Rhaglen

Derbyn unrhyw ymddiheuriadau am absenoldeb.

Bydd y Cadeirydd yn cynnig y dylid llofnodi cofnodion y cyfarfod blaenorol o’r Cyngor a gynhaliwyd ar 5 Rhagfyr, 2024 fel rhai cywir.

Derbyn unrhyw ddatganiadau o fuddiant personol.

Derbyn unrhyw gyhoeddiadau gan y Cadeirydd.

Nodi unrhyw eitemau sy’n fater brys ym marn y Cadeirydd fel y gellir eu hystyried.

(a)  Ystyried unrhyw gwestiynau gan aelodau o’r cyhoedd, y rhoddwyd rhybudd priodol ohonynt o dan Adran 4.17 o’r Cyfansoddiad.

Cwestiwn gan Mr Ieuan Wyn (cyfeiriad wedi’i ddarparu yn unol â gofynion y Cyfansoddiad).

Mae’n gwbl annerbyniol fod disgyblion Gwynedd o aelwydydd Cymraeg ac aelwydydd di-Gymraeg yn derbyn llai o ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg nag y mae disgyblion ysgolion Cymraeg mewn cymunedau llai Cymraeg mewn rhannau eraill o’n gwlad. Mae plant a phobl ifanc, rhieni a chymunedau Gwynedd yn haeddu ysgolion gyda’r ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg fwyaf cyflawn sy’n cael ei chynnig. Hynny fyddai’n briodol yn addysgol, yn ddiwylliannol ac yn gymdeithasol. Yn sgil y ffaith fod Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi bil addysg a bod shifft iaith yn dwysáu yn arw yn y sir, a yw Cyngor Gwynedd am gymryd y cyfle euraid a thyngedfennol hwn i ddisodli polisi iaith addysg sydd wedi dyddio a chyflwyno polisi iaith addysg uchelgeisiol, clir, a chwbl newydd i’w ysgolion?

(b)  Ystyried unrhyw gwestiynau gan aelodau etholedig, y rhoddwyd rhybudd priodol ohonynt o dan Adran 4.18 o’r Cyfansoddiad.

Cyflwyno adroddiad Cadeirydd y Pwyllgor Penodi Prif Swyddogion.

Cyflwyno adroddiad yr Aelod Cabinet Oedolion, Iechyd a Llesiant.

Cyflwyno adroddiad yr Aelod Cabinet Cyllid.

Cyflwyno adroddiad yr Aelod Cabinet Cyllid.

Cyflwyno adroddiad y Swyddog Monitro.

Cyflwyno adroddiad yr Aelod Cabinet Gwasanaethau Corfforaethol a Chyfreithiol.

Cyflwyno adroddiad y Swyddog Monitro.

Cyflwyno adroddiad y Swyddog Monitro.

Cyflwyno adroddiad y Pennaeth Gwasanaethau Democratiaeth.

Yn unol â’r Rhybudd o Gynnig a dderbyniwyd dan Adran 4.19 o’r Cyfansoddiad, bydd y Cynghorydd Elwyn Edwards yn cynnig fel a ganlyn:-

Mae Cyngor Gwynedd yn gofyn i’r Llywodraeth Lafur yn San Steffan i drosglwyddo’r Awdurdodaeth Gyfiawnder i’r Senedd yng Nghaerdydd.

Yn 2017 sefydlodd y Blaid Lafur gomisiwn i edrych ar posibilrwydd o drosglwyddo’r cyfrifoldeb am hyn yng Nghymru i Lywodraeth Cymru. Arweiniwyd y comisiwn gan yr Arglwydd Thomas o Gwmigedd, cyn brif swyddog dros Gyfiawnder yn Lloegr a Chymru.  Ei argymhelliad cadarn i’r llywodraeth oedd bod ‘gwir angen datganoli’r Gwasanaeth Cyfiawnder yng Nghymru i  Gymru gan sefydlu awdurdodaeth Gymreig ar wahân.

Mae gan yr Alban a Gogledd Iwerddon eu system Gyfiawnder eu hunain ond  mae Cymru ynghlwm wrth Loegr. Cymru yw’r unig wlad yn y byd sydd a deddfwriaeth ond heb awdurdod i weithredu hyn.

Er bod yna alw cynyddol dros greu Awdurdodaeth Gymreig ar wahân ac i ddatganoli’r pwerau i Lywodraeth Cymru ni fu unrhyw symudiad o du Llywodraethau Torïaidd na Llafur i wneud hyn.

Gofynnwn felly i’r Llywodraeth Lafur yn San Steffan i weithredu ar argymhelliad yr Arglwydd Thomas.

Gan ofyn i holl gynghorau Cymru am eu cefnogaeth.

Yn unol â’r Rhybudd o Gynnig a dderbyniwyd dan Adran 4.19 o’r Cyfansoddiad, bydd y Cynghorydd Elfed Wyn ap Elwyn yn cynnig fel a ganlyn:-

Mae’r Cyngor yn galw ar Lywodraeth San Steffan i ddatganoli grymoedd dros ddarlledu a’r cyfryngau i’r Senedd, ac i Lywodraeth Cymru fynd ymlaen gyda’r gwaith o baratoi a thrafod gyda San Steffan ar y ffordd orau i wireddu hyn.

(1)  Llythyr gan Lywodraeth y DU mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Meryl Roberts i gyfarfod 3 Hydref, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â Thaliadau Tanwydd Gaeaf.

(2)  E-bost gan Sian Gwenllian, AS, mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Elin Walker Jones i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â sefydlu Ysgol Ddeintyddiaeth ym Mangor.

(3)  Llythyr gan Lywodraeth Cymru mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Rhys Tudur i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â Threth Trafodiadau Tir.

(4)  Llythyr gan Lywodraeth Cymru mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd John Pughe Roberts i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â Rhyddhad Eiddo Amaethyddol.

(5)  Llythyr gan Lywodraeth Cymru mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Delyth Lloyd Griffiths i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â chyfnewid tai cymdeithasol.

(6)  Llythyr gan Lywodraeth y DU mewn ymateb i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd June Jones i gyfarfod 5 Rhagfyr, 2024 o’r Cyngor ynglŷn â thrwyddedau gyrru graddedig.

I nodi hefyd y derbyniwyd negeseuon o gefnogaeth gan Gyngor Tref Trefdraeth a Chyngor Cymuned Bethesda i Rybudd o Gynnig y Cynghorydd Elwyn Edwards i gyfarfod 3 Hydref, 2024 o’r Cyngor yn galw am ddynodi Dydd Gŵyl Dewi yn wyliau cenedlaethol swyddogol yng Nghymru