a Gogledd Iwerddon eu system Gyfiawnder eu hunain ond  mae Cymru ynghlwm wrth Loegr. Cymru yw’r unig wlad yn y byd sydd a deddfwriaeth ond heb awdurdod i weithredu hyn.

 

Er bod yna alw cynyddol dros greu Awdurdodaeth Gymreig ar wahân ac i ddatganoli’r pwerau i Lywodraeth Cymru ni fu unrhyw symudiad o du Llywodraethau Torïaidd na Llafur i wneud hyn.

 

Gofynnwn felly i’r Llywodraeth Lafur yn San Steffan i weithredu ar argymhelliad yr Arglwydd Thomas.

 

Gan ofyn i holl gynghorau Cymru am eu cefnogaeth.

 

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

Mae Cyngor Gwynedd yn gofyn i’r Llywodraeth Lafur yn San Steffan drosglwyddo’r Awdurdodaeth Gyfiawnder i’r Senedd yng Nghaerdydd, ac yn gofyn i Lywodraeth Cymru a holl gynghorau Cymru am eu cefnogaeth.

 

16b

Rhybudd o Gynnig gan y Cynghorydd Elfed Wyn ap Elwyn

Yn unol â’r Rhybudd o Gynnig a dderbyniwyd dan Adran 4.19 o’r Cyfansoddiad, bydd y Cynghorydd Elfed Wyn ap Elwyn yn cynnig fel a ganlyn:-

 

Mae’r Cyngor yn galw ar Lywodraeth San Steffan i ddatganoli grymoedd dros ddarlledu a’r cyfryngau i’r Senedd, ac i Lywodraeth Cymru fynd ymlaen gyda’r gwaith o baratoi a thrafod gyda San Steffan ar y ffordd orau i wireddu hyn.

 

Dogfennau ychwanegol:

Penderfyniad:

Mae’r Cyngor yn galw ar Lywodraeth San Steffan i ddatganoli grymoedd dros ddarlledu a’r cyfryngau i’r Senedd, ac i Lywodraeth Cymru fynd ymlaen gyda’r gwaith o baratoi a thrafod gyda San Steffan ar y ffordd orau i wireddu hyn.

 

17.

YMATEBION / DIWEDDARIADAU I RYBUDDION O GYNNIG BLAENOROL pdf eicon PDF 86 KB

(1)  Llythyr gan Lywodraeth y DU mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Meryl Roberts i gyfarfod 3 Hydref, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â Thaliadau Tanwydd Gaeaf.

 

(2)  E-bost gan Sian Gwenllian, AS, mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Elin Walker Jones i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â sefydlu Ysgol Ddeintyddiaeth ym Mangor.

 

(3)  Llythyr gan Lywodraeth Cymru mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Rhys Tudur i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â Threth Trafodiadau Tir.

 

(4)  Llythyr gan Lywodraeth Cymru mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd John Pughe Roberts i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â Rhyddhad Eiddo Amaethyddol.

 

(5)  Llythyr gan Lywodraeth Cymru mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Delyth Lloyd Griffiths i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â chyfnewid tai cymdeithasol.

 

(6)  Llythyr gan Lywodraeth y DU mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd June Jones i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â thrwyddedau gyrru graddedig.

 

I nodi hefyd y derbyniwyd negeseuon o gefnogaeth gan Gyngor Tref Trefdraeth a Chyngor Cymuned Bethesda i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Elwyn Edwards i gyfarfod 3 Hydref, 2024 o’r Cyngor yn galw am ddynodi Dydd Gŵyl Dewi yn wyliau cenedlaethol swyddogol yng Nghymru

 

Dogfennau ychwanegol: